Yapay Zeka Şirketleri Türkiye'de 50 Bin Yeni İş İmkanı Oluşacak

Levent Özen - Yapay zeka haberleri arasında en dikkat çekici gelişme, teknoloji dünyasında yaşanan büyük dalgalanmalar. Örneğin, yakın zamanda ABD merkezli çip üreticisi Nvidia, yüzde 17 değer kaybederek yaklaşık 600 milyar dolarlık bir düşüş yaşadı. Öte yandan, yapay zeka haberleri Türkiye gündeminde de önemli bir yer tutuyor. Özellikle yapay zeka şirketlerinin ülkemizde açmayı planladığı 10 bin yeni iş imkanı, hem teknoloji sektörü hem de istihdam açısından büyük önem taşıyor. Bu yazımızda, güncel yapay zeka haberleri ışığında Türkiye'deki istihdam artışının detaylarını, hangi şirketlerin yatırım yaptığını ve bu gelişmelerin ekonomimize etkilerini inceliyoruz.

Türkiye'nin yapay zeka sektöründeki istihdam rakamları hızla artıyor. Dünya Ekonomik Forumu'nun "Mesleklerin Geleceği 2025 Raporu"na göre, Türkiye'deki şirketlerin yüzde 78'i yapay zeka becerilerine sahip çalışanları işe almayı planlıyor. Bu durum, ülkemizde yapay zeka alanında büyük bir istihdam potansiyeli olduğunu gösteriyor. Dahası, Türkiye'nin Ulusal Yapay Zeka Stratejisi kapsamında, yapay zeka alanındaki istihdamı 50 bin kişiye çıkarma hedefi bulunuyor.

İşe alımlar hangi şehirlerde yoğunlaşıyor?

Yapay zeka haberleri Türkiye'de özellikle bazı şehirlerde yoğunlaşıyor. Türkiye'deki yapay zeka girişimlerinin yaklaşık yüzde 73'ü İstanbul'da faaliyet gösteriyor. İstanbul, teknoloji ekosisteminin gelişmişliği ve kalifiye işgücü varlığıyla yapay zeka şirketleri için tercih edilen bir merkez konumunda. Bununla birlikte, yapay zeka girişimlerinin yaklaşık yarısı teknoparklarda yer alıyor. Bu durum, üniversite-sanayi iş birliğinin yapay zeka alanındaki istihdam artışında önemli rol oynadığını gösteriyor.

Hangi pozisyonlar için personel aranıyor?

Yapay zeka alanında en hızlı büyüyen meslekler arasında robotik mühendisliği, yenilenebilir enerji mühendisliği, otonom ve elektrikli araç uzmanlığı yer alıyor. Örneğin, BaykarTeknoloji gibi önde gelen şirketler; Bilgisayarlı Görü, Görüntü İşleme, Derin Öğrenme, Veri Madenciliği, Veri Füzyonu ve Makine Öğrenmesi alanlarında uzmanlar arıyor. Ayrıca, C++ ve Python gibi programlama dillerine hakim, algoritma analizi ve veri yapıları konularında bilgili, matematik ve fizik gibi doğa bilimlerine hakim mühendisler büyük talep görüyor. Türkiye'de en hızlı gelişmesi beklenen beceriler ise yapay zeka ve büyük veri, teknolojik okuryazarlık ve siber güvenlik olarak öne çıkıyor.

İstihdam artışının arkasındaki nedenler neler?

Yapay zeka haberleri son dakika gelişmelerinde görüldüğü üzere, istihdamdaki bu artışın birkaç önemli nedeni var. Öncelikle, Türkiye'deki kuruluşların yüzde 94'ü yapay zeka programlarını kullanıyor, bu oran dünya genelinde yüzde 88 civarında. Dolayısıyla, Türkiye'de yapay zeka kullanımının küresel ortalamanın üzerinde olması, istihdam artışını tetikliyor. İkinci olarak, şirketlerin yüzde 70'i çalışanlarını yapay zeka teknolojilerine uyum sağlamaları için yeniden eğitmeyi hedefliyor. Yapılan bir ankete göre, yapay zeka kullanan şirketlerin yüzde 65,5'i toplam istihdam seviyelerinin sabit kaldığını, yüzde 25,9'u ise artış olduğunu bildiriyor. Küresel yapay zeka pazarının 2022'de 93,5 milyar dolardan 136,6 milyar dolara yükseldiği ve 2030 yılına kadar 1.811,8 milyar dolara ulaşmasının beklendiği düşünüldüğünde, teknoloji ve yapay zeka haberleri ışığında Türkiye'nin bu alandaki istihdam potansiyelinin önümüzdeki yıllarda daha da artacağı öngörülüyor.

Yukarıdaki grafik, Türkiye'de yapay zeka kullanımının istihdam üzerindeki etkilerini yüzdelik olarak göstermektedir. Ana bulgular:

• Kuruluşların %94'ü yapay zeka kullanıyor.

• Şirketlerin %70'i çalışanlarını bu teknolojiye uyum sağlamaları için yeniden eğitmeyi planlıyor.

• Yapay zeka kullanan şirketlerin %65,5’i istihdamın sabit kaldığını, %25,9’u ise arttığını belirtiyor.

Hangi şirketler Türkiye'de yapay zeka yatırımı yapıyor?

Yapay zeka ekosistemi Türkiye'de hızla büyüyor. 2017 yılında sadece 10 civarında yapay zeka girişimi varken, 2023 sonu itibarıyla bu sayı neredeyse 400'e ulaştı. Dahası, 2025 yılının ikinci çeyreğinde 20 yeni girişimin eklenmesiyle toplam yapay zeka girişimi sayısı 411'e yükseldi. Bu gelişme, Türkiye'nin yapay zeka yatırımlarında dünya genelinde ilk 20 ülke arasında yer almasını sağladı.

OpenAI, Google ve yerli girişimlerin rolleri

Grok krizi büyüyor: Türkiye'de erişim engeli gündemde, Grok uygulaması çalışıyor mu?

İçeriği Görüntüle

Yerli yapay zeka şirketleri arasında REM People, OBASE, SAMPAŞ, CBOT ve Consciouslabgibi başarılı girişimler öne çıkıyor. REM People, 2023'te ABD merkezli Ethos AssetManagement'tan 12 milyon dolarlık yatırım alarak dikkat çekti. Ayrıca Netaş gibi köklü teknoloji şirketleri de dünyanın en büyük yapay zeka teknolojileri üreticilerinden Nvidia ile işbirliği yaparak Türkiye'deki şirketlere yapay zeka çözümleri sunuyor. Bununla birlikte, Türk Telekom, Havelsan, Vestel, Arçelik ve Koçtaş gibi büyük şirketler de yapay zeka yatırımlarını hızlandırdı.

Yatırımların büyüklüğü ve kapsamı

Türkiye'deki 411 yerli yapay zeka girişiminin potansiyel toplam değerlemesi 2 ile 4 milyar dolar arasında tahmin ediliyor. Çeşitli global araştırma kuruluşlarının tahminlerine göre dünya çapında yapay zeka pazarı 2030'a kadar 2-5 trilyon dolar seviyesine ulaşacak. Öte yandan, Türkiye'nin de içinde bulunduğu MENA Bölgesi'nde bir yıl içinde yapay zeka üzerine 207 milyon dolar yatırım yapılacağı öngörülüyor. Şu anda bu girişimlerin çoğu Üretken Yapay Zeka, Akıllı Platformlar, Yapay Görü ve Makine Öğrenmesi gibi teknoloji odaklı kategorilerde yoğunlaşıyor.

Devlet destekli projeler ve teşvikler

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile TÜBİTAK, yapay zeka alanındaki yenilikçi projeleri teşvik etmek için önemli destekler sunuyor. TÜBİTAK'ın 1501, 1507 ve 1511 Destek Programları, yapay zeka alanında Ar-Ge ve inovasyon projelerine mali destek sağlıyor. KOSGEB'in Teknoyatırım Destek Programı ise küçük ve orta ölçekli işletmelerin yapay zeka tabanlı projelerine hibe ve finansman imkanı sunuyor. Yakın zamanda Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Türkçe verilerle zenginleştirilen ülkenin ilk temel yapay zeka büyük dil modelinin kullanıma sunulacağını açıkladı. Bu kapsamda TÜBİTAK BİLGEM Yapay Zeka Enstitüsü, 2 trilyon tokenlik veri derledi ve 300 milyar tokenlik veri havuzunu farklı mimariler üzerinde eğitti.

Yapay zeka istihdamı Türkiye ekonomisini nasıl etkiliyor?

Son ekonomik yapay zeka haberleri, Türkiye'nin dijital dönüşümde önemli adımlar attığını gösteriyor. Dünya çapındaki gelişmelere paralel olarak ülkemizde de yapay zeka teknolojileri, ekonomik büyüme ve istihdam yapısında köklü değişiklikler yaratıyor.

İşgücü dönüşümünde yeni trendler

Güncel yapay zeka haberleri ışığında, iş dünyasında belirgin bir dönüşüm gözleniyor. Uzmanların açıklamalarına göre, yapay zeka 2030'a kadar yaklaşık 85 milyon istihdam kaybına yol açarken, aynı zamanda 97 milyon yeni iş imkanı yaratacak. Ayrıca, yapay zekaya maruz kalan sektörler, iş veriminde neredeyse 5 kat daha fazla artış elde ediyor. Öte yandan, Türkiye'deki özel sektör, yapay zekanın esas olarak işlerin niteliğini dönüştüreceği konusunda büyük ölçüde hemfikir. Özellikle tekstil ve otomotiv gibi sektörlerde düşük vasıflı işçilerin otomasyondan etkilenmesi bekleniyor.

Genç nüfus ve üniversite mezunları için fırsatlar

Türkiye'nin yapay zeka alanındaki en büyük avantajı, 0-21 yaş arası 27 milyon genç kitleye sahip olması. Bu demografik yapı, doğru yönlendirildiğinde büyük potansiyel taşıyor. Türk gençlerinin yapay zekaya olan ilgisi yüksek olmakla birlikte, bilgi eksiklikleri giderilmesi gereken bir sorun olarak öne çıkıyor. Yapay Zeka Mühendisliği mezunları, makine öğrenmesi, derin öğrenme, görüntü işleme, doğal dil işleme, veri analizi gibi alanlarda istihdam edilebilirler. Hatta yapılan araştırmalar, bu sistemlerin kullanılmasıyla iş verimliliğinin %40'a kadar artırılabileceğini ve 2035 itibarıyla ekonomik büyüme hızının 2 katına çıkarılabileceğini gösteriyor.

Bölgesel kalkınmaya katkı

Yapay zeka haberleri Türkiye'nin farklı bölgelerinde farklı etkiler yaratıyor. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi şehirlerde finans ve yüksek teknoloji sektörlerinde istihdam artışı beklenirken, daha geleneksel sektörlere dayalı illerde (Şanlıurfa, Van gibi) iş kayıpları yaşanabilir. İstanbul Kalkınma Ajansı'nın 2024 raporuna göre, Türkiye dünya yapay zeka pazarının %0,2'sine (yaklaşık 600 milyon ABD doları) sahip. Bununla birlikte, Google tarafından hazırlatılan rapora göre, Türkiye'deki büyük şirketlerin %19'u yapay zeka uygulamalarını benimsedi ancak KOBİ'lerde bu oran %5'te kaldı.

Bu gelişmeler Türkiye'nin küresel teknoloji sahnesindeki yerini nasıl etkiler?

Küresel teknoloji sahnesinde yapay zeka haberleri Türkiye için stratejik bir dönüm noktasını işaret ediyor. Araştırmalar, doğru hamlelerin yapılması durumunda ülkemizin dijital dönüşüm sürecinde önemli kazanımlar elde edebileceğini gösteriyor.

Türkiye'nin yapay zeka stratejisi

Türkiye, 2021 yılında yayımlanan Ulusal Yapay Zeka Stratejisi (UYZS) ile bu alanda vizyonunu ortaya koydu. "Dijital Türkiye" vizyonu ve "Milli Teknoloji Hamlesi" ile uyumlu olarak hazırlanan bu strateji, 6 stratejik öncelik etrafında 24 amaç ve 119 tedbir içeriyor. Stratejinin uygulanması, Cumhurbaşkanı Yardımcısı başkanlığında toplanan "Yönlendirme Kurulu" tarafından koordine ediliyor. Şu ana kadar 122 eylemden 120'sine başlanmış ve bu eylemlerin yaklaşık yarısı tamamlanmıştır. Özellikle son güncel yapay zeka haberleri arasında, 2024-2025 dönemi için eylem planının güncellendiği bilgisi yer alıyor.

Uluslararası iş birlikleri ve ihracat potansiyeli

Türkiye'nin yapay zeka alanındaki uluslararası konumu giderek güçleniyor. TRAI (Türkiye Yapay Zeka İnisiyatifi), küresel düzeyde 21 ülkeyi stratejik hedef olarak belirleyerek, Singapur, İsrail, Almanya, Kanada ve ABD gibi ülkelerle olan iş birliklerini derinleştiriyor. Bununla birlikte, ülkemiz Avrupa Birliği'nin başlattığı Ufuk 2020, Ufuk Avrupa ve Dijital Avrupa Programları gibi projelerde aktif rol alıyor. Ayrıca TÜBİTAK ve Türk Patent ve Marka Kurumu arasında imzalanan Yapay Zeka Destekli Dijital Dönüşüm Projesi, Türkiye'nin fikri ve sınai mülkiyet hakları alanındaki dijital kabiliyetlerini güçlendirmeyi hedefliyor.

Uzun vadeli büyüme beklentileri

Yapay zekanın Türkiye ekonomisine etkisi konusunda yapılan araştırmalar umut verici sonuçlar ortaya koyuyor. Türkiye'nin üretken yapay zeka teknolojisini yaygın şekilde benimsemesi durumunda, yıllık gayri safi yurt içi hasılaya %5 oranında (1,2-1,4 Trilyon TL veya 50-60 Milyar ABD doları) katkı sağlanması öngörülüyor. Öte yandan, bu alandaki beş yıllık bir gecikmenin söz konusu potansiyeli %5'ten %1'e (150-200 Milyar TL) düşürebileceği uyarısı yapılıyor. Bain & Company'nin öngörüsüne göre, 2027 yılına kadar devreye alınacak küresel bilgi işlem kapasitesinin yaklaşık dörtte biri yerel veri merkezi sağlayıcılarından gelecek. Türkiye'nin jeopolitik konumu, altyapı hedefleri ve teknoloji yetenek havuzu, ülkeyi bölgesel bir yapay zeka üssü haline getirme potansiyeline sahip.

Yapay zeka teknolojilerinin Türkiye'de yarattığı 10 bin yeni iş imkanı, ülkemizin dijital dönüşüm sürecinde önemli bir dönüm noktasını temsil ediyor. Özellikle İstanbul, yapay zeka girişimlerinin yüzde 73'üne ev sahipliği yaparak bu alandaki lider konumunu sürdürüyor. Ayrıca teknoparklarda konumlanan yapay zeka şirketleri, üniversite-sanayi iş birliğinin önemini gözler önüne seriyor.

Yapay zeka alanındaki yatırımlar açısından Türkiye'nin son yıllarda kaydettiği ilerleme dikkat çekici. Nitekim 2017'de sadece 10 civarında olan yapay zeka girişimi sayısı, 2025 yılının ikinci çeyreğinde 411'e ulaştı. Bununla birlikte REM People, OBASE ve CBOT gibi yerli şirketlerin yanı sıra Türk Telekom, Havelsan ve Arçelik gibi büyük kurumların da yapay zeka yatırımlarını hızlandırması, sektörün dinamik yapısını gösteriyor.

Hükümetin Ulusal Yapay Zeka Stratejisi kapsamında sunduğu teşvikler ve TÜBİTAK'ın destekleri, kesinlikle bu alandaki girişimlerin artmasında kritik rol oynuyor. Dahası Türkçe verilerle zenginleştirilen ilk temel yapay zeka büyük dil modelinin kullanıma sunulması, bu alandaki özgün çalışmaların artacağının işareti.

Yapay zekanın ekonomiye etkisi düşünüldüğünde, doğru stratejilerle Türkiye'nin yıllık gayri safi yurt içi hasılasına yüzde 5 oranında katkı sağlanması mümkün görünüyor. Ancak bu potansiyelin gerçekleşmesi için genç nüfusun doğru yönlendirilmesi ve KOBİ'lerin yapay zeka adaptasyonunun hızlandırılması şart.

Gelecekte Türkiye'nin jeopolitik konumu, altyapı hedefleri ve teknoloji yetenek havuzu sayesinde bölgesel bir yapay zeka üssü haline gelmesi olası görünüyor. Öte yandan Singapur, İsrail ve ABD gibi ülkelerle kurulan stratejik iş birlikleri, Türkiye'nin küresel yapay zeka ekosistemindeki yerini güçlendirmeye devam edecek. Şüphesiz önümüzdeki yıllarda, yapay zeka teknolojileri Türkiye'nin dijital dönüşümünün ve ekonomik büyümesinin merkezinde yer alacak.