“Fermentasyon ile uygarlık birbirinden ayrılamaz,” diyor Amerikalı Şair John Ciardi.
İzmir’in ilk akupunktur uzmanı olan Dr. Alpaslan Bilen; “Bu kitabı çok beğeneceksin,” diyerek bana, Tom Sandage’in “Altı Bardakta Dünya Tarihi” adlı kitabını verdi.
Kitapta çok değerli bilgiler var; bira, şarap ve damıtık içkilerden başka kahve, çay ve Coca Cola’nın da tarihi anlatılıyor.
TAŞ DEVRİNDE ALKOL: BİRA
İnsanlık tarihinde üç büyük olay vardır: İlki 10 000 yıl önce “Çanak Çömlek” yapımının keşfedilmesi, ikincisi ve üçüncüsü ise beş bin yıl kadar önce “Tekerlek” yapımı ile “Yazının” keşfedilmesi…
Devrim niteliğindeki bütün bu buluşlar kadar eski bir buluş daha var ki, bugün bile önemini sürdürüyor: Biranın keşfi!
Homo Sapiens, 150 000 yıl önce Afrika’da görülmüş, 50 000 yıl önce de oradan yayılmış…
Bira ise 10 000 yıl önce Mezopotamya’da saptanmış.
BİRA BİLGİLERİ
Bira, insanlığın ilk kutsallarından biri olarak kabul edilmiştir.
İnkalar, Chicha dedikleri biralarını güneş doğarken altın kupa içinde yeni doğan güneşe kaldırır…
İlk yudumlarını toprak tanrısına adayarak, yere döker veya tükürürler…
Aztekler, Pulque denen biralarını, Bereket Tanrısı Mayauel’e adarlardı…
Mısırlılar birayı, Tarım ve Öbür Dünyanın Tanrısı olan OSİRİS’in keşfettiğine inanmışlar…
GILGAMIŞ’TA BİRA
Yazının keşfinden sonra, biraya ait ilk kayıtlar, Mezopotamya’da MÖ 3400’lerde yazılmış olan Gılgamış Destanında geçiyor. MÖ 3700’lerde Sümer Kralı olan Gılgamış’a ait destanda genç bir yosma ile ilkel insan Enkidu anlatılıyor. Enkidu’nun ekmekle karın doyurmayı ve birayla susuzluk gidermeyi bilmediğinin altı çizilerek;
“Ve (genç yosma) şöyle dedi Enkidu’ya;
Ekmek yemelisin Enkidu
Çünkü yaşamak için gereklidir bu
Bira iç: Memlekette adettir bu…”
DÜNYANIN EN ESKİ GIDA TARİFİ: BİRA
İlkel uygarlıklarda temel besin maddesi tahıldır. Hem karınların doyurulduğu (ekmek) hem de susuzluk giderilirken insanların mutlu olduğu biranın üretildiği tahıla ait arkeolojik kayıtlar oldukça zengindir. Yazılı ilk belgelerde tahıl ekmek ve biradan oluşan yemek tarifleri vardır…
Gize piramitlerinde bulunan bir belgede, çalışan işçilerin ücretlerinin 2500 yıllarında “somun ekmek ve bira” ile ödendiği yazılıymış…
Sevgili arkadaşım Alpaslan Bilen’in verdiği kitapta, şarap da önemli bir yer tutuyor. Gelecek haftaya…