Bazı ilahiyatçıların İslam’da Hac dışında kurban kesme zorunluluğu olmadığı görüşüne yer verdiğim geçen haftaki yazıma gelen en sık eleştiri, kurbana karşı çıkan hayvanseverlerin birçoğunun etobur olmaları üzerineydi. Bu eleştiriler, benim gibi hayvanseverlerin yaşadıkları çelişkiler üzerine bir kez daha kafa yormama yol açtı.
Etobur hayvanseverler; insanların sağlıklı yaşamak için bazı hayvansal kaynaklı aminoasitlere gereksinim duyduğunu, insanın doğasında et yemek olduğunu veya bu hayvanların bizim yememiz için üretildiklerini öne sürülebilirler, ama tüm bunlar çelişkimizi ortadan kaldırmaz; hatta arttırabilir. Yememiz için üretilen hayvanların önemli bölümü, giderleri düşürmek amacıyla kötü koşullarda, hiç hareket edemeden, bazen gün yüzü görmeden yaşıyor ve çok erken dönemde kesiliyorlar; üstelik yenmeleri de sağlıklı değil. Denizde beğeni ile izleyip, fotoğrafladığım canlıların kardeşlerini satın alıp, mideye indirirken duyduğum rahatsızlık ise giderek artıyor.
En büyük çelişkimiz ‘bazı’ hayvanları aşırı severken, bazılarını umursamamak… Türk Dil Kurumu Sözlüğü’ne göre ‘duygu ve hareket yeteneği olan, içgüdüleriyle hareket eden canlı yaratık’tır, hayvan… Oysa, hayvanlar alemi süngerleri, denizanası gibi sölenterleri, ahtapot gibi yumuşakçaları ve böcekleri de kapsar. Sivrisinekleri, salyangozları, çıyanları, denizkestanelerini sevenlere ise ‘normal’ gözüyle bakılmaz. Ev hayvanlarımızı beslemek için başka hayvanları öldürmemiz de başlı başına bir çelişki...
Kendine göre ‘güzel’ ve ‘yararlı’ olanı sever, insanoğlu. Yuvarlak çizgili (yunus balığı, panda gibi), sadık (köpek), sevimli (kedi) olma tercih nedenidir. Güzel sesli ve renkli kanaryalar sevilirken, keskin hatlı, çirkin sesli, siyah kargalar sevilmez. Kuzguna yavrusu güzel görünür, oysa.
Hayvanlardan bulaşan enfeksiyonlar
Hayvanseverlerin kurdukları derneklerin önemli bölümü, özellikle başıboş köpeklerin yaşamlarını korumak ve daha iyi yaşamalarını sağlamak için alkışlanacak bir mücadele veriyorlar. Üç yıldır köpeğiyle yatıp kalkan biri olarak onları çok iyi anlıyorum. Ancak bu köpeklerin insan sağlığı için dolaylı olarak yarattığı tehlikeler konusunda yeterince bilgi sahibi değiller; özellikle de yaydıkları enfeksiyonlar konusunda… En önemlisi köpek dışkısındaki yumurtalarla bulaşan, ölümcül olabilen kist hidatik (kistik ekinokokkoz), ikincisi ise enfekte köpeklerden kan emen tatarcık sinekleriyle bulaşan Leishmania enfeksiyonları… Şark çıbanı denen deri ülserlerine ve iç organ tutuluşu ile tedavi edilmediğinde ölüme yol açan Leishmania’nın daha tehlikeli bazı türleri Suriyeli göçmenlerle ülkemize geldi ve yayılmaya başladı. Gelişmiş ülkelerde 50 yıldır görülmeyen köpek kaynaklı insan kuduzu da ülkemizde halen mevcut.
Çözüm ne?
1-Doğanın sahibi değil, bir parçası olduğumuzu fark etmekte…
2-Vejetaryen olmakta…
3-İnançlara değil, bilime dayanarak oluşturulacak, hem hayvanları, hem insanları koruyacak hukuki düzenlemelerde…
Tarık Akan’ın ardından…
Tarık Akan’ın ardından pek çok kişi ağıt yaktı. Sağlığında ise kıymetini bilip, dile getiren çok az kişi vardı… Ne yaman çelişki…