Yaz aylarının gelmesiyle birlikte, yüksek hava sıcaklıkları ve yoğun güneş ışınları beraberinde ciddi sağlık risklerini de getiriyor. Özellikle öğle saatlerinde termometrelerin 40 derecenin üzerine çıktığı bu günlerde, acil servisler güneş çarpması şikayetleriyle dolup taşıyor. İç Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Esra Demir, vücut ısısındaki ani ve kontrolsüz yükselişin, özellikle belirli risk grupları için ölümcül olabileceği konusunda önemli uyarılarda bulundu. Demir, güneş çarpmasının sadece bir rahatsızlık olmadığını, aksine hayati tehlike arz eden ciddi bir durum olduğunu vurgulayarak, vatandaşları dikkatli olmaya çağırdı.
Risk grupları ve belirtiler: Kimler daha dikkatli olmalı?
Doç. Dr. Esra Demir'in altını çizdiği üzere, güneş çarpması açısından en riskli gruplar; çocuklar, yaşlılar ve kalp, diyabet veya tansiyon gibi kronik hastalığı olan bireyler. Bu kişilerin vücut ısılarını düzenleme yetenekleri daha sınırlı olduğundan, sıcak havaya maruz kaldıklarında çok daha hızlı etkilenebiliyorlar. Yetersiz sıvı alımı da bu riski katbekat artırıyor. Demir, güneş çarpmasının, vücut ısısının 40 derecenin üzerine çıkmasıyla tanımlandığını belirtti. Bu durum, ilk aşamada huzursuzluk, kas krampları, halsizlik ve uyku hali gibi belirtilerle kendini gösterirken, ilerleyen vakalarda bilinç kaybına kadar gidebilen ciddi tablolara yol açabiliyor. Vücut ısısının kontrolünü kaybetmesiyle birlikte beyin başta olmak üzere hayati organların işlevlerinin etkilendiğini vurgulayan Demir, bu belirtilerin kesinlikle hafife alınmaması gerektiğini ifade etti.
Tehlikeli saatler ve korunma yolları
Doç. Dr. Esra Demir'in en önemli uyarılarından biri, güneşin en dik geldiği saatlerle ilgiliydi. Demir, "Güneş çarpması riski açısından 11.00 ile 15.00 saatleri arası en tehlikeli zaman dilimidir" diyerek, özellikle risk gruplarının bu saatlerde kesinlikle dışarı çıkmaması gerektiğini vurguladı. Mecbur kalınmadıkça herkesin bu saat aralığında kapalı ve serin ortamlarda bulunması öneriliyor.
Güneşten korunmak için yapılan bazı yaygın hatalara da dikkat çeken Demir, şapka seçimi konusunda önemli bir noktaya değindi: "Şapka korur ama naylon ya da ısıyı tutan malzemeden yapılmışsa tam tersi etki yaratır. Keten veya pamuklu şapkalar tercih edilmeli. Hatta serinletici etki için şapka ıslatılabilir." Bu basit ama etkili öneriler, baş bölgesinin aşırı ısınmasını engellemede kilit rol oynuyor.
Sıvı alımı ve acil müdahale
Doç. Dr. Esra Demir, güneş çarpmasının hafif belirtilerle seyrettiği durumlarda yapılması gerekenleri de aktardı: "Eğer belirtiler hafif düzeydeyse kişinin hemen serin bir yere geçip bol sıvı tüketmesi gerekir." Ancak durum ciddileştiğinde, yani bilinç kaybı, şiddetli baş ağrısı veya kusma gibi ağır belirtiler görüldüğünde, vakit kaybetmeden en yakın hastanenin acil servisine başvurmak hayati önem taşıyor. Demir, hastaneye ulaşana kadar yüzü soğuk suyla yıkamak, baştan aşağı soğuk su dökmek gibi basit uygulamaların da hayat kurtarıcı olabileceğini ekledi. Acil servislerde hastanın vücut ısısını düşürmek için buz uygulaması gibi yöntemler kullanıldığını belirten Demir, kalp hastalarında bu işlemin daha kontrollü yapılması gerektiğini, ateş düşürücülerin ise güneş çarpmalarında etkili olmadığını hatırlattı.
Kalp sağlığı ve ilaç kullanımı
Sıcak çarpmasının kalpte ritim bozukluğu gibi ölümcül sonuçları olabileceğine de değinen Doç. Dr. Esra Demir, özellikle bazı ilaçları kullananları uyardı: "Özellikle idrar söktürücü ilaç kullananlar dikkatli olmalı. Hem güneş hem ilaç birlikte vücuttan fazla su atılmasına neden olur." Bu durum, dehidrasyon riskini artırarak güneş çarpmasının etkilerini daha da ağırlaştırabiliyor. Bu tür ilaçları kullananların yaz aylarında sıvı tüketimlerine azami özen göstermeleri ve mümkün olduğunca sıcak havaya maruz kalmaktan kaçınmaları gerekiyor. Kendi vücudunuzdaki değişiklikleri iyi gözlemlemek ve belirtileri fark ettiğiniz anda hızlıca müdahale etmek, ciddi sağlık sorunlarının önüne geçmede kritik bir rol oynuyor.
