Bu ay, sağlıkla ilgili farkındalık oluşturmak amacı ile oluşturulmuş bir çok özel günü ve haftayı kapsıyor: 3-9 Kasım Organ Bağışı Haftası, 12 kasım Dünya Zatürre Günü, 14 kasım Dünya Diyabet Günü, 18 Kasım Avrupa Antibiotik farkındalık Günü, 20 Kasım Dünya KOAH Günü, 21-27 Kasım Ağız Diş Sağlığı Haftası.
Şu ana kadar dünyada 500 bine yakın böbrek, 70 binin üzerinde karaciğer ve 50 binin üzerinde de kalp transplantasyonu yapılmıştır. Ancak, binlerce hastanın organ bekleme listelerinde kendilerine sıra gelmeden vefat ettikleri de bir gerçek.
Bundan 43 yıl önce, ülkemizde ilk organ naklini Prof. Dr. Mehmet Haberal yapmıştı (3 Kasım 1975). Daha sonraları, bu olaya izafeten, kasım ayının ilk haftası konu ile ilgili duyarlılığı arttırmak amacına yönelik olarak organ nakli ve bağışı haftası olarak anılmaya başlandı.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, organ bekleme listesinde 28.791 hasta kayıtlıdır.
Ülke çapında, organ yetmezliğini nedeni ile hastalar, 22.269 böbrek, 2.223 Karaciğer, 1016 Kalp, 290 Pankreas, 51 Akciğer, 2.934 kornea, 4 Kalp Kapakçığı ve 4 ince bağırsak için bekleyişlerine devam etmekte.
Önceki yıl yapılan 3.270 organ naklinin 2.527’si canlıdan, 743’ü ise kadavradan alındı.
Rakamlar, Organ Vericilerinin yüzde 77’sinin canlıdan olduğunu göstermekte. Oysa Avrupa ülkelerinde organ nakillerinin yüzde 80’i kadavra, yüzde 20’si canlı kaynaklıdır.
Maalesef, organ bekleyen hastalar bu kadar çok iken, organ bağışı yetersiz.
Zatürre ise akciğeri etkileyen solunum sistemi enfeksiyonu olarak maalesef WHO (Dünya Sağlık Örgütü) raporlarına göre hala dünya genelinde çocuk ölümlerinin ilk sırasında. Halbuki virüs, bakteri ya da mantar etkenleri ile oluşabilen zatürrenin değişik antibiotiklerle tıbbi tedavisi yapılabilmekte, uygun beslenme, çevresel koşullarının iyileştirilmesi ve aşılama ile önlenebilmektedir.
Diyabet artık sadece tıbbi değil çok ciddi bir halk sağlığı sorunudur. Dünyada 500 milyona yakın insan diyabetle yaşamakta olup, çoğunluğu, düzenli egzersiz, dengeli ve sağlıklı beslenme sonrasında ideal kiloya inerek hastalıktan kurtulmak ya da yakalanma riskinin büyük oranda azaltmanın mümkün olduğu Tip 2 diyabetli kişilerdir.
Ülkemizde, Sağlık Bakanlığı verilerine göre, total nüfusun yüzde 11’i şeker hastalığı tanısını almış bireylerden oluşmaktadır. Üstelik hala diyabetle yaşayan 2 kişiden 1 ‘i tanı almamış durumdadır.Sağlıklı beslenme, ideal kilo, düzenli egzersiz, her bireyi diyabet risk faktörlerinden korumak için ilk adım olacaktır.
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) ise, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’ne göre, dünyada en yaygın görülen 4. ölüm nedenidir ve her yıl 3 milyona yakın kişi, bu hastalık nedeni ile vefat etmekte. KOAH ülkemizde görülen ölüm nedenleri arasında da 3. sırada ve 2019 yılında 50 bin vatandaşımızı aramızdan alacak. Bu hastalığın, özellikle sigara içimi ve sigara dumanının zararlı partiküllerine karşı oluşan enflamatuvar bir süreçin sonucunda geliştiği de düşünülürse, sadece sigaradan uzak kalarak, KOAH hastalığını yüzde 70-80 oranında en etkin, kolay, ucuz ve kanıtlanmış basit bir yöntem ile kurtulanabileceği özellikle belirtmek gerekir.
