Belçika federal hükümeti, işsizlik yardımlarında radikal bir değişikliğe giderek, ödeneklerin süresini en fazla iki yılla sınırlandırma kararı aldı. 2026’nın başında yürürlüğe girecek yeni uygulama kapsamında, şu anda destek almaya devam eden 113 bin kişi işsizlik maaşını tamamen kaybedecek.
Süresiz yardım dönemi sona eriyor
Belçika’da bugüne kadar işsiz kalan vatandaşlar, işe dönene kadar belirli oranlarla devletten destek almaya devam edebiliyordu. Yardım süresi sınırsızdı ancak ödenen miktar, belirli aralıklarla kademeli olarak azalıyordu. Yeni düzenleme ile bu sistem tarihe karışacak. Artık maksimum destek süresi iki yıl ile sınırlandırılacak.
55 yaş üstüne istisna tanınacak
Yeni düzenleme, tüm işsizleri kapsamayacak. 55 yaş ve üzerindeki, çalışma hayatında 30 yıldan fazla prim ödemesi olan bireyler, bu sınırın dışında tutulacak. Bu kişilere işsizlik ödeneği ödenmeye devam edilecek. Ancak genç işsizler ve orta yaş grubundaki bireyler, iki yılın ardından sistem dışına çıkacak.
Tıbbi durumu olanlara yönelik koruma da kaldırılıyor
Sadece yaş değil, sağlık sorunları yaşayan bireyler için de mevcut sistemde özel düzenlemeler bulunuyordu. Uzun süreli hastalığı olup, çalışamayacak durumda olduğu kesinleşmemiş kişilere verilen “koruma ödeneği” de tamamen iptal ediliyor. Böylece yalnızca tamamen iş göremez durumda olanlar sosyal güvence kapsamında kalacak.
2026’da yürürlüğe girecek
Federal hükümetin aldığı bu karar, 2026 yılının başından itibaren uygulanacak. Değişiklik, sosyal güvenlik sisteminde köklü bir dönüşüm olarak değerlendiriliyor. Mevcut desteklerden faydalanan yüz binlerce kişinin gelecekteki mali planlamasını da etkilemesi bekleniyor.
Yüksek borç, düşük tolerans
Belçika, yüksek kamu borcu ve büyüyen bütçe açığı nedeniyle ulusal düzeyde harcamaları kısma yönünde baskı altında. Sosyal güvenlik sistemine yönelik reformlar, Avrupa Birliği’nin mali disiplin uyarıları ile de örtüşüyor. Hükümet, yalnızca işsizlik değil, hastalık yardımları ve erken emeklilik koşullarında da kısıtlamaya gidileceğini duyurdu.
Karar, ülkede tepkiyle karşılandı
Belçika’da alınan bu karar, kamuoyunda geniş çaplı tartışmalara neden oldu. Özellikle sendikalar, sosyal devlet ilkesine aykırı buldukları bu uygulamayı sert biçimde eleştiriyor. Son haftalarda başkent Brüksel başta olmak üzere pek çok kentte protesto gösterileri düzenlendi. Sendikalar, bu tür düzenlemelerin en çok savunmasız ve uzun süre iş bulamayan bireyleri mağdur edeceğini savunuyor.
Ekonomik reform adı altında sosyal daralma
Belçika hükümeti, bu adımı ekonomik bir zorunluluk olarak savunuyor. Ancak sosyal yardım sisteminin daraltılması, toplumun düşük gelirli ve risk altındaki kesimleri açısından ciddi sonuçlar doğurabilir. Hükümet kaynakları, alınan önlemlerin vergi yükünü hafifletmek ve aktif işgücünü artırmak amacı taşıdığını ifade ediyor.
İşsizler neyle karşı karşıya kalacak?
İşsizlik maaşı alamayacak duruma gelen bireyler için henüz alternatif bir destek mekanizması açıklanmadı. Sosyal yardım kuruluşları ve insan hakları dernekleri, bu durumun özellikle uzun süre işsiz kalanlar için yoksulluk riskini büyüteceği uyarısında bulunuyor. Belçika’da hâlihazırda işsizlik oranı %5,7 civarında seyrediyor ve bu oran belirli bölgelerde daha da yüksek.
Avrupa’da benzer uygulamalar gündemde
Belçika’nın attığı bu adım, Avrupa’nın diğer sosyal devlet modelleri için de bir örnek oluşturabilir. Almanya, Fransa ve Hollanda gibi ülkelerde de işsizlik yardımlarının yeniden düzenlenmesi tartışılıyor. Özellikle pandemi sonrası artan kamu harcamaları, birçok ülkede sosyal desteklerin kısıtlanmasını gündeme taşıdı.
