Avukat Aynur Tuncel Yazgan, Çocuk Hakları ve Engelli Hakları sözleşmelerinin çocuk ve engellilerin öncelenmesine karşın Türkiye’de oluşturulan somut adımlara ait yürürlük tarihinin gerekçelendirilerek sürekli ötelendiğini söyledi. Yazgan, toplumu oluşturan her birey ve kuruma, engellilere karşı yeterli duyarlılık ve saygıyı geliştirip geliştirmediği konusunda özeleştiri yapması çağrısında bulundu
İstanbul Barosu Engelli Hakları Merkezi’nin Engelli Hakları Sempozyumu kapsamında çevrimiçi düzenlediği Engelli Çocuk Hakları toplantısında konuşan Avukat Aynur Tuncel Yazgan, Türkiye’nin imzacısı olduğu Çocuk Hakları ile Engelli Hakları sözleşmelerinde verdiği sözleri tutamadığını savundu. Yazgan, “İki sözleşmede de çocukları ve engelliler hizmetlerde öncelikleniyor ancak engellilere yönelik yapılması gereken hizmetlerin standardize edilmesi ile ilgili fiili uygulamaların yürürlülük tarihi çeşitli nedenlerle öteleniyor” dedi. Yazgan, uygulamaların ertelenmesinin nedeni hakkında “Engellilerle ilgili standartlarda her şey düşünülmüş, ilkeler belirlenmiş ama sıra bütçeden kaynak ayırmaya gelince çocuklar ve engelliler devre dışı kalıyor. Bunun nedeni bütçeden para ayrılamaması olamaz, ayrılabilen bir çok yer olduğunu görüyoruz. Burada, bilinç ve duyarlılık sorunu var. Engelli bireylere gerçekten saygı duymuyoruz demek ki” yorumunu yaptı.
GÖRSEL AÇIKLAMASI: Avukat Aynur Tuncel Yazgan’ın bir toplantıda konuşması sırasında masada otururken çekilmiş fotoğrafı
Engelli sayısının saptanması mümkün
Türkiye’de engelli birey sayısının netliğe kavuşamadığını vurgulayan Yazgan,“İnternet kaynaklarından farklı rakamlara ulaşıyoruz. Bakanlık sayfasında 3-4 yıl öncesinin raporlarını esas alan değerlendirmeler görüyoruz. Nüfus sayımını beklemeye gerek yok, başka kuruluşların verileri, adrese dayalı veri toplama bilgileri, ayrıca sağlık kurulu raporları var. Kesin sayının E-devlet ve bilişim olanaklarından toparlanması ve değerlendirilmesi ile ilgili daha hızlı çalışmalar yapılabilir. Devlet, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler ve uzman kişilerin bir aradalığının tekrar yeşertilmesi gerekiyor, zaman içinde biraz uzak düşmüşüz, iletişim zarara uğramış” diye konuştu.
Temel hak ve özgürlüklere erişim
Çocuk ve engelliye yaklaşımın eşitlik, yöneten ve yönetilen sorunlarının bulunduğunu ve ayrımcılığa dayandığını belirten Yazgan, insan haklarına saygılı sosyal bir hukuk devleti olma iddiasınını taşıyan Türkiye’nin, bütün bireylerin temel hak ve özgürlüklerden yararlanmasını sağlaması gerektiğini vurguladı. Anayasa’nın başlangıç ilkesinin herkes için geçerli olduğuna değinen Yazgan, şunları söyledi:
“Biz gerçekten çocuk dostu muyuz? Engelli bireylere yeterli saygı ve duyarlılığı içimizde geliştirebilmiş miyim şeklinde herkesin özeleştiri yapması gerekli.Hepimizin onurlu bir şekilde yaşamaya hakkı var, ayrımcılığı red ediyoruz. Engelli birey sayısı toplam nüfusa oranla şu kadardır, sayıları azdır, iktidarı belirleme gücüne sahip değillerdir gibi haksız ve insanlık dışı söylemleriduyuyoruz. Engellilik, doğal bir insanlık hali. Normal değil ne demek, engellilik insana özgü bir durum. Bizler bu durumu büyük bir dürüstlük içinde ele almalı ve insan onuruna saygı duyan bir duyarlılıkla sorumluluklarımızı yerine getirmeliyiz, bir arada huzur içine, kardeşlik içinde yaşamalıyız.Çocuklara ve engellilere farklı ihtiyaç ve becerileri göz önüne alınarak davranmalıyız. Uluslararası işbirliği, ulusal raporlamalar ve teknolojik olanaklardan öncelikle yararlandırmalıyız.”
***
Umudun Kadınları Dergisi’nin ilk sayısı yayında
Bağımsız kadın hakları, sorunları ve çözüm önerilerini konu alan Umudun Kadınları Yazılı ve Sesli Aylık Dergisi’nin ilk sayısı yayımlandı. Engelli ve engelsiz bir grup kadının bir araya gelerek hazırladığı dergi ile engelli kadınların, dezavantajlı kesimlerin ve kadın hak mücadeleleri konusunda farkındalık yaratmak amaçlanıyor.
Engelli kadınların haklarını öğrenmeleri, kendi potansiyellerini fark etmeleri ve deneyimlerini yazmaları konusunda motivasyon sağlamayı hedefleyen derginin birinci sayısı, yazılı ve sesli olarak umudunkadinlari.com adresinde yayınlandı. Dergi, ayrıca kabartma olarak basılarak kütüphane ve körler okullarına gönderildi.
GÖRSEL AÇIKLAMASI: Sayfanın sol üst köşesinde üst bilgi olarak derginin logosu yer alıyor. İki bulut arasından doğan güneş görüntüsü. Bulutlar mavi, güneş sarı. Görüntünün üstünde yarım ay şeklinde dizilmiş
umudun kadınları yazısı. Altında düz biçimde dizilmiş “yazılı, sesli aylık dergi” yazısı. Yazılar mor. Sağ köşede sarı zemin üzerine, Engelli kadınlar seslerini duyurmak istiyor yazıyor. Ortada mavi zemin üzerinde yıl 1, sayı 1, Şubat 2022 yazıyor, sayfanın alt kısmında çeşitli engel gruplarından kadınlar resmedilmiş.
Engelli kadınlara, kadın, engelli ve hak savunuculuğu yapan tüm örgütlere ulaşmak istediklerini belirten Yayın Kurulu Üyesi Sultan Çamur Karataş, “Dergimizde hak savunucusu olan, tüm varlıkların korunmasını temel alan, ayrımcılığa karşı çıkan, eşitliğe, adalete inanan, toplumsal cinsiyet eşitliğine ulaşmak için mücadele eden ve bu ilkelerin gerçekleşebileceği umudunu taşıyan öncelikle kadınlar yazı yazabilsin, görüşlerini paylaşabilmeli. Erkekler de kadın hakları temalı yazılarıyla dergimizde yer alabilir. Sesini duyuramadığını düşünen arkadaşlarımız seslerini duyurabilsin istiyoruz” dedi.
Ayrımcılık ve ötekileştirmeye karşı mücadele etmeyi ilke edinen derginin Yayın Kurulu Üyeleri Aynur, Yurtseven, Ece Okşar, Emine Kamçı, Emine Ortakaya, Servet Bayraktar Tokat, Sultan Çamur Karataş ve Şule Sepin içli’den oluşuyor.
***
"Ayçiçek" görünmez engellere çözüm olacak
Otistik yetişkinlerden oluşan Merhaba! Spektrum, görünmez engellilerin fark edilmesi ve kamusal alanlarda yaşadıkları sorunların önüne geçilebilmesi için "Ayçiçeği Yaka Kartı" uygulamasının hayata geçirilmesini talep ediyor
"Ayçiçeği Yaka Kartı" kullanımının, engelli yurttaşların karşılaştıkları sorunlar karşısında gereken desteği almalarını kolaylaştıracağını ve birçok alanda bağımsızlık sağlayacağı belirtiliyor.
GÖRSEL AÇIKLAMASI: Sarı zemin ile açık ve koyu yeşilden oluşan çerçevesi olan sayfada, en üste yeşil HER YERDE yazısı altında kahverengi AYÇİÇEĞİ yazısı sayfa sonuna kadar transparan derecesi artırılarak çoğaltılmış, en altta ise yeşil renkli yaka kartı yazısı bulunuyor. Sayfanın yarısından aşağı kadar inen bir ayçiçeği fotoğrafı kullanılmış. En üstte tasarımcı Didenur Boyacı yazıyor.
Merhaba Spektrum üyeleri, otizm, demans, şizofreni, bipolar, obsesif kompülsif, travma sonrası stres bozukluğu gibi süreğen psikiyatrik hastalıklar, dikkat eksikliği ve hiperaktivite, diyabet, epilespsi, HIV/AIDS, kistik fibrozis, kronik yorgunluk sendromu, lupus, MS, epilepsi ve daha bir çok görünmez engellilik yaşayanların "Ayçiçek Yaka Kartı" ile destek duydukları zamanlarda toplum içinde tanınır kılınacağını ve yaşamlarının kolaylaştırılacağını savunuyor.
"Ayçiçeği Yaka Kartı"nın İstanbul Havalimanın'da halihazırda uygulandığına dikkat çeken grup, bu uygulamanın hastaneler, toplu taşıma araçları, okullar, devlet kurumları ve diğer kamusal alanlarda da yaygınlaştırılmasını istiyor.
***
Change.org İmza Kampanyası
Grup üyelerinden Didenur Boyacı tarafından Change.org’da "Türkiye'de Ayçiçeği Yaka Kartı Uygulaması Başlatılsın" başlığıyla imzaya açılan metinde, görünmeyen engelleri olanların günlük hayatta öngörülemez sorunlar yaşadığına dikkat çekiliyor. Kampanya metninde şu ifadeler yer alıyor:
"Ayçiçeği yaka kartı, engellilerin bağımsız yaşam hakkına yönelik atılan bir adımdır. Engelliler bu kart sayesinde gereken desteği kolaylıkla alabilecek, birçok alanda kendi işlerini bağımsızca halledebilecek. Havalimanı personeli, hastane çalışanı, market çalışanı, öğretmen gibi görevliler Ayçiçeği yaka kartı taşıyan kişilere daha fazla zaman ve destek sunmaları gerektiğini kolaylıkla fark edebilecek. Ayçiçeği yaka kartı taşıyan kişi bazı kurallardan muaf olabilir, ayçiçeği yaka kartı kullanmaktaysa görevliler engelli kişiyi gereksiz yere rahatsız etmez, engellemez aksine yardımcı olur.”
Kampanyaya imza vermek için linkinden ulaşım sağlayabilirsiniz.
***
SAĞLAMCILIK TESTİ
Sağlamcılık, engellilere yönelik toplumsal önyargıyla büyüyen sistemsel bir ayrımcılık çeşididir. Sağlamcı düşünce yapısı engellilerin ihtiyaçlarını diğer insanlara kıyasla ikinci plana koyar. Engelli insanların haklarına erişimini engeller. Peki siz ne kadar sağlamcısınız? Aşağıdaki sözler size tanıdık geldi mi?
1. Adalet/devlet/insanlar kör, sağır, dilsiz
2. Politik körlük.
3. Cüce adalet.
4. Engellilere de bizim insanımız.
5. Engelleri sevgiyle aşıyoruz.
***
KİTAP TAVSİYESİ
Resimlerle Düşünmek - Temple Grandin
Temple Grandin, Birleşik Devletler’deki tüm çiftlik hayvanları tesislerin üçte birinin tasarımını yapmış yetenekli bir hayvan bilimci. Ayrıca otizm konusunda da sık sık konuşmalar yapıyor, çünkü Temple Grandin otistik, dünyayı otistik olmayanların anlayamayacağı bir şekilde düşünüyor, hissediyor ve yaşıyor. Grandin, bu kitapta kendi otistik düşünce çerçevesini ve yaşam deneyimlerini anlatıyor.
GÖRSEL AÇIKLAMASI: Bir inek, kırmızı bir şaka, bir sandalye, bir ev, bir çift beyaz ayakkabı, 3 tekerlekli bir çocuk bisikletinin olduğu kapağın alt kısmı sarı renklendirilmiş.
