Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde meydana gelen 6,1 büyüklüğündeki deprem Türkiye’deki riskli yapı gerçeğini bir kez daha gündeme taşıdı. Uzmanlar, ülke genelinde 6 milyon civarındaki riskli konutun güçlendirilmesi veya dönüştürülmesi için gecikmeden harekete geçilmesi gerektiğini vurguluyor.
Şehircilik ve Kentsel Dönüşüm Derneği Genel Başkanı Hüseyin Kılınçarslan, Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğuna dikkat çekerek, “Kentsel dönüşüm yalnızca binaları yenilemek değil, afetlere dirençli şehirler inşa etmektir. Kamu, özel sektör ve sivil toplumun iş birliği şart” dedi.
Marmara için 5 acil çözüm önerisi
Kılınçarslan, özellikle Marmara Bölgesi’nde riskin yüksek olduğunu belirterek şu önerileri sıraladı:
-
Acil risk haritası: Tüm riskli yapılar bağımsız denetimle tespit edilmeli, dijital veri tabanı oluşturulmalı.
-
Hızlandırılmış izin süreçleri: Ruhsat ve proje onayları tek merkezden hızlıca tamamlanmalı.
-
Güçlendirme teşvikleri: Yıkım yerine güçlendirme projelerine düşük faizli kredi ve vergi avantajı sağlanmalı.
-
Entegre tesis yönetimi: Dönüşüm sonrası binalarda enerji verimliliği, güvenlik, geri dönüşüm ve afet planları zorunlu olmalı.
-
Toplumsal afet eğitimi: Afet öncesi ve sonrası yaşam becerileri yaygın şekilde öğretilmeli.
Bürokratik engeller dönüşümü yavaşlatıyor
Gayrimenkul ve İnşaat Platformu Başkanı Mustafa Ekiz, kentsel dönüşüm ve güçlendirme sürecinde bürokratik işlemlerin yavaş ilerlemesinin en büyük sorunlardan biri olduğunu söyledi. “Mevcut yasal düzenlemeler sadeleştirilmeli, onay süreçleri kısaltılmalı” diyen Ekiz, sürecin hızlanması için tek merkezden koordinasyon ve mali teşviklerin artırılması gerektiğini vurguladı.
Güçlendirme daha hızlı ve ekonomik
Bina güçlendirme uzmanı Sinan Türkkan, riskli 6 milyon konutun 5 milyonunun güçlendirme ile kurtarılabileceğini belirtti. Güçlendirmenin kentsel dönüşüme göre daha kısa sürede ve daha düşük maliyetle tamamlanabildiğini ifade eden Türkkan, “Bir an önce binalarımızın deprem performans analizlerini yaptırmalıyız. Bundan kaçınmak, frenleri kontrol edilmemiş bir araçla yola çıkmak gibidir” dedi.
Türkkan ayrıca, güçlendirme sürecinde KDV oranının düşürülmesi ve belediyelerde konuyla ilgilenecek ekiplerin uzman personelden oluşması gerektiğini söyledi.
Milli seferberlik çağrısı
Uzmanlar, kentsel dönüşüm ve güçlendirme çalışmalarının artık milli bir seferberlik anlayışıyla yürütülmesi gerektiğini belirtiyor. Deprem uzmanları, riskli yapılarda oturan vatandaşların “imar artışı beklentisine girmeden” binasını güçlendirmesi veya dönüştürmesi gerektiğini, aksi halde yeni bir felaketin kaçınılmaz olduğunu ifade ediyor.
