“Gollik Ali henüz yedi yaşındaydı. Sınıfın birincisiydi. Kısa boylu tombalaktı. Ayağına çabuk, gözü pek, yerinde duramaz, ele avuca sığmaz, her işe koşan, anasının gözdesiydi.”

Gollik sözcüğü size uzak gelebilir. Başlığın da böyle başlamasına şaşıranlar bulunabilir. Öğrendiğim kadarıyla Gümüşhane Şiran, Malatya Arapkir, Elazığ Ağın yörelerinde “gollik” sözcüğü kısa boylular için kullanılıyormuş. Bu satırları da Ali Balkız’ın Çiğli Belediyesi’nce düzenlenen 2021 Fakir Baykurt Roman Ödülü alan “Büyümek İstedim”(*) romanından aldım.

***

Kim ne derse desin emek verilmiş, sabırla yoğrulmuş bir yapıtı, ürünü ödüllendirmek güzeldir. Ödül seçici kurullarında olanların işi kolay değil. Sanatın, yazının hangi dalında olursa olsun bir yapıtı, ürünü değerlendirmek, ödüllendirmek kuşkusuz sorumluluk ister.

Ben de birçok şiir seçici kurullarında yer aldım, duygudaşlık ettim dosyalarıyla katılan şairlerle.

Bir roman ön seçici kurulunda yer alacağım hiç aklıma gelmezdi. Ben ne anlarım romandan deyip geçemem; ancak romanı ödüllendirmenin de bilgi, deneyim, birikim işi olduğunu da yadsıyamam.

Çiğli Belediyesi Yazınımızın değerlerinden Fakir Baykurt adına 2020 yılında başlattığı roman ödülünü “Edebiyatın insana kazandırdığı değerleri çoğaltmak, edebiyatımıza halkımızın gerçeğini anlatan, toplumsal gerçekçi yeni yapıtlar kazandırmak, okura Türkçenin tadını duyurmak, dilimizin anlatım olanaklarını geliştirmek” için olduğunu vurgulamıştı.

Ödülün ilki geçen yıl Turan Ali Çağlar’ın Amasanga roman dosyasına verilmişti.

Bu yıl yazınımızın emekçileri Turan Ali Çağlar, Handan Gökçek, Handan Tan’la birlikte Fakir Baykurt Roman Ödülü ön seçici kurulu olarak epey ter döktük. Seçici Kurula sunduğumuz dosyalar arasında Ali Balkız adının öne çıktığını belirtmeliyim.

Adnan Binyazar, Hidayet Karakuş, Öner Yağcı, Bahri Karaduman, Işık Baykurt’tan oluşan seçici kurul da Ali Balkız’ın Büyümek İstedim romanını ödüle değer buldu.

Yazar Öner Yağcı’nın “Bilincini ve duyarlığını yoğunlaştırarak yaşamın sanatlaştırılması, sanatın yaşamlaştırılmasını gerçekleştirmek için ‘Engelleri aşmak ve hayatı değiştirmek sanatın görevidir’ diyerek yazan Fakir Baykurt’u geleceğe taşımak, onun yapıtlarını yaşatmaktır.” (Cumhuriyet, 16 Ekim 2021) sözlerine katılmamak olası mı?

Fakir Baykurt adına oluşturulan ödülü elbette önemli buluyorum. Genç, yetenekli, çağdaş, toplumsal duyarlığı güçlü, aydınlanma savaşımına inanan yazarların daha çok katılmasını, kazanmasını öncelikli buluyorum.

***

Ali Balkız “Büyümek İstedim”i meraklı, zeki, ivecen Gollik Ali’nin bakışıyla kurgulamış. 27 Mayıs 1960'ın öncesinde, siyasal çatışmaların yaşandığı Orta Anadolu'dakiAlevi ve Sünni iki komşu köydeki yaşam biçimini, sert doğa koşullarını, insanlarını, farklı kültür ve inanç içinde olsalar da dayanışmayı sergiliyor.

Bir “değirmen kurma” sorununun özellikle iki Ağa’nın inadı ve dalaşıyla iki köyde yaşanan amansız yarışı izliyoruz roman yolculuğumuzda.

“Eee...” dediler. Bunu düşünmemişlerdi.
“Eeee’si o ki; suyu değirmene önce kim götürürse, kim önce değirmen taşını döndürürse, un kokusu önce kimin değirmeninden çıkarsa, su da onun olacak?”

***

Ali Balkız’ı da kısaca tanıyalım. 1945 Sivas (Kangal) doğumlu. 1970-80 arası öğretmenlik yaptı. TÖS üyeliği, TÖB-DER yöneticiliği nedeniyle dört kez sürgün edildi. 12 Eylül sonrasında yargılandı. Hapis yattı. Öncelikle öyküleriyle tanındı, çeşitli ödüller kazandı. Büyümek İstedim yazarın ilk romanı.

(*) Büyümek İstedim, Ali Balkız romanı, Literatür Y. Eylül 2021,  244 sayfa