Nihal AŞKIN - Fiziksel, psikolojik ya da cinsel şiddet gören kadınlar, sığınma evleri ile “korkusuz” ve “şiddetsiz” bir hayata adım atıyor. Konumları ve dosyalarında isimleri gizli tutuluyor. Bir evleri var ama adresleri yok, isimleri var ama dosyalarında sadece “****” işaretleriyle anılıyorlar. Onlar şiddet mağduru, hayatta kalan kadınlar ve geçmişin acı izlerini silmek için kendilerine uzanan yardım elini tutarak, yaşama yeniden sarılıyorlar.
İZMİR’DE 7 SIĞINMA EVİ
Türkiye’de 143 kadın sığınma evinde toplam 3482 yatak kapasitesi bulunuyor. Yıl boyunca on binlerce şiddet mağduru kadın belirli sürelerlebu evlerde barınıyor. İzmir’de 4’ü belediyelere, 3’ü Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na ait olmak üzere toplam 7 kadın sığınma evi mevcut. Şiddet, endişe ve korkunun olmadığı yeni bir hayatasığınma evlerinde adım atmaya çabalayan bu kadınlara yönelik hizmetler hakkında İzmir Büyükşehir Belediyesi Kadın Çalışmaları Şube Müdürü Emel Dönmez’den bilgi aldık. İzmir Büyükşehir Belediyesi bünyesinde 2 kadın sığınma evi yer aldığını belirten Dönmez, şiddete uğramış veya uğrama riski taşıyan kadın ve yanlarındaki çocuklarının yasa gereği 6 ay süre ile sığınma evinde kalabildiklerini belirtti. Gerekli görülmesi halinde bu sürenin 6 ay daha uzatılabileceğini dile getiren Dönmez, sığınma evlerinde temel amaçlarının şiddet mağduru kadınları yaşadıkları travmadan uzaklaştırmak ve yeni bir hayata hazırlamak olduğunu ifade etti. Dönmez şu bilgileri verdi:
‘YALNIZ BIRAKMIYORUZ’
“6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun gereği şiddet mağduru kadın ve çocuklar, Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü bünyesinde hizmet veren Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM) tarafından sığınma evlerine yönlendirilirler. Gizlilik esası ile çalışan kadın sığınma evlerinin adresleri ve yerleri gizlidir. Biz, buraya gelen kadınlara barınma, sağlık ve yemek gibi temel hizmetlerin yanı sıra ihtiyaçları doğrultusunda psikolojik ve hukuksal destek hizmetleri de sunuyoruz. Sosyal yönlendirmeleri ise, uzmanlar tarafından karşılanıyor. Sığınma evlerinin sosyal servis birimlerinde sosyal hizmet uzmanları, sosyolog ve psikologlar yer alıyor. Sığınma evinde kalan kadınların, kurumsal iş ve işlemlerinde mutlaka yanlarında kendilerine refakat eden personeller bulunur. Onları hiçbir adımlarında yalnız bırakmıyoruz.”
Dönmez, toplumda “Şiddet gören kadın güçsüzdür” şeklinde yanlış bir algı olduğuna da dikkat çekerek, “Kadın sığınma evine gelen kadınlar, güçsüz değildir. Aksine, hayatları hakkında aldıkları karar, onların bir çoğumuzdan daha güçlü olduklarının en büyük göstergesidir. Biz sadece, bu güçlü kadınlara, yaşadıkları zor süreçte refakat etmeye çalışıyoruz. Kadınların güçlenmesinin alanları eğitim ve iş hayatına atılmalarıdır. Sığınma evindeki kadınlar, bu yönde teşvik edilir ve olanaklar konusunda bilgilendirilirler. İş bulmalarını kolaylaştıracak kurs ve seminerlere katılmalarının önemi üzerine çalışma yürütülerek gerek İzmir Büyükşehir Belediyesi bünyesinde gerekse Halk Eğitim Merkezleri’nde yürütülen kurs ve sertifika programları hakkında bilgilendirilirler” dedi.
BİR YILDA 125 MAĞDUR
Şiddet gören kadınların yanı sıra sığınma evlerinde anneleriyle birlikte konaklayan çocukları için de çalışmalar yapıldığını kaydeden Dönmez şunları söyledi:
“Annelerinin yanındaki çocuklar çoğu zaman ya direk şiddet mağduru ya da şiddet tanığı olarak sığınma evlerine gelirler. İhtiyaç duydukları psikolojik ve sosyal destek mekanizmalarının işletilmesi en az kadınlar kadar öncelikli ve önemli. Bu nedenle sığınma evlerinde çocuk gelişim uzmanları ve anaokulu öğretmenleri görevlendirilir. Kadın ve çocuklarla ilgili yapılan bütün çalışmalar raporlanır ve aylık olarak ŞÖNİM’e gönderilir. Bütüncül hizmet anlayışı gereği, İzmir’deki ilgili tüm taraflar ile düzenli olarak toplantılar gerçekleştirilerek hem yapısal sorunlar hem de vaka düzleminde kadın ve çocuklar için iş birliği ve dayanışma halinde çalışılır. Ayrıca kadın ve çocuklara yasa gereği, kişisel ihtiyaçlarını karşılamaları için, kaldıkları süre içinde aylık ödeme yapılır. 2022 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi Kadın Sığınma Evi’nden, 72 kadın ve 53 çocuk olmak üzere toplam 125 kişi yararlanmıştır”.
AMAÇ ŞİDDETİ ÖNLEMEK
Kadın sığınma evlerinin “Koruyucu” hizmet verdiğini ve adreslerinin bu nedenle gizli tutulduğunu hatırlatan Emel Dönmez, şiddeti önlemek ve farkındalık oluşturmak amacıyla İzmir Büyükşehir Belediyesi Kadın Danışma Merkezi’nin ise herkese açık olarak çalışmalar yaptığını belirtti. Dönmez “Kadın Çalışmaları Şube Müdürlüğü olarak il genelinde düzenlenen eğitimlerle, kadına yönelik şiddet ve türleri hakkında farkındalık yaratmak, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin şiddet ile ilişkisini görünür kılmak için çalışıyoruz. Kadın Danışma Merkezi’nde psikologlar destek hizmeti verirken, avukatlar da ihtiyaç duyulan noktalarda hukuksal danışmanlık hizmeti veriyor. 2008 yılında açılan İzmir Büyükşehir Belediyesi Kadın Danışma Merkezi, 2022 yılı içinde bin 778 psikolojik danışmanlık, 67 hukuksal ve 741 kadın sosyal yönlendirme, 2 bin 571 kadına ise telefonla danışmanlık hizmeti ve yönlendirme yapılmıştır. Düzenlenen farkındalık ve güçlendirme çalışmaları ile 11 bin 455 kadına ulaşılmıştır” dedi.
