Tarihin en acı deniz kazalarından biri olan ve aynı zamanda iki millet arasında eşi benzeri görülmemiş bir dostluk köprüsünün kurulmasına vesile olan Ertuğrul Fırkateyni faciasının üzerinden 135 yıl geçti. Japonya'ya gerçekleştirdiği tarihi dostluk seferinin dönüş yolunda, 16 Eylül 1890 akşamı Kushimoto açıklarında tayfuna yakalanarak batan ve 500'den fazla Osmanlı denizcisinin şehadetiyle sonuçlanan bu trajik olay, İzmir'de düzenlenen dokunaklı bir törenle anıldı. İzmir Müze Gemiler Müdürlüğü'nün ev sahipliğinde gerçekleşen anma programı, iki ülke arasındaki derin bağları ve ortak acıyı bir kez daha gözler önüne serdi. Saygı duruşu ve İstiklal Marşı'nın okunmasıyla başlayan tören, denize bırakılan çelenklerle hüznü ve minneti bir araya getirdi.
Gönülden gönüle kurulan dostluk köprüsü
Törende konuşma yapan Japonya İzmir Kültürlerarası Dostluk Derneği (JİKAD) Başkanı Arzu Yücel, Ertuğrul Fırkateyni'nin seyrinin sıradan bir yolculuk olmadığını, iki millet arasında gönülden gönüle kurulan ilk dostluk köprüsünün mimarları olduğunu vurguladı. Yücel, "1890 yılının bu 16 Eylül akşamında Japonya'ya yapılan o görkemli seferin dönüş yolunda yaşamlarına veda eden Ertuğrul'un aziz şehitleri, iki millet arasında gönülden gönüle kurulan ilk dostluk köprüsünün mimarları oldular," diyerek şehitlerin fedakarlığının önemine dikkat çekti. Yücel, bu yolculuğun sadece bir dostluk seferi olmanın ötesinde, Osmanlı denizciliğinin uzak ufuklara açılan bir cesaret nişanesi olduğunu belirtti. Kazanın hemen ardından Japon halkının ve İmparator Meiji'nin gösterdiği olağanüstü dayanışma ve fedakarlığın, Türk milletinin hafızasında ve kalbinde silinmez bir iz bıraktığını ifade eden Yücel, "Kazanın ardından Japon halkının gösterdiği büyük dayanışma ve fedakârlık, Türk milletinin gönlünde daima özel bir yer edinmiştir," sözleriyle bu tarihi vefa örneğini bir kez daha hatırlattı.
Şehitlerin anısı sergi ve maketle yaşatılıyor
Anma programı, sadece konuşmalarla sınırlı kalmadı; şehitlerin aziz hatırasını somutlaştıran ve gelecek nesillere aktarmayı hedefleyen anlamlı etkinliklere de sahne oldu. Törende, Halit Mimaroğlu tarafından büyük bir emekle hazırlanan Ertuğrul Fırkateyni maketi, İzmir Müze Gemiler Müdürlüğü'ne takdim edildi. Bu detaylı maket, ziyaretçilere hem geminin görkemini hem de yaşanan trajedinin büyüklüğünü görsel olarak anlama fırsatı sunacak. Törenin en duygusal anlarından biri, protokol üyeleri ve katılımcıların hep birlikte denize çelenk bırakması oldu. Körfezin sularına bırakılan her bir çiçek, 135 yıl önce aynı sularda kaybolan canlar için birer dua ve saygı ifadesiydi.
Etkinlikler kapsamında açılan "Türk-Japon Dostluk Hatırası" sergisi de büyük ilgi gördü. Sergi, iki ülkenin ortak tarihinden kesitler, döneme ait fotoğraflar ve belgelerle dostluğun ne denli köklü temellere dayandığını gözler önüne serdi. Sergiyi gezen ziyaretçiler, hem Ertuğrul Fırkateyni'nin hikayesini hem de bu acı olaydan doğan güçlü bağı daha yakından tanıma imkanı buldu.
Kültür ve sanatla pekişen dostluk
Anma programı, iki kültürün iç içe geçtiği sanatsal etkinliklerle renklendi. Özellikle Japon kültürünün en zarif sanatlarından biri olan origami (kağıt katlama sanatı), katılımcılardan yoğun ilgi gördü. Erdinç Çalhan'ın düzenlediği atölyede, her yaştan katılımcı kağıtlara şekil vererek bu geleneksel sanatı deneyimledi. Atölye, iki halk arasındaki kültürel alışverişin ve karşılıklı ilginin canlı bir örneği oldu.
Program, duygusal anların ve kültürel paylaşımların ardından müzik dinletisiyle devam etti. İki ülkenin melodilerinin harmanlandığı dinleti, dostluğun evrensel dilini bir kez daha ortaya koydu. Tören, katılımcıların birlikte çektirdiği hatıra fotoğrafıyla sona erdi. Bu kare, 135 yıl önce bir facia ile başlayan ancak zamanla sarsılmaz bir dostluğa evrilen Türk-Japon ilişkisinin İzmir'deki en güncel ve anlamlı yansıması olarak tarihe geçti. İzmir'de düzenlenen bu kapsamlı anma programı, Ertuğrul şehitlerinin sadece birer kayıp değil, aynı zamanda iki ulusu birleştiren ölümsüz kahramanlar olduğunu bir kez daha kanıtladı.
