Çevre dostu uygulamaları desteklemek amacıyla birçok zincir marketin yalnızca bez ve kağıt torba sunması tüketiciler arasında tartışma yaratmıştı. Bu uygulamaya karşı yapılan bir başvuruyu değerlendiren Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), dikkat çeken bir karara imza attı. Kurum, plastik poşet talebine rağmen sunulmamasının mevzuata aykırı olduğuna hükmetti. Bu kararla birlikte plastik poşet satmayan marketler için ceza gündeme geldi.
Tüketici seçme hakkı gasp edilemez
KDK’ya yapılan başvuruda, marketin sadece alternatif taşıma seçenekleri sunduğu, plastik poşetin ise hiçbir şekilde temin edilmediği ifade edildi. İnceleme sonucunda, bu uygulamanın tüketicinin “seçme hakkını” elinden aldığı gerekçesiyle hukuka aykırı olduğuna karar verildi.
KDK, kararında Plastik Poşetlerin Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın 8. maddesine dikkat çekti. Bu maddeye göre, marketlerin plastik poşet satışını tamamen kaldırmaları değil, belirlenen ücret karşılığında plastik poşet sunmaları gerektiği vurgulandı.
Plastik poşet yasak değil, ücretli sunulmalı
Kararda, çevreye duyarlılığı artırmak amacıyla plastik poşetlerin ücretlendirilerek sunulmasının zorunlu olduğuna dikkat çekildi. Marketlerin yalnızca bez ve kağıt çanta satması, yasal mevzuat açısından yeterli görülmedi. KDK, bu uygulamanın “hakkaniyete uygun olmadığını” belirterek tüketicinin tercih hakkının engellenemeyeceğini ifade etti.
Bakanlığa denetim ve ceza önerisi
Kamu Denetçiliği Kurumu, konuyla ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na resmi yazı gönderdi. Yazıda, plastik poşet satışından kaçınan marketlerin denetim kapsamına alınması ve mevzuata aykırı davrananlara idari yaptırım uygulanması istendi.
Bu gelişme sonrası zincir marketlerin poşet politikalarında değişikliğe gitmesi bekleniyor. Yalnızca bez ya da kağıt torba sunan marketlerin plastik poşet seçeneğini yeniden gündemlerine almaları gerektiği ifade ediliyor.
