Söz açılınca hepimiz özgürlüğün ne kadar önemli olduğunu söyleriz. Özgür olduğumuzu düşünür, özgürlüğümüz için gerekçeler sıralarız.
Hepsi doğrudur.
Özgürlük, yaşamanın temel koşuludur.
Onurlu insanın atar damarıdır...

***

Bazen olmadık koşullarda,
Olmadık mevsimlerde özgürlüğümüzden vazgeçebilir miyiz?
Daha doğrusu, özgürlük gerçekten bizim talebimizle mi şekillenir, yoksa bulunduğumuz toplum, alışkanlıklarımız, toplumsal kurallar mıdır?

***

Bilim insanları araştırmışlar.
Daha doğrusu araştırma yapmışlar.
Bu araştırma için Asya'ya kadar gidip, maymun yakalamakta kullanılan bir yöntemi her yönüyle incelemişler.

***

Olay şudur;
Asya'da maymun yakalamak için kullanılan bir çeşit tuzak vardır.
Avcılar bir Hindistan cevizi oyup iple bir ağaca veya yerdeki bir kazığa bağlarlar. Hindistan cevizinin altına ince bir yarık açarlar ve oradan içine tatlı bir yiyecek koyarlar.
Bu yarığın en büyük özelliği, sadece maymunun elini açıkken sokacağı kadar büyüklükte olmasıdır.
Yani maymun elini yumruk yaptığında elini asla dışarı çıkaramaz.

***

Bilim insanları bu yöntemi daha önce hiç insan ayağı değmemiş, neredeyse tamamını maymunların oluşturduğu özel bir ormanda yapmaya karar vermişler.
Hindistan cevizini oyduktan sonra bir ağaca bağlayıp beklemeye başlamışlar.
Bir grup maymun, Hindistan cevizinin içindeki tatlının kokusunu alarak ağaca doluşmuşlar.
Daha yaşlı olanlar tatlı kokusuna rağmen Hindistan cevizine yakınlaşmış ama dokunmamışlar.
Daha genç olan maymunlardan bir tanesi, acele ile Hindistan cevizine yaklaştıktan sonra tatlı yiyeceği almak için elini içeri sokmuş ve yiyeceği kavramış.
Yiyecek elindeyken elini dışarı çıkarması olanaksız olduğundan, bilim insanları geldiğinde, maymun çılgına dönüp bağırmaya başlamış ama nafile.

***

Aslında bu maymunu, tutsak eden hiçbir şey yoktur.
Maymunu sadece kendi bağımlılığının gücü tutsak etmiştir.
Yapması gereken tek şey elini açıp yiyeceği bırakmaktır.
Ama zihninde yarattığı açgözlülüğü o kadar güçlüdür ki, tuzaktan kurtulması imkansızdır.

***

Kıssadan hisse;
Bizi tuzağa düşüren ve orada kalmamıza neden olan şey, arzularımız ve zihnimizde onlara bağımlı oluşumuzdur.
Tüm yapmamız gereken, elimizi açıp benliğimizi ve bağımlı olduğumuz şeyleri serbest bırakmak ve dolayısıyla özgür olmaktır.
Açgözlülüğümüzden vazgeçmediğimiz sürece, özgürlüğümüzü sürdüremeyiz.
Ya tatlıdan vazgeçeceğiz, ya özgürlüğümüzden...