İLKE Vakfı Toplumsal Düşünce ve Araştırmalar Merkezi (TODAM) tarafından yayımlanan Toplumun Görünümü 2024 raporu, Türkiye’deki iç göç hareketlerinin temel dinamiklerine ışık tutuyor. 2023 yılından itibaren özellikle doğal afetler ve yaşam maliyetlerindeki artış, kentler arası göç tercihlerinde önemli değişimlere yol açtı.
6 Şubat depremleri sonrasında sadece 9 ilden toplam 651.151 kişi göç etti. Bu iller içinde Malatya’nın %9’u, Hatay’ın %8’i ve Kahramanmaraş ile Adıyaman’ın yaklaşık %4’ü başka illere taşındı. Deprem bölgesinin toplam net göç kaybı -290 bin kişi olarak kayda geçti.
İstanbul'dan Göç Başladı
Raporda dikkat çeken bir diğer veri ise İstanbul’un net göç vermeye başlaması. 2023 yılı itibarıyla İstanbul’un net göçü eksi 168.623 oldu. Yüksek yaşam maliyetleri, ulaşım zorlukları ve barınma krizi, İstanbulluları çevre illere yönlendirdi. Özellikle Tekirdağ, Yalova ve Kocaeli, İstanbul'dan göç alan başlıca iller arasında yer aldı.
Mersin, Antalya ve Ankara Deprem Göçü Aldı
Afet sonrası göçün sadece deprem bölgesi dışına değil, iç bölgelere de yayıldığı görüldü. Mersin, Antalya, Ankara, Kayseri ve Konya, aldığı göçün %20’sinden fazlasını doğrudan deprem kaynaklı göçten elde etti. Bu durum, afet sonrası şehir içi ve şehirler arası yer değiştirme eğilimlerinin ne denli güçlü olduğunu ortaya koyuyor.
Göç Nedenleri Dönüşüyor
Rapora göre, göç nedenlerinde ailevi sebeplerin oranı azalırken, bireysel tercihler ve ekonomik gerekçeler daha belirleyici hâle geldi. Emeklilik nedeniyle göç edenlerin sayısı ise yaklaşık 50 bine ulaştı. Bu kişilerin büyük bölümü İstanbul’dan ayrıldı. Göç nedenlerinin başında artan maliyetler ve yaşanabilirlik sorunları yer aldı.
Toplumun Görünümü 2024 raporu; göç, demografi, aile, eğitim, refah, işgücü gibi alanlarda Türkiye'nin mevcut toplumsal durumunu analiz ediyor.
... VE İZMİR
İzmir'den deprem nedeniyle göç, özellikle 6 Şubat 2023 depremlerinin ardından artış göstermiş, ancak bu durum depremin etkilerinden sonra da devam etmektedir. Deprem riski nedeniyle, İzmir'deki şehir içi göçler de hızlandı. Bu da merkezden daha güvenli görülen ilçelere bir yönelim oluşturdu.
Şehir İçi Göç:
İzmir'de deprem riskinden dolayı şehir içi göçler hızlanmıştır. En fazla göç alan ilçeler arasında Torbalı, Urla, Karaburun, Menderes, Selçuk, Çeşme, Dikili, Çiğli, Kemalpaşa ve Aliağa yer almaktadır.
Deprem Bölgesinden Göç:
Deprem bölgesinden gelen göçler, özellikle İstanbul, Ankara, Mersin ve Antalya gibi illere yönelmiştir. Bu iller, depremden etkilenen bölgelerden gelen nüfusun yoğun olarak yerleştiği alanlar olmuştur.
Deprem Sonrası Geri Dönüşler:
6 Şubat depremlerinin etkilediği bölgelerde, özellikle Hatay gibi illerde, depremden sonra geri dönüşler yaşanmaktadır.
Riskli Bölgeler:
Narlıdere, Konak ve Alsancak gibi bölgeler, deprem açısından riskli olarak kabul edilmekte ve bu bölgelerden göçler yaşanmaktadır.
Güvenli İlçeler:
Buca, Bornova ve Balçova gibi ilçeler, kayalık ve sağlam zeminlere sahip olmaları nedeniyle daha güvenli kabul edilmektedirler.
İzmir'in Deprem Riski:
İzmir, aktif fay hatlarının geçtiği ve deprem riski yüksek bir bölgedir. Özellikle İzmir Körfezi ve çevresi, deprem riski yüksek bölgeler arasında yer almaktadır.
