Mobil iletişim dünyasında güvenlik ve kayıt dışı ekonomiyle mücadele adına önemli bir düzenleme hayata geçiriliyor. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), klonlanmış IMEI numaraları ile yasa dışı yollarla piyasaya sürülen telefonların kullanımını engellemek amacıyla, 1 yıl boyunca kesintisiz olarak sinyal almayan cihazların şebeke bağlantısının kesileceğini duyurdu. Bu kapsamda, IMEI havuzunda bulunan ancak son 365 gündür hiçbir operatör üzerinden iletişim kurmamış milyonlarca telefon, 31 Aralık 2025 tarihi itibarıyla devre dışı kalacak.
Çekmecedeki telefonlar tehlikede
Bu düzenleme, özellikle ikinci el telefon piyasasında büyük bir temizlik yapmayı hedefliyor. Klonlanmış IMEI numarasına sahip cihazların yanı sıra, vatandaşların evlerinde, çekmecelerinde unuttuğu veya artık kullanmadığı eski telefonları da etkiliyor. Eğer bir telefon, bir yıl boyunca herhangi bir SIM kart ile eşleştirilip en az bir kez arama yapma, SMS gönderme veya mobil veriye bağlanma gibi bir işlem gerçekleştirmediyse, sistem tarafından "kullanılmayan cihaz" olarak algılanacak.
Yıl sonu itibarıyla bu cihazların IMEI numaraları, Mobil Cihaz Kayıt Sistemi (MCKS) havuzundan kalıcı olarak çıkarılacak. Bu işlem sonrasında, söz konusu telefonlar Türkiye'deki hiçbir mobil şebekede kullanılamayacak, yani bir nevi "tuğla"ya dönüşecek.
Amaç klonlamayı bitirmek
BTK yetkilileri, bu uygulamanın temel amacının, IMEI klonlama yoluyla yasa dışı olarak piyasaya sürülen cihazların kullanımını sıfırlamak olduğunu belirtiyor. Klonlama işlemi, genellikle yurt dışından kaçak yollarla getirilen veya çalınan bir telefonun IMEI numarasının, Türkiye'de kayıtlı ancak artık kullanılmayan başka bir telefonun IMEI numarası ile değiştirilmesiyle yapılıyor. Bu durum, hem devlet için ciddi bir vergi kaybı anlamına geliyor hem de vatandaşların iletişim güvenliğini tehlikeye atıyor.
Yeni düzenleme ile "hayalet" IMEI numaralarının sistemden temizlenmesi ve her cihazın kendine ait, tekil bir kimlikle var olması hedefleniyor. Bu sayede klonlama için kullanılabilecek "boşta" IMEI sayısı önemli ölçüde azaltılmış olacak.
Telefonunuzu nasıl kurtarabilirsiniz?
Vatandaşların, uzun süredir kullanmadıkları ancak ileride kullanma ihtimali olan eski telefonlarını bu durumdan kurtarmak için yapmaları gerekenler oldukça basit. 31 Aralık 2025 tarihinden önce, söz konusu telefona kendi adlarına kayıtlı bir SIM kart takarak kısa bir süreliğine de olsa şebekeye bağlamak yeterli olacak. Bu işlem, cihazın "aktif" olduğunu sisteme bildirecek ve IMEI kaydının silinmesini engelleyecektir.
Uzmanlar, özellikle yedek olarak saklanan veya manevi değeri olan eski telefonların sahiplerini, yıl sonu gelmeden cihazlarını bir kez olsun çalıştırmaları konusunda uyarıyor. Aksi takdirde, bu telefonlar bir daha geri döndürülemez şekilde kullanılamaz hale gelebilir.
