Röportaj/ SİNAN KESKİN

Benim çocukluğumda interaktif kitaplar yoktu. Belki vardı da benim haberim yoktu. Okuduğum tüm kitaplar klasik bir akışa sahipti; giriş, gelişme ve sonuç. Tüm hikayelerin tek bir sonu vardı. Aslında günümüzdeki kitapların büyük bir kısmı da bu şekilde.

Çocukluğumun üstünden yıllar geçtikten sonra oğlumla birlikte yeniden çocuk kitapları ilgi alanıma girince interaktif kitaplarla tanıştım. Hikâyenin en can alıcı kısmında yazar size tercihler sunuyor. Yaptığınız tercihe göre hikâyenin akışı değişiyor. Aslında hikâyenin sonunu yine yazar belirliyor. Siz sadece seçimlerinizle farklı birkaç sondan birini tercih etmiş oluyorsunuz. Bu tür kitaplar çocuk edebiyatında oldukça popüler durumda. Yetişkin edebiyatında böyle örnekler var mı, bilmiyorum. Varsa da ben okumadım.

Bir de e-kitaplar var. E-kitaplar ile teşviki mesai çok oldu. Her ne kadar sayfalarını çevirerek, kâğıt kokusunu içinize çekerek okuduğunuz kitaplar gibi olmasa da e-kitaplar, günümüz teknolojik ve hızlı yaşam koşullarında önemli bir ihtiyacı karşılıyor. E-kitap için üretilmiş cihazlardan, telefonunuzdan, tabletinizden hatta bilgisayarınızdan (eğer iş yerinde iseniz patronunuzun ekranınızı görmediğinden emin olun :) ) istediğiniz kitabı istediğiniz zaman okuyabiliyorsunuz; iş yerinde, metroda, otobüste...

Şimdi, iki genç girişimci, interaktif kitapları teknolojiyle buluşturan bir uygulama geliştirdi. Yirmili yaşlarındaki teknoloji meraklısı gençlerin edebiyata ilgi duymadıklarını düşünürdüm ama Ekrem Başarı ve Kenan Kurt bu düşüncemi değiştirdiler. Hem teknolojiyle, yazılımla iç içe yaşayan hem de bu yeteneklerini edebiyatla buluşturan gençler, farklı bir okuma deneyimi yaşamamızı sağlayan bir uygulama geliştirdiler. uStory ismini verdikleri uygulamaları şu an Google Play'de kullanımda. Yakın zamanda AppStore'da da yer alacak olan uStory'de hem interaktif hikâye okuma deneyimi yaşıyorsunuz hem de diğer kullanıcılarla etkileşime geçerek sizinle ortak beğenileri sahip kitap kurtları ile tanışıyorsunuz.

Uygulamanın geliştiricilerinden Ekrem Başarı ile uStory'i ve hedeflerini konuştuk.

Ekrem, öncelikle kısaca seni tanıyabilir miyiz?

1994'te Denizli'de doğdum. Heybeliada'da askeri lisede okurken son sınıfta okuldan ayrılarak Deniz Anadolu Lisesi'ne geçtim. Dokuz Eylül Üniversitesi İngilizce Matematik bölümünü kazanınca İzmir'e geldim. Matematik eğitimim esnasında yan dal olarak Bilgisayar Bilimleri bölümünde yazılım eğitimleri aldım. Lisans eğitimim bitince ODTÜ'de lisans sonrası doktora programına başladım. Bu eğitimim hala devam ediyor ama sanırım bırakacağım. ODTÜ'ye giderken çalışmayı beklediğim hocam bir proje için Kanada’ya gitti. Böyle bir talihsizlik yaşadım. Bir süredir okula gitmiyorum.

İş hayatına nasıl atıldın?

2020 Şubat ayında özel sektörde proje mühendisi olarak çalışmaya başladım. Yönetimle çok yakın çalışıyordum. Onların elde ettiği başarıyı, geçtikleri yolları görünce ben de bunu başarabilirim diye düşündün ve şirketten ayrılarak serbest çalışmaya başladım. Şu an hala serbest olarak projeler yürütüyorum. Geçimini de bu işlerden sağlıyorum. İş hayatım düzene girince biraz da sosyal projelerle ilgilenmek istedim. uStory de benin hep hayalini kurduğum sosyal projelerimden biri.

uStory fikri nasıl doğdu?

Ustory, Şu anki ortağım, aynı zamanda liseden de arkadaşım olan Kenan Kurt'un fikriydi. Çocukluğunda okuduğu interaktif hikayeleri bir uygulama ile dijitale taşımayı düşündü. Kafasındaki projeyi anlattı bana. Benim de çok ilgimi çekti. Biraz da onun heyecanı motive etti beni. Sonra sektörden tecrübeli isimlerle projemizi paylaştık. Onlardan da olumlu geri bildirimler alınca uygulamayı geliştirmeye başladık.

Biraz da uygulamadan söz edelim.

Biz lineer (doğrusal) yapıdaki hikayeleri biraz sıkıcı buluyoruz. Bu tür hikayelerde okuyucu işin içine dahil olamıyor. Bugün bir romanı elinize aldığınızda baştan sona yazarın kurgusunu okumak zorundasınız. Ama interaktif hikayelerde şu oluyor; okuyucu belli bir kurguyu takip ettikten sonra yazar karşısına seçenekler çıkartıyor. Bu seçeneklerden hangisini tercih ederseniz hikaye o yönde ilerliyor.

Uygulamanın benzerleri var mı?

Bu tarz uygulamalar oyun sektöründe var ama edebiyatta yok. Zaten yetişkin edebiyatında bu tür interaktif eserler çok kısıtlı.

EDEBİ SOSYAL MEDYA

Peki içeriği nasıl oluşturacaksınız?

Şu anda bir yazar topluluğu oluşturuyoruz. Yazarlarla oturup konuşuyor, tartışıyoruz. Uygulamaya özel içerikler üretecekler.

Nihai amacımız, bu edebi akımın öncüsü olmak. Çünkü yetişkin edebiyatında günümüzde bir kitabı fiziki olarak yayınlamak çok zor. Bir romanının ortalama 50 bin kelimeden oluştuğunu varsayarsak bu kitabı interaktif yapmaya kalkıştığınızda, mesela 8-10 farklı sonu olsun derseniz, 1 milyonun üzerinde kelime çıkacak ortaya. Böyle bir kitabı fiziki olarak bastırmanız neredeyse imkânsız. Biz yazarlara bu platformda bu imkânı sunuyoruz. Hikayenizi istediğiniz kadar uzun, istediğiniz kadar farklı sonla interaktif yazabilirsiniz diyoruz.

Uygulamadaki hikayelerin farklı sonlarını farklı yazarlar yazıyor mu?

Şu anda tek yazar tüm hikâyeyi ve farklı sonları yazıyor. Ama ileride hikâyeye farklı yazarların farklı sonlar yazmasını mümkün kılacak özellikler ekleyeceğiz. Bu işin bir de ekonomik boyutu var. Yeterli desteği aldığımızda uygulamaya eklemek istediğimiz farklı özellikler de olacak. Uygulamayı kullanan yazarlar kendi ekiplerini kurarak ortak hikayeler de yazabilecekler.

Kullanıcılar da birbirleriyle etkileşime geçebiliyorlar mı?

Şu anda yorum yapma ve hikayeleri puanlama var. Devam eden süreçte sosyal medya haline getirmek istiyoruz. Hatta her kullanıcının kendi hikayelerini yayınlayabildiği, paylaşabildiği bir platform olmayı düşünüyoruz. Ama bunun zamanı var.

Bu uygulamanın Start Up olduğunu söylemiştin, yatırımcı desteğiniz var mı?

Şu anda tohum (seed) yatırım aşamasındayız. Bu süreci yine öz sermayemiz ve yakın çevremizle aşmayı planlıyoruz. Biz A serisi yatırımları kovalıyoruz.

Hedefiniz nedir?

Konseptimiz tamamen interaktif hikayecilik üzerine devam edecek. İnsanların sosyal medyadaki alışkanlıklarını koruyarak, okumaya teşvik edecek bir platform oluşturmak istiyoruz. uStory bizim için mavi sular, yani deneme yanılma platformu. İnsanların kabul etmesi ve sevmesi gerekiyor. Öte yandan yazarlarımız evrensel edebiyata uygun eserler verebiliyor. İleride, e-kitabın daha çok okunduğu Kuzey Amerika ve Avrupa pazarını daha sonrasında e-book pazarının hızla geliştiği Asya pazarını hedefliyoruz.

YAZARLAR DA KAZANACAK

Yazarlar açısından bir gelir modeli var mı?

Var. Şu aşamada hikâye satışlarından gelir kazanabiliyorlar. Yazarlar hem ücretli hem ücretsiz hikâye yayınlayabiliyorlar. Bağış da toplayabiliyorlar. Onu onların tercihine bıraktık. Elde edilen gelirden masraflar çıktıktan sonra paylaşıyoruz.

Edebiyat çok ilgi görmüyor. Bu enerjiyi, bu bilgiyi daha ticari işlere de kullanabilirdiniz? Neden edebiyatla ilgili bir projeye kafa yoruyorsunuz?

Aslında projede beni heyecanlandıran tarafta o oldu diyebilirim. Biz yazılımcıyız, birçok proje yaptık. Özel sektörde de tecrübem var. Artık geçim kaygısını aştıktan sonra insan biraz da sosyal tarafı güçlü bir şeyler yapmak istiyor. Benim en büyük motivasyonlarımdan biri de küçük kardeşim. Birinci sınıfa yeni başladı. Onun bir dersine katıldım. Öğretmen bir paragraf açtı ve ısrarla bütün sınıfa tek tek okuttu. O da artık ne kadar sıkıldıysa, dinlememiş, heceleyerek okudu. Birçok yerde hata yaptı. Bu çocuk zeki bir çocuk ama 3 tane cümleyi okuyamıyorsa demek ki burada bir sıkıntı var dedim. Edebiyata, özellikle çocuk edebiyatına eğilmek istememizin sebebi bu.

Yetişkin interaktif edebiyatın gelişmesini, bu alana ilgi duyan yazarların desteklenmesini ve ihtiyaç duydukları ortamın sağlanmasını istiyoruz. Bu alanda edebiyatçıların önümüzü açmasıyla birlikte eğitim ve eğlence alanında interaktif eserlerin yaygınlaşması sağlanacak. Mesela yetişkinler için meslek eğitimi ya da meslek tanıtımı. Yazarlar ve mesleki uzmanların ortaklığında bir çalışmayla macera dolu eğitici eserler ortaya çıkacak.

Başarılarımızdan öğreniyoruz ama en çok hatalarımızdan, verdiğimiz yanlış kararlardan öğreniyoruz. uStory projemizi çok çeşitli çevrelerde anlatma şansı bulduk ve anlatmaya devam ediyoruz. Projemizi anlattığımız bir uzman/yazar, kendi alanında interaktif bir eğitim kitabı yazmaya başladığını söyledi. Yazacağı kitap bilgiyi hazır vermiyor, okur öncelikle bir kurguyu okuyor bitirdiğinde çeşitli seçeneklerle karşılaşıyor ve karar vermesi isteniyor. Aynı gerçek hayatta olduğu gibi.

İnteraktif edebiyat ve devamında interaktif tiyatro ve sinemayı gelecek olarak görüyoruz. Bu alanda edebi eserlerin gelişmesiyle birlikte senaryo ve kurgularının çalışılması için ekibimizi genişleteceğiz. Kuracağımız ortaklıklarla bu alanda öncülük yapacağız ve platformumuzda bu eserleri yayınlayacağız.

Son olarak uStory'in kazandığı ödüller ve/veya elde ettiği başarılar var mı?

İTÜ ARI teknokenti önkuluçka programına kabul edildik. 2 aylık bir eğitim aldık ve eğitim sonu jurisini geçtik. BigBang yarışmasında çeyrek finaldeyiz. Marmara Üniversitesi'nin düzenlediği Start Capsule yarışmasında ikinci olduk ve çeşitli ödüller kazandık. Bu yarışma sonucu Boğaziçi Üniversitesi BÜDOTEK teknokenti kuluçka programına katılmaya hak kazandık.