Yukarıda başlığını attığım konuyu ISRARLA YAZARAK gündemde tutmaya devam edeceğim. Çünkü, 2025 yılı yaz mevsiminde yaşanan orman yangınları sonucu 80 bin hektar ormanlık alan yandı. Bir hektar 10 bin metrekare ise 800 milyon metrekarelik alan demektir, uzmanları bir hektarda türüne göre 1500-3500 ağaç bulunduğunu belirtiyorsa yaklaşık 500 milyon gibi korkunç bir rakam ortaya çıkıyor. Türkiye’nin her geçen gün kuraklaştığı, barajların boşaldığı ve çölleşme tehlikesiyle karşı karşıya geldiğini çok sık konuşulur oldu. Ege Üniversitesi Çevre Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin (ÇEVMER) karbon ayak izi çalışmalarını yakından takip ediyorum.
Geçtiğimiz hafta yazdığım İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin başlattığı ‘2030 Yılına Kadar ‘Karbon Nötr Şehir’ (Karbonsuz Şehir) mücadelesinde ormanların önemi çok büyüktür. İklim krizine yol açan sera gazlarının en tehlikelisi karbondioksittir. Bunun dışında metan, azotoksitler ve diğer zararlı gazlar da mevcuttur. Karbon ayak izi denmesindeki neden, insanların bir faaliyet sonucu ortaya çıkan sera gazlarının aslında karbondioksit eş değeri cinsinden açıklanmasıdır. Küresel ısınma yani iklim krizi; mevsimlerin değişime uğraması ve aşırı hava olaylarının artması gibi sonuçlara yol açarak sel, kuraklık ve fırtına gibi doğal afetlerin sıklığını ve şiddetini artırmasıdır. Son günlerde Türkiye’nin çeşitli kentlerinde yaşanan sel felaketleri can ve mal kayıplarına neden olduğu gibi ekonomik olarak da büyük zararlara yolaçıyor. 4 dönümlük ağaçlık bir alan hava kirliliğini önlediği gibi bir yılda 18 kişiye yetecek kadar oksijen üretiyor. Bir otomobil 10 bin kilometre kullandığında yaydığı karbondioksit miktarını bir dönümlük ağaçlık alan emerek yok ediyor. Bu nedenle ormanlar çok önemli.
11 KASIM 2025 MİLLİ AĞAÇLANDIRMA GÜNÜ
Orman Genel Müdürlüğü tarafından her yıl 11 Kasım’da düzenlenen Milli Ağaçlandırma Günü etkinliği İzmir ve Manisa’nın çeşitli bölgelerinde “Geleceğe Nefes” sloganıyla gerçekleştirilecek. Ormanın faydalarını saymakla bitmez ancak en önemlileri kirli havayı temizleyip oksijen haline dönüştürür, yaşamımızın en önemli etkeni su varlığını oluşturur ve düzenler, selleri ve erozyonu önler, ülke ekonomisini güçlendirir, milyonlarca insana iş imkanı sunar, Kentlerde beton yığınları arasında yaşayan insanların beden ve ruh sağlığı üzerinde olumlu rol oynar, 250 m. genişliğinde ormanlık alan gürültü kirliliğini yüzde 50 azaltır. Ağaç kökleri toprağın metrelerce altına uzanır ve toprağı bir arada tutar. Yerleşim yerlerine yakın dikilen ağaçlar toprağı tutarak DEPREMİN OLUŞTURACAĞI HASARI azaltır.
ATATÜRK’ÜN AĞAÇ SEVGİSİNİ HEP ANLATACAĞIM
Atatürk’ün doğayı, ağacı sevmesinin en belirgin örneklerinden biri Atatürk Orman Çiftliğidir. Yalova kaplıcalarının yeşil cennet diyarı çam ormanları atamızın katkılarıyla gerçekleşmiştir. Ankara Gazi Orman Çiftliği, Yalova Baltacı Orman Çiftliği, Tarsus Piloğlu Çiftliği, Silifke Tekir ve Şövalye Çiftliği, Dörtyol Portakal Bahçeleri ve Karabasmak Çiftliği bir kaç örnektir. Cumhuriyet döneminin en etkin gazetecilerinden ve Atatürk’e yakınlığı nedeniyle çok önemli olaylara tanıklık eden Falih Rıfkı Atay, yazdığı anı kitaplarında “Büyük önder çorak dağlarının ormanlaşması için bizzat uğraştı. Hemen, hemen her ağaçta hakkı vardır. Nerede birkaç söğüt görse pikniğe giderdi. Söğütözü, pek sevdiği köşelerinden biri olmuştur. Kendi ağzından bizzat dinlemiştim” yazılıdır. Yalova’da 1929 yılında kurduğu Türkiye'nin ilk canlı ağaç müzesi "Atatürk Arboretumu" çoğu kişinin bilmiyor. Atatürk'ün talebiyle ünlü Fransız mimar Henri Prost tarafından planlanan ve başbahçıvan Pandelli Roketas'ın peyzajını yaptığı 125 bin metrekarelik ağaç müzesinde 1039'u yerli, 805'i yabancı olmak üzere toplam 1844 ağaç ile 370 tüylü palmiye ve 63 türde geniş ve iğne yapraklı ağaçlar bulunuyor. Atatürk’ün ağaç ve orman sevgisini okullarda yeni nesillere anlatmaya devam edeceğim.
ÇEVRE ANDINI BİLEN ÇOCUKLARA ÖDÜL VAR
Şimdiki ve gelecek kuşakların, Temiz ve sağlıklı bir çevrede yaşama hakkına sahip olduğunu düşünerek, Çevreye duyarlı kalkınmadan yana olduğunu bilerek, Doğal kaynakların ekonomik kalkınmanın kaynağını oluşturduğunu, çevrenin korunması ve geliştirilmesinde, Bireysel katkı ve katılımın gereğine ve önemine inanarak, Çevresel değerlere sahip çıkıp, zarar verenleri uyaracağıma, Doğal kaynaklardan faydalanırken tutumlu davranacağıma, Sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda hareket edeceğime, Bu yönde iş birliği ve dayanışma anlayışı içerisinde davranacağıma, Çevre ve doğanın korunmasında herkese örnek olacağıma söz veririm. Ulusal çevre andını bilen çocuklara kitap ve rozet hediyesi var.
BRAVO… EGE ÜNİVERSİTESİ’NDE ‘KARBON AYAK İZİ’ ÇALIŞMASI
8 Milyar 430 Milyon nüfusa ulaşılan dünyada YÜZDE 98 İNSAN faaliyetlerinden oluşan gazların neden olduğu iklim krizini durdurmak için yürütülen ‘Karbon Ayak İzini Azalt” çalışmalarında İzmir Büyükşehir Belediyesi gibi Ege Üniversitesi de önemli adımlar atıyor. Üniversite kampüsünde yenilenebilir enerji, yağmur suyu hasadını yaygınlaştırma, çöp ve atıklarının özelliğine göre ayrıştırılarak tekrar kullanımı, sıfır atık seminerleri, sertifika programları ile öğrenci konseyi, biyoloji topluluğu kurup karbon ayak izini azaltma faaliyetleri yürüten dünya üniversiteleri ile işbirliği yapıyorlar. Ege Üniversitesi Çevre Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi (ÇEVMER) Arş. Gör. Dr. S. Tuğçe Kalkan, “Ege Üniversitesi 8 yıldır katılım sağladığı ‘Yeşil Üniversiteler Sıralaması’ GreenMetric de yer alıyor. 6 başlıkta değerlendirilen 1477 üniversite arasından 88’inci sırada yer aldık. Bu sıralama kapsamında değerlendirmeler yapıp her yıl önümüze bir yol haritası çıkartıyoruz. Bu harita sonucunda eksikliklerimize yönelik faaliyetler yaparak kendimizi geliştirmeye ve karbon ayak izimizi azaltmaya çalışıyoruz” diyor. Bravo, tüm üniversitelerin karbon ayak izini azaltma çalışmalarında aktif olmalarını dilerim.
