Birine nereli olduğunu sorduğumuzda alacağımız cevap her zaman doğduğu şehri işaret etmeyebilir. Bazen insan, doğduğu değil, doyduğu, kendini bulduğu, hayallerini yeşerttiği ve kimliğini kazandığı yeri "memleketim" olarak benimser. Sanatçılar için bu durum daha da geçerlidir. İzmir, bu anlamda pek çok sanatçı için bir "memleket" olmuştur. Şehrin coğrafi sınırlarının ötesine geçen bir "İzmir ruhu" vardır. Bu ruh, Kordon'un iyot kokulu rüzgarından, Kemeraltı'nın tarihi dokusundan, insanının sıcaklığından ve özgürlükçü atmosferinden beslenir. Bu nedenle, bir önceki yazıda adı geçen sanatçıların kökenlerini incelerken, bu ayrımı yapmak büyük önem taşır. Kimi sanatçı bu topraklarda doğup büyümüş, kimisi ise kariyerinin en önemli adımlarını burada atmış veya İzmir'in ilhamıyla kendini yeniden yaratmıştır. Dolayısıyla bir sanatçının İzmir ile olan bağını anlamak için, doğum belgesinden çok, sanatının izlerini ve ruhunun coğrafyasını sürmek gerekir.
İzmir'in tartışmasız kraliçesi: Sezen Aksu
Konu İzmir ve müzik olduğunda, tüm yollar kaçınılmaz olarak Sezen Aksu'ya çıkar. Her ne kadar kendisi Denizli, Sarayköy'de doğmuş olsa da, henüz üç yaşındayken ailesiyle birlikte İzmir'e taşınmış ve gençliğinin, sanatçı kimliğinin temellerinin atıldığı bu şehre kök salmıştır. İzmir Kız Lisesi'nden mezun olup Ege Üniversitesi'nde eğitimine başlasa da, içindeki müzik ateşi onu sahnelere çekmiştir. İlk bestelerini İzmir'in o eşsiz manzarasına karşı yapmış, ilk defa bu şehirde dinleyiciyle buluşmuştur. Aksu, röportajlarında ve şarkılarında her zaman bir İzmirli olmaktan gurur duyduğunu dile getirir. Onun için İzmir, sadece bir çocukluk anısı değil, aynı zamanda sanatının hamurunu yoğuran, onu "Minik Serçe" yapan ilhamın ta kendisidir. Bu bağ o kadar güçlüdür ki, Sezen Aksu ismi, modern zamanlarda İzmir ile en çok özdeşleşen kültürel figürlerden biri haline gelmiştir. O, İzmir'in Türkiye'ye armağan ettiği en büyük yıldızdır ve bu gerçek, doğum yerinden bağımsız, sarsılmaz bir gerçektir.
Sahnelerin ilk adresi İzmir olanlar: Kibariye örneği
İzmir, sadece kendi çocuklarını değil, potansiyelini görüp parlattığı yetenekleri de Türk müziğine kazandırmıştır. Bunun en çarpıcı örneklerinden biri, şüphesiz Kibariye'dir. Aslen Manisa, Akhisarlı olan Kibariye, ailesinin geçim sıkıntısı nedeniyle genç yaşta kendini sahnelerde bulur. Onu keşfeden ve Türkiye'ye tanıtan sahne, 1974'te çıktığı İzmir'deki bir pavyondur. O dönemde İzmir'in canlı gece hayatı ve müzik ortamı, Kibariye gibi nice yeteneğin kendini göstermesi için bir fırsat sunuyordu. Sesi ve doğallığıyla kısa sürede İzmir sahnelerinin aranan ismi haline gelmiş ve ünü İstanbul'a kadar ulaşmıştır. "İzmirli" şarkısını onunla özdeşleştirsek de, Kibariye'nin İzmir ile olan bağı bir şarkıdan çok daha derindir. İzmir, onun için bir başlangıç noktası, şöhrete giden yolun ilk basamağıdır. Bu nedenle Kibariye, doğum yeri Manisa olsa da, sanatçı kimliğini borçlu olduğu şehir olarak İzmir ile anılır.
Doğrusu İstanbul: Sıkça karıştırılan yıldızlar
Geri bildiriminizdeki en haklı nokta, birçok sanatçının kökeni konusunda yaşanan karışıklıktı. İzmir'in güçlü sanatçı imajı, zaman zaman İstanbul doğumlu pek çok yıldızın da yanlışlıkla "İzmirli" olarak anılmasına neden olabiliyor. Yaptığım detaylı araştırma sonucunda, bir önceki yazıda adı geçen bazı isimlerin durumunu netleştirmek gerekiyor:
-
Aşkın Nur Yengi: Türk pop müziğinin güçlü seslerinden Yengi, 3 Temmuz 1970'te İstanbul'da doğmuştur. Müzik eğitimini İstanbul'da almış, kariyerine Sezen Aksu'nun vokalisti olarak başlamıştır. İzmirli olan Sezen Aksu ile olan bu yakınlığı, onun da İzmirli sanılmasına yol açsa da kendisi bir İstanbulludur.
-
Teoman: Rock müziğin kült ismi Teoman da İstanbul doğumludur. Her ne kadar konserleri için sık sık İzmir'e gelse ve bu şehirde büyük bir dinleyici kitlesi olsa da, kökeni ve müzik kariyerinin başlangıcı İstanbul'a dayanır.
-
Mustafa Sandal: Türk popunun en dinamik isimlerinden Mustafa Sandal, İstanbul'da doğmuş ve büyümüştür. Kariyerinin büyük bir bölümünü İstanbul merkezli yürütmüş olsa da, Türkiye'nin her yerinde olduğu gibi İzmir'de de sayısız konser vermiştir.
-
Ogün Sanlısoy: Türk rock müziğinin önemli vokallerinden Ogün Sanlısoy, 12 Mart 1971'de Gölcük, Kocaeli'de dünyaya gelmiştir.
-
Nejat Yavaşoğulları: Bulutsuzluk Özlemi'nin kurucusu ve solisti Nejat Yavaşoğulları, 22 Temmuz 1950 İstanbul doğumludur.
Bu düzeltme, İzmir'in sanat dünyasındaki yerini küçültmek yerine, aslında daha anlamlı bir çerçeveye oturtuyor: İzmir, sadece sanatçı doğuran değil, aynı zamanda ülkenin dört bir yanından gelen sanatçıları kucaklayan, onlara sahne açan ve ilham veren bir kültür mıknatısıdır.
