HABER/ Onur TUNGUT

Çin’in Wuhan kentinde 2019 yılının Aralık ayında ortaya çıkan koronavirüs (Kovid-19) salgını tüm dünyayı etkisi altına aldı. Pandeminin etkisi altında 21. ayı geride bırakırken, bu süreçte Getir, Yemeksepeti Banabi, İstegelsin gibi online sipariş firmalarının hem bilinirliği hem de pazardaki etkinliği ciddi oranda arttı. Özellikle pandemi kısıtlamaları nedeniyle aylarca müşteri ağırlayamayan restoranlar, çareyi paket serviste buldu. Bu süreçte ise motosikletli kurye sayısında patlama yaşandı. Aylık ortalama 6-10 bin lira arasında bir gelir elde edilen kuryeliğe olan ilgi tavan yaptı. İş arayanlar veya mevcut işinden memnun olmayan binlerce kişi, kurye olabilmek için motosiklet ve ehliyet alıyor.

SÜRÜŞ EĞİTİMİ ŞART

Kurye olabilmek için motosiklet ehliyet kurslarına başvuranların sayısı her geçen gün katlanıyor. Kurye olmak isteyenler, genellikle motor gücü 125cc’ye kadar olan A1 veya 250cc’ye kadar olan motosikletleri kullanmaya yeterli A2 ehliyetleri tercih ediyor. Kurye adayının B sınıfı sürüş ehliyeti var ise A1 sınıfı motosiklet ehliyeti için bin liraya kursa yazılabiliyor. Kurye adayının yine B sınıfı ehliyeti varsa A2 sınıfı ehliyet için ise bin 300 lira gibi bir kurs ücreti ödemesi gerekiyor. Kendi aracıyla kuryelik yapmak isteyenler yaklaşık 15-20 bin lira arasında değişen bir fiyata 250cc’ye kadar bir motosiklet sahibi olabiliyor. Uzmanlar ise hiçbir deneyimi olmadan kuryelik mesleğine adım atmak isteyenleri, sürüş eğitimi almaları konusunda uyarıyor.

TALEP PATLAMASI

Sürüş eğitmeni Murat Kara, motosikletli kurye olabilmek için ehliyet kurslarına yazılanların sayısında son 18 ayda büyük artış olduğunu belirtti. Kara, “Geçtiğimiz yılın başında pandeminin etkisini göstermesiyle birlikte inanılmaz bir talep ile karşı karşıya kaldık. Eğer kursiyerimiz bize kendinin ifade edip, kurye olmak istediğini söylerse onunla ayrıca ilgileniyoruz. Kuryelik, sadece motosiklet sürmeye benzemiyor. Zamanla bir yarış söz konusu. Hem müşterinin, ‘Siparişim nerede kaldı?’ hem de işverenin ‘Acele et, daha fazla paket götür’ anlayışı kazalara davetiye çıkarıyor. Unutulmamalıdır ki saatlerce yağmur çamur demeden motosikletin üzerinde sipariş yetiştirmeye çalışan kuryeler de insan. Bir anlık dalgınlık, sonucu ölümle biten kazalara neden olmakta. Hemen hemen her gün sosyal medyada kurye kazalarını görüyor ve duyuyoruz. Büyük firmalar, kuryelerin can ve sürüş güvenliği için belli standartlar getirirken, mahalle arasında faaliyet gösteren restoranların kuryelerinin güvenliğe daha az önem verdiğini görüyoruz. Yapılan en büyük yanlışlık, kask takmadan, koruyucu elbise giymeden, kurye olarak motosiklete binmek. Kurye adayları, ehliyetine kavuştuktan sonra ise ileri sürüş eğitimini mutlaka ve mutlaka almalı. Bu eğitimlerde sürücünü alacağı ufacık bir tüyo yeri geldiğinde hayat kurtarıyor” dedi.

ANLAYIŞLI OLUNMALI

Kuryeliğe adım atanların bütçesini iyi ayarlaması gerektiğinin altını çizen eğitmen Murat Kara, “Motosikletin fiyatına ekipmanlarını da ekleyerek bütçesini oluşturmalı. Yapılan en büyük hataların başında tüm bütçenin motosiklete ayrılması ve ucuz olması için kask ile montun kalitesiz ürünlerden seçilmesi. Bu ürünler, olası bir kazada hayat kurtarıyor. O nedenle herkese aynı şeyi söylüyoruz, kullanacağınız kask cebinizdeki telefondan daha pahalı olmalı. Motosiklete binen herkes, belli standartlara sahip kask, mont, eldiven ve koruyucu dizlik kullanmalı” diye konuştu. Öte yandan vatandaşlara ve işverenlere seslenen Kara, özellikle yağmurlu günlerde kuryelere daha anlayış gösterilmesi gerektiğini söyledi.

Kurye ekipmanı nasıl seçilmeli

Olası motosiklet kazalarında, çeşitli sertifikalara sahip ekipmanlar hayat kurtarıyor. Uzmanlar motosiklet kullanırken kaskın yanı sıra yaz kış demeden mutlaka mont, eldiven, koruyucu dizlik ayakkabı ve boyunluk kullanılması gerektiğini söylüyor. Motosiklet ekipmanları satan Ümit Paldun, motosiklete yeni başlayanların A’dan Z’ye bir ekipman için kalitesine göre 3 bin 500 lira ile 6 bin 500 lira arasında bir bütçe ayırması gerektiğini söyledi.

SERTİFİKA ÖNEMLİ

Kask seçilirken full face (Kapalı kask) tercih edilmesi gerektiğini belirten Paldun, “Motosiklete yeni başlayanlar, ekipmanları tanıyamayabilir. Bu nedenle piyasada ucuza satılan termo plastik kasklardan uzak durmalılar. Kompozit polikarbon yapılı kasklar tercih edilmeli. Daha kalın bir yapıya sahip olduğu için darbe emiciliği açısından mümkünse güneş vizörsüz olanlar tercih edilmeli. Her şeyden önce kendini kanıtlamış global markalar tercih edilmeli. Mont seçiminde ise sırt korumaları çok önemli ve 121/1 belgeli sırt koruma tercih edilmeli. Montta mümkünse yazlık ve kışlık olarak 2 ayrı mont seçilmeli. Kumaşı ise sürtünmeye dayanıklı 500D kumaşa sahip olmalı. Yine aynı şekilde pantolon da aynı kumaş özelliğinde olmalı. Yüzde 100 kevlar olan kalça ve diz korumalı pantolonlar tercih edilmeli. Eldiven seçiminde ise kesinlikle slider özelliği olan yani kaza anında sürücünün elinin en fazla hasar bölgede koruyucu ve özelliği olanlar tercih sebebi olmalı. Ayakkabı seçiminde ise kaydırmaz tabanlı ve koruyucuları olan botlar seçilmeli” diye konuştu.

‘BOYUNLUK TAKILMALI’

Türkiye’de motosiklet kullanıcılarının çok fazla boyunluk tercih etmediğini belirten Paldun, “Kazalarda genellikle boyun kırılması sonucu can kaybı yaşanıyor. Boyunluk takılırsa bu risk ortadan kalkıyor. Her motosiklet sürücüsü, boyunluk kullanmalı” dedi. Öte yandan motosiklet sahiplerinin korkulu rüyası olan hırsızlıktan korunmak adına kaliteli kilitlerin kullanılması gerektiğini belirten Paldun, “Ülkemizde her geçen gün motosiklet fiyatları katlanarak artıyor. Her motosiklet sürücüsünün kesinlikle bir disk kilidi olmalı. Bunun yanı sıra yine çeşitli sertifikalara sahip kesilmeyen bir zincirde kullanılmalı. Motosikletin değerinin yüzde 20’si gibi bir rakam aracın güvenliği için harcanmalı ki sonra tatsız sürprizler ile karşılaşılmasın” dedi.