Konya denince akla gelen ilk lezzetlerden biri hiç şüphesiz peynir şekeri, yani Mevlana şekeridir. Hem Konya’nın kültürel mirasının bir parçası olan hem de Türkiye’nin dört bir yanında ün kazanan bu şekerleme, özellikle Mevlana Türbesi’ni ziyaret edenlerin vazgeçilmez hediyeliklerinden biridir. Peki, peynir şekeri nedir, neden bu isimle anılır, içinde gerçekten peynir var mı ve diyabet hastaları bu ürünü tüketebilir mi? İşte tüm detaylarıyla peynir şekeri ve Mevlana şekeri hakkında bilmeniz gerekenler...
Peynir şekeri nedir?
Peynir şekeri, adını hem beyaz ve sade görünümünden hem de ağızda peynir gibi kolayca dağılmasından alır. Aslında içinde peynir bulunmaz; bu isim, şekerlemenin dokusunun ve kıvamının taze peyniri andırmasından kaynaklanır. Temel malzemeleri şeker, su ve limon tuzudur. Bazı tariflerde nişasta, gül suyu veya doğal aroma vericiler de eklenebilir. Karışım kaynatılıp belirli bir kıvama ulaştıktan sonra soğutulur, şekil verilir ve nemlendirme işlemiyle ağızda dağılan özel bir yapı elde edilir. Sonuç olarak ortaya çıkan şeker, hafif ve kolay kırılan yapısıyla klasik şekerlemelerden ayrılır.
Peynir şekeri nerenin?
Peynir şekeri, Konya’ya özgü bir şekerleme olarak bilinir ve kentin simgelerinden biri haline gelmiştir. Özellikle Mevlana Türbesi çevresinde, Bedesten Çarşısı’nda ve Konya’nın tarihi sokaklarında bu şekerlemeyi satan dükkanlara sıkça rastlanır. Konya dışında Erzurum gibi bazı şehirlerde de “peynir şekeri” adıyla benzer ürünler üretilse de, asıl ünü ve kökeni Konya’dır. Hatta Konya’dan başka bir şehirde peynir şekeri alındığında, lezzet ve yapı bakımından Konya’daki kadar özgün olmadığına dair yorumlar sıkça yapılır.
Neden Mevlana şekeri denmiş?
Başlangıçta “peynir şekeri” olarak anılan bu şekerleme, zamanla Konya’da Mevlana Türbesi’ne gelen ziyaretçilere ikram edilmesi ve şehirle özdeşleşmesiyle “Mevlana şekeri” adını almıştır. Ayrıca, şekerin kar beyazı rengi ve sade görüntüsü, Mevlana’nın beyaz giyimli semazenleriyle ve tasavvufi sadelikle de özdeşleşmiştir. Mevlana şekerinin, manevi bir anlam taşıdığı ve Konya kültüründe özel bir yere sahip olduğu da söylenebilir.
Mevlana şekerinde peynir var mı?
Hayır, Mevlana şekeri ya da peynir şekeri olarak bilinen bu şekerlemede kesinlikle peynir bulunmaz. Adını yalnızca dokusundan ve ağızda dağılan yapısından alır. İçeriğinde şeker, su, limon tuzu ve bazen nişasta veya gül suyu gibi ek malzemeler yer alır. Yani, adının aksine tamamen bitkisel ve süt ürünü içermeyen bir tatlıdır.
Şekeri olan peynir yiyebilir mi?
Diyabet hastaları için peynir, genellikle güvenli bir besin olarak kabul edilir. Peynirin glisemik indeksi düşüktür ve kan şekerini hızlı yükseltmez. Özellikle az tuzlu ve az yağlı peynirler, diyabetliler için daha uygundur. Lor, tuzsuz çökelek gibi peynirler tercih edilebilir. Taze peynirlerde az miktarda laktoz (süt şekeri) bulunabilir, ancak olgun peynirlerde laktoz neredeyse yoktur. Yine de diyabet hastalarının peynir tüketimini porsiyon kontrolüyle ve doktor/diyetisyen önerisiyle yapmaları gerekir.
Öte yandan, Mevlana şekeri gibi şekerli ürünler diyabet hastaları için uygun değildir. Çünkü bu tür şekerlemeler yüksek oranda rafine şeker içerir ve kan şekerini hızla yükseltebilir. Diyabet hastalarının bu tür tatlılardan uzak durması önerilir.
