e çıkarmayı amaçlayan 36 maddelik kapsamlı bir yasa teklifi, Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) milletvekillerinin imzasıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı'na sunuldu. Bu teklif, mevcut trafik cezalarının caydırıcılığını artırmanın yanı sıra, uygulamada karşılaşılan aksaklıkları gidermeyi ve teknolojik gelişmelere uyum sağlamayı hedefliyor. Özellikle trafik güvenliğini hiçe sayan ve diğer sürücülerin hayatını tehlikeye atan kural ihlallerine karşı rekor düzeyde idari para cezaları getirilmesi ve ehliyetlere 5 yıla kadar el konulması gibi caydırıcı yaptırımlar öngörülüyor.
Plaka sahteciliği ve usulsüzlüğüne geçit yok: 140 bin tl ceza ve trafikten men
Yeni kanun teklifiyle, araç plakalarına yönelik her türlü usulsüzlüğe karşı çok daha sert tedbirler alınıyor. Yönetmelikte belirtilen nitelik veya ölçülere aykırı plaka takan ya da öngörülen sayıda plaka takmayan sürücülere 4 bin TL idari para cezası kesilecek ve bu araçlar, plakaları uygun hale getirilinceye kadar trafikten men edilecek.
Ancak asıl caydırıcı ceza, tescil plakasının farklı okunmasına veya okunamamasına neden olacak şekilde plakasında değişiklik yapan sürücülere geliyor. Bu tür bir ihlalde bulunan sürücüler, tam 140 bin TL idari para cezasına çarptırılacak ve araçları otuz gün süreyle trafikten men edilecek. Eğer bu ihlal bir yıl içinde ikinci kez tekrarlanırsa, ceza miktarı 280 bin TL'ye yükselecek.
Tescilli olmasına rağmen plakasız araç kullanan sürücüler de ciddi yaptırımlarla yüzleşecek. Bu sürücülere 46 bin TL idari para cezası kesilecek, sürücü belgeleri otuz gün süreyle geri alınacak ve araçları da otuz gün trafikten men edilecek. Bu ihlalin bir yıl içinde ikinci kez yapılması durumunda ise ceza 140 bin TL'ye çıkacak.
Başka bir araca tescilli veya sahte plaka takan ya da kullananlara ise doğrudan 140 bin TL idari para cezası uygulanacak, sürücü belgeleri otuz gün süreyle geri alınacak ve araçları otuz gün trafikten men edilecek. Bu suçun bir yıl içinde tekrarı halinde ceza 280 bin TL'ye yükselecek. Ayrıca bu kişiler, Türk Ceza Kanunu'nun "Resmi belgede sahtecilik" suçundan da yargılanacaklar.
Uyuşturucu ve alkole sıfır tolerans: Ehliyet iptali ve ağır para cezaları
Kanun teklifi, trafikte en büyük tehlikelerden biri olan alkollü ve özellikle uyuşturucu madde etkisi altında araç kullanımına karşı da çok sert önlemler içeriyor. Yapılan denetimlerde 0.50 promilin üzerinde alkollü araç kullandığı tespit edilen sürücülere verilen idari para cezası 700 TL'den 25 bin TL'ye çıkarılacak. Bu ihlalin bir yıl içinde birinci tekrarında ceza 50 bin TL'ye, ikinci tekrarında ise 150 bin TL'ye yükselecek.
Uyuşturucu veya uyarıcı madde aldığı tespit edilen sürücülere ise çok daha ağır yaptırımlar geliyor. Bu sürücülere tam 150 bin TL idari para cezası uygulanacak ve en önemlisi sürücü belgeleri tamamen iptal edilecek. Ehliyetleri bu nedenle iptal edilenler, 5 yıl sonra sıfırdan ehliyet almak zorunda kalacaklar. Ayrıca bu sürücüler hakkında Türk Ceza Kanunu hükümlerinin de uygulanması öngörülüyor. Kolluk kuvvetlerinin alkol veya uyuşturucu ölçümünü yaptırmayan sürücülere de 150 bin TL idari para cezası verilecek ve sürücü belgeleri 5 yıl süreyle geri alınacak.
Kırmızı ışıkta geçmenin bedeli 80 bin tl'ye kadar çıkıyor
Trafik kazalarının en önemli nedenlerinden biri olan kırmızı ışık ihlallerine yönelik cezalar da kademeli olarak artırılıyor. Kırmızı ışıkta geçen sürücülere ilk etapta 5 bin TL idari para cezası uygulanacak. Ancak bu ihlalin bir yıl içinde ikinci kez yapılması halinde ceza 10 bin TL'ye, üçüncü kez yapılması halinde 15 bin TL'ye, dördüncü kez yapılması halinde 20 bin TL'ye, beşinci kez yapılması halinde 30 bin TL'ye ve altıncı kez yapılması halinde ise tam 80 bin TL'ye kadar çıkacak.
Kırmızı ışık ihlali yaparak trafik kazasına sebebiyet veren sürücülerin sürücü belgeleri ise 60 gün süreyle geri alınacak. Bir yıl içinde kırmızı ışık kuralını 3 kez ihlal edenlerin ehliyetleri 30 gün, 4 kez ihlal edenlerin 60 gün, 5 kez ihlal edenlerin ise 90 gün süreyle geri alınacak. Ehliyeti geri alınan sürücülerin, belgelerini geri alabilmeleri için psikoteknik değerlendirmeden geçmeleri gerekecek. Bir yıl içinde 6 kez kırmızı ışık ihlali yapanların sürücü belgeleri ise tamamen iptal edilecek.
Gürültülü egzoz ve teknik değişikliklere ağır yaptırımlar
Çevreyi rahatsız edecek derecede gürültü çıkaran araç modifikasyonları da cezasız kalmayacak. Bu tür değişiklikleri yapan araçları kullanan sürücülere 16 bin TL idari para cezası uygulanacak ve araç 30 gün süreyle trafikten men edilecek. Araç üzerinde mevzuata aykırı şekilde değişiklik yapılması halinde ise işletene 5 bin TL idari para cezası kesilecek ve araç uygun duruma getirilinceye kadar trafikten men edilecek. Araçlar üzerinde mevzuata uygun şekilde yapılan her türlü değişikliğin 30 gün içinde tescil belgesine veya kayıtlarına işletilmesi zorunlu olacak ve buna uymayanlara verilen ceza bin liraya çıkarılacak.
Saldırgan sürüş ve trafik magandalığına ağır cezalar
Kanun teklifi, trafikte saldırgan sürüş sergileyerek diğer sürücülerin can güvenliğini tehlikeye atanlara yönelik de ciddi yaptırımlar içeriyor. Trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak şekilde ardı ardına birden fazla şerit değiştirenler, otoyollarda veya yerleşim yeri dışındaki bölünmüş karayollarında araçlarını ters istikamette sürenler ve konvoy yaparak trafiği engelleyenler 90'ar bin TL idari para cezasına çarptırılacak. Ayrıca bu sürücülerin sürücü belgeleri 60 gün süreyle geri alınacak, araçları 30 gün süreyle trafikten men edilecek.
Trafikte saldırı amacıyla başka bir aracı ısrarla takip eden veya bu amaçla araçtan inen sürücülere ise 180 bin TL idari para cezası uygulanacak, sürücü belgeleri 60 gün süreyle geri alınacak, araçları 30 gün süreyle trafikten men edilebilecek. Bu tür ihlaller nedeniyle ehliyeti geri alınan sürücülerin, belgelerini geri alabilmeleri için psikoteknik değerlendirmeden geçmeleri gerekecek.
Diğer önemli ceza artışları ve yeni düzenlemeler
-
Ehliyetsiz araç kullananlara 40 bin TL, sürücü belgesi geçici olarak veya tedbiren geri alındığı halde ya da iptal edildiği halde araç kullananlara 200 bin TL idari para cezası verilecek.
-
Takograf, taksimetre ve hız sınırlayıcılara müdahale etmek veya bu durumdaki cihazları kullanmak yasaklanacak. Takograf ve hız sınırlayıcı bulundurmayan veya kullanmayanlara 75'er bin TL, taksimetre bulundurmayan veya kullanmayan taksi sürücülerine 46 bin TL ceza kesilecek.
-
Hız sınırlarını yerleşim yeri içinde 6-10 km/s aşanlara 2 bin TL'den başlayıp, 66 km/s'ten fazla aşanlara 30 bin TL'ye kadar kademeli para cezası uygulanacak.
-
Seyir halinde cep telefonuyla konuşanlara 5 bin TL, bir yıl içinde ikinci kez ihlalde 10 bin TL, üç veya daha fazla ihlalde ise her seferinde 20 bin TL ceza ve ehliyetin 30 gün geri alınması öngörülüyor.
-
Geçiş üstünlüğüne sahip araçlara (ambulans, itfaiye vb.) yol vermeyen sürücülere 15 bin TL idari para cezası verilecek.
-
Motorlu bisiklet ve motosikletlerle akrobatik hareketler yaparak trafiği tehlikeye düşürenlere 46 bin TL ceza, ehliyetin 60 gün geri alınması ve aracın 60 gün trafikten men edilmesi gibi cezalar uygulanacak.
-
Herhangi bir zorunluluk olmaksızın, karayollarında dönüş kuralları dışında bilerek ve isteyerek aracın el freninin çekilmesi suretiyle veya başka yöntemlerle aracın ani olarak yönünün değiştirilmesi veya kendi etrafında döndürülmesi (drift yapmak) 140 bin TL idari para cezası ile cezalandırılacak. Sürücü belgeleri altmış gün süreyle geri alınacak ve psiko-teknik değerlendirmeden geçmeleri istenecek.
-
Emniyet kemeri kullanmamanın cezası 2 bin 500 TL'ye çıkarılacak. Bir yıl içinde dört ve üzeri tekrarda sürücü belgesi otuz gün süreyle geri alınacak.
-
Kask takmayan motosiklet sürücüsü ve yolcusuna ceza, 2 bin 500 TL'ye yükseltilecek. Bir yıl içinde birinci tekrarda 5 bin TL, daha fazla tekrarda 10 bin TL idari para cezası uygulanacak.
Bu kapsamlı kanun teklifi, TBMM'de kabul edilip yasalaşması durumunda trafik kurallarında ve cezalarında radikal değişiklikleri beraberinde getirecek. Temel amaç, trafik güvenliğini en üst düzeye çıkararak can ve mal kayıplarının önüne geçmek ve kural ihlallerini en aza indirmek olarak belirtiliyor.
