Yağmur KARADAĞ/Çocukluk hayalini gerçeğe dönüştüren Ziraat Mühendisi ve Uğur Böceği Üreticisi Harika Ayık, ürettiği uğur böcekleriyle hem tarımda kimyasal ilaçlara alternatif sunuyor hem de doğaya dost, sağlıklı üretimin öncülüğünü yapıyor. Bioladybug Biyolojik Tarım Şirketi’nin de kurucusu olan Harika Ayık, uğur böceklerinin biyolojik mücadele alanında kullanılmasından, TÜBİTAK desteği alışına, uğur böceklerinin Türkiye’deki üretiminden, satışına kadar tüm merak edilenleri 9 Eylül’e anlattı.
TÜBİTAK DESTEKLİ YERLİ ÜRETİM
Girişimcilik ruhunun çocukluk yıllarına dayandığını söyleyen ve uğur böceği macerasını anlatan Ziraat Mühendisi, Uğur Böceği Üreticisi Harika Ayık, “Uğur böceklerinin uğur getirdiklerine inanmak çocukluğumun bir mucizesiydi. Üniversitede Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü’nden mezun oldum. O dönemde girişimcilik adına çalışmalar yaptım. Ardından Organik Tarım Sertifikasyon Şirketi kurdum. İlaç sektörü gibi birçok alanda çalıştım ve 2016 yılında gönüllü olarak Ankara Üniversitesi'nde Biyolojik Mücadele Laboratuvarı’nda çalışmaya başladım. Yine aynı üniversiteye bağlı Böcek Şenlik Okulu’nda gönüllü eğitmenlik yapmaya başladım. Bu süreç içerisinde böcekleri sevdiğimi ve bu işi yapabildiğimi anladım. Ardından da 2017 yılında TÜBİTAK'tan 1512 Tekno girişimi desteği alarak Bioladybug Biyolojik Tarım Şirketimi kurdum” dedi.
“ÖNCELİĞİM BİYOLOJİK MÜCADELE ALANINDA KULLANILMASIYDI”
Çocukların böceklere olan ilgisini gördükçe bu alan üzerinde daha çok ilerlemeye başladığını ifade eden Harika Ayık, “Aynı zamanda böcekleri seçme amacım özellikle yurt dışında çocuklara başkalaşım/metamorfoz denilen olayı gösterebilecek oyuncak statüsünde ürünlerin olmasıydı. Çocuklara şenliklerde de akvaryumlar içerisinde uğur böceklerini koyup görsel gösteriyordum. Ancak önceliğimiz hep uğur böceğinin biyolojik mücadele alanında kullanılması oldu. Bilinçlendirme üzerine firmamı da kurduktan sonra hem üreten hem öğreten bir firma olmayı hedefledim” diye konuştu.
ÇEVRE DOSTU YÖNTEM
Biyolojik mücadelenin, ilaçlara alternatif çevre dostu bir yöntem olduğuna da dikkat çeken Ayık, “Çiftçiler farklı ürün arayışı içerisinde. Çünkü kimyasal ilaçlar özellikle ‘pestisitler’ çok gündem olmaya başladı. Gıda krizi, güvenilir gıdanın elde edilebilmesi, pestisitlerin insanlar ve doğa üzerindeki yan etkileri ortada. Bu açıdan ben de dünyada var olan bu sistemi Türkiye’de geliştirmek istedim ve çalışmalar yaptım. Zaten hangi türlerin ihracatının da yapılabileceği, dünyada hangisinin geçerli olduğu, başarı oranı ve uygulama miktarı belliydi. Ben de hem üniversitelerden destekler alarak halkı bilinçlendiriyorum hem de üretimini yapıp, satışını sağlıyorum” dedi.
Ziraat Mühendisi ve Uğur Böceği Üreticisi Harika Ayık
TARIM ALANINDA VERİM ARTIRIYORLAR
Uğur böceklerinin tarım alanında bitkilere zarar veren zararlı türlerle beslendiğini dile getiren Ayık, “Uğur böcekleri, bitkinin öz suyunu emen, bitkinin kurumasının nedeni olan yaprak bitleri, kırmızı örümcekler, beyaz sinekler gibi zararlılarla beslendikleri için eski dönemlerde tarım alanında verim arttırmasından dolayı çiftçiler ‘uğur böceği’ ismini koyuyor. Uğur böceklerinin 6 bin türü bulunuyor. Ben de birkaç türünü yetiştiriyorum. Tüm türlerin üretimi ayrı bir zaman ve emek. Çünkü uğur böceği üretiminde besin ve maddeleri de değişiyor. Ben de ‘Cox's Nella Septem Puntata’ ve ‘Adalia’ isimli türleri ben de üretiyorum” dedi.
“İYİ LABORATUVAR KURMAK VE CİDDİ BİR EKİP ŞART”
Uğur böceklerini yetiştirirken hem bitkiyi hem de zararlıyı ve faydalıyı yetiştirdiğini söyleyen Ayık, uğur böceklerinin de kelebekler gibi tam başkalaşım geçirdiklerini, yumurtladıklarını ve ergin olarak 1-2 sene kadar yaşayabildiklerini belirtti. Ayık, “Daha sonradan da yumurtalarını bırakıp döngülerini tamamlamış oluyorlar. Kadın girişimci olarak, üretimle ilgili hayal ettiklerimi, adım adım ve tırnaklarımla kazıya kazıya yapmaya çalışıyorum. Bu iş için iyi laboratuvar kurmak ve ciddi bir ekip gerekli. Bu iş maddiyatla da çok ilgili. Ben üretebildiğim miktarda üretip hem okullarda hem tarım alanlarında hem de bilinçlendirmeye yönelik çalışmalarımı devam ediyor olacağım” dedi.
DÖNEMSEL OLARAK UYGULAMA MİKTARI VE ŞEKLİ DEĞİŞİYOR
Uğur böceklerinin bulunduğu alana, zararlı popülasyonun yoğunluğuna ve ne olduğuna bağlı olarak uygulayacakları tür ile miktarını belirlediklerini anlatan Ayık, “Bu süreçte ben gerekli anlatımı ve yönlendirmeyi gerçekleştiriyorum. Danışmanlık hizmeti veriyorum. Dönemsel olarak uygulama miktarı ve şekli değişebiliyor. Örneğin 100 metrekare bir alanımız var ama 10 metrekare alan içerisinde zararlı mevcut. Sadece oraya uygulamamızı yapıyoruz. Çünkü bunlar canlı varlıklar ve beslenerek mücadeleyi gerçekleştiriyorlar. Bu açıdan uğur böceklerini ilaç mantığında düşünüyoruz ve ilaca alternatif şekilde sağlıklı bir ürün elde edebilmek adına uğur böceklerini uygulamış oluyoruz. Böylece ben de satın almak isteyenler için fiyat bilgisi paylaşıyorum” diye konuştu.
TOPLUM MUTLAKA BİLİNÇLENDİRİLMELİ
Çiftçilerin ve halkın mutlaka bilinçlendirilmesi gerektiğinin de altını çizen Ayık, “Türkiye'de bu konular yeni yeni gelişmekte ve farkındalık oluşmakta. İklim krizinin oluşması, gıda krizinin oluşması, gıda güvenilirliği ve pandemi ile birlikte bilinç arttı. Fakat bu bilinmezliklerin olması, ilk yatırımın yüksek maliyetli olması nedeniyle hedeflerim, hayallerim çok fazla ama adım adım ilerliyorum. Genç girişimciler için deneyim paylaşımlarım da sürüyor” dedi.
PÜF NOKTALARI
Tarımla uğraşanların uğur böceklerini, zararlıları görür görmez bahçelerine sarmaları gerektiğini belirten Ayık, “Bahçede herhangi bir uygulama yapılmadığına da bakmak önemli. ‘Kimyasal ilaç uygulandı mı? ya da doğal bir uygulamalar da yapılabiliyor mu?’ Buna göre 2 ile 4 hafta arasında beklenerek zararlının nerede olduğu tespit ediliyor. Popülasyon yoğunluğu bulunuyor. Buna göre miktar belirleniyor. Uğur böcekleri hem ergin olarak uygulanabiliyor hem de yumurta halinde uygulanabiliyor. Ben daha çok tarım alanları mücadeleye yönelik olarak yumurta halinde gönderiyorum. Bir paket içerisinde 150 adet uğur böceği yumurtası oluyor. Bu sayı 50 metrekare alan için de yeterli” ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE’NİN HER YERİNE GÖNDERİM
Uğur böceklerini Türkiye’nin her yerine gönderdiklerine de dikkat çeken Ayık, “Yurt dışında 3 tane yabancı firma var, bu firmalar da ülkemizde satış yapıyorlar. Türkiye’nin her yerine rahatlıkla gönderebiliyoruz. O firmalarda dünyadan Türkiye’ye gönderebiliyorlar” dedi.
