2024’e sayılı günler kaldı ama yoksullaşan kesim için yeni yılın bir anlamı yok. Parası olana yılbaşı sofrası, olmayana kuru ekmek. Emekliler ise aylardır zam umudu içinde gün sayıyor. Artan hayat pahalılığı yüzünden geçim gittikçe zorlaşıyor. Sabit gelirliler arasında en zor durumda olan grup ise emekliler.
***
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), “Yüksek Enflasyon Ortamlarında Temel İhtiyaçları Karşılama Endişeleri” başlıklı araştırmasında Türkiye için dramatik bir tabloyu ortaya koydu. Buna göre OECD’nin 38 üye ülkesi arasında geçim sıkıntısını en çok yaşayan ülkenin Türkiye olduğu ortaya çıktı. “Yüksek Enflasyon Ortamlarında Temel İhtiyaçları Karşılama Endişeleri” raporuna göre Türkiye’de ailelerin yüzde 70’inden fazlası, söz konusu ihtiyaçları karşılamakta güçlük çekiyor. Türkiye’yi takip eden Şili, Meksika, Portekiz, İspanya, Yunanistan, Kanada, Polonya ve İsrail'de ailelerin yüzde 50’sinden fazlası, benzer sıkıntılar yaşıyor. Geçim sıkıntısını en az yaşayan ise Danimarka ve İsviçre.
Enflasyon yüzde 35 olmasına rağmen emekli aylıklarında tek kuruş artış olmadı. DİSK-AR araştırmasına göre bölüşüm ilişkileri kötüleşti, gelir bölüşümünde ise büyük bir bozulma oldu; Türkiye büyüyor ancak emeğin büyümeden aldığı pay işgücü ödemeleri azalıyor. Gayrisafi katma değerden sermayenin aldığı pay ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 10.5 puan azalarak yüzde 43.8 oldu. Ancak emeğin büyümeden aldığı payın artışı ile sermayenin aldığı payın azalışı gelir dağılımındaki bir iyileşmeye işaret değil.
***
Öte yandan GSYH 2022 yıllık verilerinde bölüşüm ilişkilerinin kötüleştiğini görmek olası. Büyümeden emeğin aldığı pay 2021’e göre 3.7 puan azalarak yüzde 26.3 oldu. Sermayenin büyümeden aldığı pay ise 2021’e göre 1.4 puan artarak 2022’de yüzde 53.7’ye yükseldi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan, yıl sonu enflasyon tahmininin yüzde 58’den Orta Vadeli Program ile uyumlu şekilde yüzde 65’e çıkarıldığını açıkladı. Fiyat artışları derken, yılbaşını sorgulayalım! Yurttaşların vazgeçilmezlerinden olan kuruyemiş fiyatları el yakıyor. Kuruyemiş fiyatlarındaki artış yüzde 100'ü aştı. Esnaf, yükselen fiyatlar nedeniyle satışların geçen yıla oranla yarı yarıya düştüğünü söylüyor.
Bu arada Meclis'te bir milletvekili 15 metrelik mangal partisi yaparak milletvekillerine ciğer ve şiş ziyafeti çekti. Ne diyelim darısı bizim başımıza...
Haftaya yeniden buluşmak üzere hoşça kalın dostlar.
