Neslihan PERŞEMBE / Röportaj - Zemin katlarda görmeye alışık olduğumuz sanat galerisi anlayışını yıkan Folkart Sanat Galerisi, Avrupa'nın, 5'inci ve Türkiye'nin en yüksek 2'inci, İzmir'in 1'nci ikiz kulesinden birinin 18. katında yer aldı. Türkiye'nin bu en büyük sanat galerisi, Dünya‘nın ve Türkiye’nin önemli sanatçılarının yapıtlarından oluşan Ellerin Büyüsü adlı sergi ile dün akşam açıldı. 15 Mart’a kadar sürecek sergi Folkart Sanat Galerisi'nde ücretsiz olarak ziyaret edebilecek. Folkart Sanat Galerisi'nin Genel Koordinatörü Fahri Özdemir.
Fahri Özdemir uzun yıllar yayıncılık ile uğraştı. Özdemir’i İzmirli edebiyatçılar ve kitap kurtları daha çok Kırmızı Yayınları’dan tanıdı. Fahri Özdemir, Kırmızı Yayınları tarafından 1993 yılında Sivas Katliamı'nda öldürülen şair Metin Altıok adına Metin Altıok Şiir Ödülü'nün verilmesinde de büyük rol oynadı. Sivas doğumlu olan Özdemir, ailesiyle ile Ankara'ya yerleşti. Yayıncılık hayatına Ankara'da başlayan Fahri Özdemir, ardından İstanbul'a yerleşti. Ağabeysi ile Kırmızı Yayınları'nı kurdu. 2012 ılında Kırmızı Yayınları'nı ağabeysine bırakan Özdemir, ardından Islık Yayınları’nı kurdu. Fahri Özdemir 2013 yılında, İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi'nde gerçeküstücülüğün en önde gelen temsilcilerinden İspanyol ressam ve özgün baskı sanatçısı Salvador Dali’nin baskı resimlerinin yer aldığı serginin küratörlüğünü yaptı. Özdemir, Bornova Belediyesi’nin Dramalılar Köşkü Kent Arşivi ve Müzesi'nde gerçekleşen, dünyaca ünlü Türk ressamların yüz eserinin sergilendiği Türk Resminin 100 Yüzü ve şair ve ressam Bedri Rahmi Eyüboğlu ile sürrealizmi dünyaya sevdiren ressam olarak tanınan İspanyol ressam Joan Miro'nun Düşlerimin Rengi adlı sergisinin de küratörlüğünü yaptı. Fahri Özdemir, Bornova Belediyesi’nde uluslararası şiir festivalleri de düzenledi. Türkiye’nin en büyük Atatürk ve Çanakkale Savaşı fotoğrafları koleksiyonuna sahip olan Fahri Özdemir‘de, Namık Kemal’den günümüze önemli şairlerin el yazmaları da mevcut. 9 Eylül Gazetesi olarak biz de açılış öncesi Folkart Sanat Galerisi'ni ziyaret ederek galerinin Genel Koordinatörü Fahri Özdemir ile röportaj yaptık.
Folkart Sanat Galerisi nasıl doğdu?
Ellerin Büyüsü, İbrahim Karaoğlu’nun 4 yıldan bu yana üzerinde çalıştığı bir sergiydi. Bu serginin sponsorluk görüşmesi için Folkart'ın Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Sancak ile görüştüğümde, ‘Tamam sponsor olurum ancak bu sergiyi dışarıda açmayalım. Buraya bir galeri yapalım ve sen de başına geç‘ dedi. Biraz düşündükten sonra bu teklifi kabul ettim. Bu iş çok risklidir ama Mesut Sancak’ı çok sevdim. Çok içten bir insan. Bu yaklaşımı çok hoşuma gitti. Galeriye çok büyük bir yatırım yapıldı. Başka bir işverenin ilk yapacağı iş burayı satmaktır. Mesut Sancak satmadığı gibi, cebinden de ciddi miktarda para harcadı. Ancak Folkart Sanat Galerisi, halka açıktır ve ücretsiz olarak gezilecek. Sedece Pazartesi günü ziyaretçi kabul etmeyeceğiz. O gün galerinin ve çalışanlarının dinlenme günü olacak.
Yapıtları sergilenen sanatçılarla görüştüğümde, galerilerin tavan yüksekliğinden yer zemininin desenine kadar genel yapısından şikayetçiler. Bu alanda uzmanlara danışılmadan galerilerin yapıldığını belirtiyorlar. Folkart Sanat Galerisi’nin yapımında nasıl bir yol izlendi?
Isı, ışık, nemlendiriciden tutun da yer zeminine kadar her şey uluslararası standartlarda yapıldı. Folkart Sanat Galerisi yapılmadan önce yurtdışındaki birçok müze ve galeriyi ciddi boyutta incelendi. Bize onların bir sentezini yapıldı. Mesut Sancak işin uzmanları ile çalışılmasına onay vererek ciddi bir yatırım yaptı. Türkiye’de ciddi boyutta iyi galeri sayısı çok az. Hepsi küçük ölçekli. Yapılırken de bu yapılar sanat galerisi olarak yapılmıyor.
Sergideki bu büyülü ellerin sırrına gelelim...
Ellerin Büyüsü, ünlü plastik cerrah, hocaların hocası Hans Zilch’in bir koleksiyonu. İbrahim Karaoğlu, uzun yıllardır Hans Zilch ile diyalog içindeydi. Zilch, sadece el üzerine olan çalışmaları toplamış. İbrahim ile, bu el üzerine olan çalışmaların arasına Abidin Dino’dan Bedri Rahmi’ye kadar Türk ressamları da kattık. Sergideki bütün resim ve heykellerin teması el.
Hans Zilch’in bu koleksiyonu başka nerelerde sergilendi? İzmir dışında hangi illerimizde sergilenecek?
Ellerin Büyüsü, yanılmıyorsan altı uluslararası müzede açıldı. En son Davos’ta açıldı. İzmir’de Folkart Sanat Galerisi’nin ardından Folkart’ın sponsorluğunda Ankara’ya oradan da İstanbul’a geçecek.
Ellerin Büyüsü’nde yapıtları sergilenen çok sayıda sanatçı var. Hepsinin ismine yer veremeyiz ancak bazı kişileri söyler misiniz?
Bu resim, heykel ve foroğrafların sergilendiği çok özel bir sergi. İçinde Rodin, Picasso, Dali, Fahnler’den Balaban ve Abidin Dino’ya kadar çok sayıda isim var.
Kaç yapıt sergilenecek?
160 yapıt sergilenecek. Sergilenen yapıtlara kafeteryada da bakılabilecek. İzmir'in de sahil şeridi izlenebilecek.
Koleksiyon sergisi olduğu için satış da olmayacak herhalde...
Evet satış yok.
Beş yılının planını yapan Folkart Sanat Galerisi’nin Danışma Kurulu kimlerden oluşuyor?
Folkart Galeri, Türkiye'nin önde gelen sanatçılarından oluşan bir danışma kurulu tarafından yönetiliyor. Başkanlığını duayen gazeteci yazar Doğan Hızlan'ın yaptığı kurulda, Hüsamettin Koçan, Habip Aydoğdu, Hanefi Yeter, Kemal Tufan ve Çerkes Karadağ gibi alanlarında önemli sanatçılar yer alıyor. Biz bu danışma kurulu ile beraber 5 yıllık planımızı yaptık.
Sergilerin 5 yıllık planı hakkında okurlarımıza bilgi verelim...
Çanakkale Savaşları ile ilgili hiç yayınlanmamış 130 fotoğraftan oluşan benim koleksiyonum sergilenecek. 27 Nisan’da mask sergimiz açılacak. Dünyanın en büyük mask koleksiyonu Hıfzı Topuz’undur. Folkart Sanat Galerisi’de 450 parçalık bir mask koleksiyonu açılacak. Resim sanatımıza yön veren 100 Türk ressamın 100 eseri sergilenecek. Fikret Muallâ sergisi de İzmirliler ile buluşacak. Habib Aydoğdu ve Adonis’in ortak bir sergisi de olacak.
Folkart Sanat Galerisi tam da Tepekule Antik Kenti’nin yer aldığı ilçe içinde. Bu anlamda İzmir’i anlatan, yorumlayan bir sergi olacak mı?
Henüz böyle bir plan yapmadık ancak Ellerin Büyüsü sergisinde İzmir’de yaşayan ressam Reyhan Abacıoğlu, Gören Bulut, Umut Türker gibi sanatçıların da yapıtı var.
İzmir’de beğendiğiniz sanat galerileri hangileri?
İzmir’de sanata ciddi yatırım yapan iki kurum var. Biri Arkas Sanat Merkezi’dir. Diğeri de Folcart’dır. İzmir’deki sanaycilerin artık sanata ellerini uzatması lazım. Kent ancak böyle gelişir.
Çocuk ve resim ilişkisi her dönemde sıcaktır. Bu anlamda Folkart Sanat Galerisi’nin çocuklara ve yetişkinlere yönelik atölye çalışmaları olacak mı?
Evet yer vereceğiz. Çocuklara yönelik, atölye çalışmaları dışında da sürpriz çalışmalarımız olacak. Bu yıldan başlayarak yapacağımız çok ciddi bir heykel sempozyumu gerçekleştireceğiz. Bu heykel sempozyumuna Dünya'nın en önemli sanatçıları katılacak.
Sanat galerisine gelip hiçbir sergiyi görmemiş kişiler için nasıl bir çağrınız olabilir?
Tarihe ve sonraki kuşaklara sanat yapıtlarını bırakacağız. Çünkü iyi bir sanat yapıtı ölümüzdür. Yüzyıllar sonra da yaşar. Bunun örneklerini görüyoruz. Sanat, hayatı yaşanılır kılar. Estetik değerleri sanat ile kazanırız. Bir kıza, “Seni seviyorum“ demenin bile sanatsal bir yönü vardır. Sanat, insanın içindeki kuruluğu, duyarsızlığı yok eder. Her şeye sevgi ile bakılacaksa, bu ancak sanatın yolundan gidilerek gerçekleşir.
