İran Sağlık Bakanı Muhammed Rıza Zaferkendi, ülkedeki çevresel krizlerin boyutunu gözler önüne seren çarpıcı bir açıklamada bulundu. Başkent Tahran’da düzenlenen bir tıp konferansında konuşan Zaferkendi, her yıl yaklaşık 50 bin çocuğun sadece hava kirliliği nedeniyle yaşamını yitirdiğini duyurdu.
Bu rakam, İran’da hava kalitesinin geldiği endişe verici noktayı ortaya koyarken, özellikle büyük şehirlerde yaşayan çocukların nefes almakta dahi zorlandığını gözler önüne serdi.
“Sağlık okuryazarlığı artırılmalı”
Bakan Zaferkendi, yalnızca tıbbi tedavi değil, halkın bilinçlendirilmesi gerektiğini belirtti. “Toplumun sağlık okuryazarlığını artırmak artık bir tercih değil, zorunluluk” diyen Zaferkendi, bu konuda tıp fakültelerine, halk sağlığı uzmanlarına ve medyaya büyük görev düştüğünü vurguladı.
Özellikle çocuklar ve yaşlılar gibi hassas grupların hava kirliliğinden doğrudan etkilendiğini belirten bakan, önleyici politikaların zaman kaybetmeden hayata geçirilmesi gerektiğini ifade etti.
Trafik kazaları da binlerce can alıyor
Bakan Zaferkendi'nin gündeme getirdiği bir diğer kritik sorun ise trafik kazaları oldu. İran'da her yıl yaklaşık 30 bin kişi bu kazalar sonucu yaşamını yitiriyor. Hava kirliliği ve trafik kazaları gibi çevresel faktörlerin birleşimi, İran halkının yaşam süresini ve kalitesini ciddi oranda düşürüyor.
Başkent Tahran’da durum daha vahim
Hava kirliliği sorunu özellikle Tahran, Meşhed, İsfahan gibi büyük şehirlerde zirve yapmış durumda. Tahran, yılın büyük bir bölümünde tehlikeli hava kalitesi değerleriyle mücadele ediyor. Trafik yoğunluğu, sanayi bölgelerinden çıkan emisyonlar ve ısınma amaçlı kullanılan kirli yakıtlar, bu kentleri adeta zehir soluyan alanlara dönüştürüyor.
Uzmanlar uyarıyor: “Çocuklar en büyük risk grubunda”
Sağlık uzmanlarına göre, gelişme çağındaki çocukların akciğerleri henüz tam olarak gelişmediğinden, kirli hava onlar için daha büyük bir tehdit oluşturuyor. Özellikle astım, bronşit ve solunum yolu enfeksiyonları gibi hastalıkların görülme oranı, bu bölgelerde yaşayan çocuklarda ciddi şekilde artmış durumda.
Hava kirliliğiyle mücadelede yetersiz önlemler
İran yönetimi, son yıllarda hava kirliliğiyle mücadele için bazı adımlar atsa da, altyapı eksiklikleri, ekonomik yaptırımlar ve denetim yetersizliği gibi nedenlerle bu önlemlerin etkisi sınırlı kalıyor. Araçlara uygulanan egzoz denetimleri yeterli düzeyde yapılmazken, toplu taşıma ağının yetersizliği de özel araç kullanımını zorunlu hale getiriyor.
Çözüm için toplumsal seferberlik çağrısı
Zaferkendi'nin açıklamaları sonrası uzmanlar, çevresel tehditlerin yalnızca hükümet politikalarıyla değil, bireysel farkındalık ve toplumsal katılım ile aşılabileceğini ifade ediyor. Uzmanlar, temiz enerjiye geçişin teşvik edilmesi, yeşil alanların artırılması ve toplu taşımanın güçlendirilmesi gerektiğini belirtiyor.
