Haber / Emrah BAKIR
Üniversitelerin iletişim fakültelerinden mezun olduktan sonra ya da çalışmış olduğu basın kurumlarının kapanması sonucu işsiz kalan, herhangi bir iş yapıp geçimini sağlayamayan ve asgari ücretle dahi iş bulamayan gazeteciler telifli haber yaparak geçimlerini sağlamaya çalışıyor.
Her geçen gün sayısı artarak devam eden ve çeşitli nedenlerle işsiz kalan basın çalışanları hem telifli gazeteciliğe yoğun ilgi göstermeye başladı hem de geçimlerini telifli haber alan kurumların desteğiyle sürdürmeye çalışıyor.
Telifli gazetecilik yaparak geçimini sağlayan Yadigar Aygün de bu basın çalışanlarından biri ve konu ile ilgili şöyle diyor: “Şu an yaptığım telifli haberler ile geçimimi sağlıyorum. Telifli haber yaptıran medya kurumları, işsiz gazeteciler için oldukça önemli.”
“Telifli haberler, işsiz gazetecilere bir nebze de olsa nefes aldırıyor” diyen Aygün, gazeteciliğin zor bir dönemden geçtiğini ve telifli haberlerin gazetecilere iyi geldiğini dile getirdi.
“Telifli gazetecilik işsiz gazetecilere meslekten kopmamaları adına yeni bir alan açıyor” diyen Egehan Erkün ise şöyle ekliyor: “İşsizlik sorunuyla mücadele eden ve kendini kanıtlamak için fırsat kollayan gazetecilere nefes aldırıyor.”
İşsiz olduğu için gazetecilik yapamayan, gazetecilik mesleğini zor şartlar dahilinde de olsa sürdürmeye çalışan gazetecilerle, telifli haber yapmanın onlar için ne ifade ettiğini ve gazetecilik mesleğine olan etkilerini konuştuk.
NEFES ALDIRIYOR
İşsiz kaldıktan sonra düzenli bir geliri olmayan ve telifli haber yaparak geçimini sağlayan Yadigar Aygün içinde bulunduğu durumu şöyle aktardı: “Ekonomik kriz, artan enflasyon ve gelen zamlar ile birlikte pek çok medya kurumu gazetecilerin maaşlarına zam yapmak yerine asgari ücretin de altında, kölece çalışma koşullarına mahkûm bıraktı. Birçok meslektaşım asgari ücrettin altında çalışıyor. İnsan onuruna yakışmayan en büyük hırsızlıklardan biri olan asgari ücreti, biz gazetecilere bile reva görmüyorlar. Diğer bir taraftan telifli haberler, işsiz gazetecilere bir nebze olsun nefes aldırıyor. İki aydır ben de işsiz bir gazeteciyim. Şu an yaptığım telifli haberler ile geçimimi sağlıyorum. Telifli haber yaptıran medya kurumları, ekonomik olarak geçimini sağlayamayan gazeteciler ve işsiz gazeteciler için oldukça önemli."
ÖZGÜRLÜK ALANI YARATIYOR
Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi mezunu Esmer Değirmen, telifli haber yapmanın gazetecilik mesleğine önemli katkısının olduğunu, katıldığı eğitimlerde mesleki uygulamaların devamlı hale gelmesini ve eğitimlerin desteklenmesi gerektiğini belirten Değirmen, “Telifli gazetecilik yapmak demek yeni mezun ve işsiz olduğum için hem bu işsizlik durumundan bir nebze olsun kurtulmak hem de az da olsa bir ücret aldığım için emeğimin karşılığını aldığıma inanıyorum. Kuşkusuz gazeteciliğe olan katkısı çok büyük. Çünkü farklı mecralara özel haberler yapabilmek bir özgürlük alanı yaratıyor. Bunun dışında farklı gazetecilerden yepyeni şeyler öğreniyorsun. Daha önce haber yaptığım medya kurumlarının veya haber sitelerinin farklı eğitimlerine katılarak ve daha sonrasında edindiğim bilgiler ışığında telifli haber ürettiğim de oldu. Okulda aldığım eğitimden daha faydalı oldu diyebilirim. Teorik bilgileri dinlemekten çok mesleki uygulamalarda bulunduğum için faydalı oldu benim açımdan. Bu tür eğitimlerin daha çok desteklenmesi gerektiğini düşünüyorum’’ diye ifade etti.
TELİFLİ HABERLER, CAN SİMİDİ
“Bir gazeteci işsiz kaldığında yardımına telifli haberler yetişiyor, gazetecilere ekonomik olarak destek sağlıyor ve mesleği sürdürmek için alan açıyor” diyerek, telifli haberin can simidi olduğunu vurgulayan Tuğçe Doğaneli Kamacı şunları kaydetti: “Ben telifli haberin, can simidi olduğunu düşünüyorum. Basın sektörü dalgalı bir deniz. Sansür, düşük maaş, yetersiz özlük hakları gibi problemlere rağmen emek veriyor fikir işçileri. Herkesin derdini duyuruyor da kendi derdine çözüm bulamıyor. Bu fedakarlığa rağmen, işsiz kalındığında telifli haber yetişiyor imdada. Anlık bir kurtuluş; biraz cep harçlığı, itibarlı bir haberle biraz da takdir kazanıyorsun. Elbette şunu da ifade edeyim; buradaki haberlerle dikkat çekerek iş teklifi alma, ödül kazanma gibi, kazancı ve itibarı katlayan ihtimaller de var. O anlamda kurtuluş anını, telifli haberi çok iyi değerlendirmek lazım. Sürdürülebilir gazeteciliğe destek olmak, meslekten kopuşların önüne geçer, yetişmiş gazetecileri alanda tutar. Etik değerler olgunlaşır. Deneyimli gazeteciler, yenileri yetiştirir.”
UMUT IŞIĞI OLUYOR
Telifli haberler yazarak hem maddi kazanç elde etiğini hem de mesleki anlamda kendini geliştirme fırsatı yakaladığını ifade Egehan Erkün, “Son dönemlerde bazı haber kuruluşları ve meslek örgütleri, çeşitli konuları bünyesinde barındıran telif programlarıyla gazetecileri teşvik edip, maddi destek sağlıyor. Daha önce ben de İzmir Gazeteciler Cemiyeti ve Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı’nın telif desteklerinden yararlanmıştım. Bu programlar hem gazetecilerin gelişimi için hem de ekonomik rahatlık açısından çok değerli girişimler. Genç bir gazeteciyim ve sektörde çalışamadığım dönemler oldu. Bu dönemlerde yaptığım özel haberler sayesinde hem kendimi geliştirme fırsatı yakaladım hem de maddi kazanç elde ettim. Aynı zamanda bu destekler kapsamında sektörden yeni insanlarla tanışma deneyimi de yaşadım. Bu nedenle söz konusu telif programlarının sektöre artı değer kazandırdığını ve mesleki iletişimin önünü açtığını düşünüyorum. Bu programlar, işsizlik sorunuyla mücadele eden ve kendini kanıtlamak için fırsat kollayan gazetecilere nefes aldırıyor. Gazeteciliğin sürdürülebilirliğine katkı sağlıyor. Birçok gazeteci için yeni bir umut ışığı oluyor. Sektördeki işsiz gazetecilerin yanı sıra iletişim öğrencilerinin de yararlanabildiği bazı telif programları var. Telif programları, özel haber üretmek isteyen ancak yayımlanacak mecra bulamayan öğrenciler için de harika bir fırsat sunmuş oluyor. Genç gazeteci adaylarının özgüven kazanmasını ve sektöre daha emin bir bakış atmasını sağlıyor. Bu yüzden haber telif programlarının devam etmesini ve bu desteklerin sektörde daha da yaygınlaşması gerektiğini düşünüyorum” diye konuştu.
