24 Kasım’da Öğretmenler Günü kutlandı. “Ortada kutlanacak bir şey var mıydı?” sorusuna geleceğiz. Bilgi ve evrensel değerlerle donatması, geleceği belirlemesi ve bizi biz yapması bakımından, yaşamsal önemi tartışılamaz bir meslek dalının onurlandırılması kadar doğal bir şey var mıdır? İyi ama nasıl?
Kısa bir özet yapacak olursak, dünyada Öğretmenler Günü 5 Ekim’de kutlanmaktadır. 5 Ekim 1966’da ilk kez, öğretmenlerin mesleki durumları ve toplumsal konumları, örgütlenmeleri ve yaşanan sorunlar belgelenmiş; UNESCO tarafından da 1994’te bu günün “Dünya Öğretmenler Günü” olarak duyurulması kararlaştırılmıştır. Dünya bugünü, “çiçek böcek- hediye hamaset” göstergesi olarak değil, o belgedeki ölçütlerle öğretmenlerin bugünkü durumunun kıyaslanması olarak değerlendirmiş, saygı ve sevgi tazelemeyi de unutmamıştır. 12 Eylül faşizmi, Öğretmenler Günü'nün tarihini 24 Kasım olarak değiştirmiştir. Her alanda olduğu ve bugün acı sonuçlarının yaşandığı gibi, 12 Eylül'ün “our boys” tosunları, bu girişimlerinde de Mustafa Kemal Atatürk’ü paravan olarak kullanmıştır. Mesleki, demokratik ve insan hakları açısından öğretmenlerin durumlarının özgürce tartışılmasını ve taleplerin dillendirilmesini engellemek için, bundan güzel bir paravan da bulunamazdı elbette! Yüzlerce yıl cehalet batağında boğulmuş bir ümmetten “ulus” yaratmanın ancak eğitimle olacağına inanan, bunun için “Millet Mektepleri”ni açan, yetinmeyip tahta başına geçip “Türkçe böyle yazılır ve okunur” diye öğreten büyük bir devrimcinin, “Başöğretmen” olarak ilan edildiği güne, kim itiraz edebilirdi ki? “Atatürk Şampiyonluğu”na soyunan bu kurnazlığı alkışlamak ile öğretmenlerimizin o güne dek kazanılmış özlük ve demokratik örgütlenme haklarının boğulması arasındaki korkunç ve trajikomik çelişki de tarih tarafından yazılmıştır ve yansımaları bugün de kıyasıya sürmektedir.
Dillerinden Osmanlı’yı düşürmeyenlere 16 Mart 1848 desek, “Darülmuallim-i Rüşti” desek, Selim Sabit Efendi ve modern ilköğretimin bu coğrafyadaki ilk kitabı “Usul-i Cedide” diyerek konuyu sürdürsek, kitabının içinde “hal” geçtiği için Abdülhamit tarafından meslekten atıldığını, açlık ve sefalet içinde öldüğünü eklesek, ne derler ne yaparlar acaba? Sati Bey, Mustafa Necati, İsmail Mahir Efendi, Ethem Nejat, İ. Hakkı Baltacıoğlu, İsmail Hakkı Tonguç, Hasan Ali Yücel, Talip Öztürk, Gültekin Gazioğlu, Köy Enstitüleri, Halk Evleri, Öğretmen Okulları dediğimizde ne yapacaklarsa o! Ağababalarının yaptıkları, bugün yapılanların ön sözü ve 12 Eylül faşizminin su basman garantisiydi. Onlara dair en küçük umut ve beklentimiz yok. Bir de öteki “kutlamalara” bakalım.
Yobazlar tarafından katledilen Öğretmen Teğmen Kubilay’dan “Vurun Kahpeye”nin Aliye Öğretmenine, bölücülerin ve yobazların kurşunlarında ya da kör bıçaklarında can veren o güzelim şehitler aklınıza gelmediyse, gereğince anıp anlatamadınızsa… Yücel, Tonguç, Makal ve nicesi tümcelerinizde yer bulmadıysa… TÖB-DER neydi anlatamadınızsa… Mustafa Kemal Atatürk’ün eğitim ordusuna iltifat değil, yol gösterip sorumluluk yüklediğinden söz edemedinizse… Bir öğretmen ailesinin neden başka bir ülkeye kaçmaya çalışırken boğulduklarından, ataması yapılmadığı için intihar eden öğretmenlerden söz etmeyip, işini isteyen Nuriye ve Semih gibilerin sorunlarının ya da suçlanmalarının gerekçelerini soramadınızsa… Çarçur edilmiş, başı döndürülmüş, yobaz darbeciler tarafından mahvedilmiş eğitim politikalarından ve yaşanan skandallardan tümce kurmadıysanız… "Ben "Öğretmen" ve "gün" deyince onları, Cumhuriyetin armağanı o kurumları, kuruluş ya da örgütlenme günlerini ve tarihin onurunu gelecek adına unutmadan koruyan ve onların izinde yürüyen antiemperyalist, antifaşist ve yurtsever eğitimcileri anımsarım” demediyseniz…
Başa dönelim. Siz neyi kutladınız ve ortada kutlanacak bir şey var mıydı?
Boş verin, önümüzdeki 24 Kasım’a kadar, ruhu, belleği, algısı ve duruşu tarumar bir coğrafyada, huzurla yaşayacağınız koskoca 364 gün var nasılsa!