Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM), 2026 yılında akademik personel ve lisansüstü eğitim hedefleyen yüz binlerce adayın kaderini belirleyecek sınav takvimini resmen ilan etti. Yüksek lisans, doktora ve sanatta yeterlik programlarına giriş için "altın anahtar" niteliği taşıyan Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES), 2026 yılında da gelenekselleştiği gibi üç ayrı oturum şeklinde uygulanacak. ALES/1, ALES/2 ve ALES/3 olarak adlandırılan bu sınavların tarihleri ve kritik başvuru dönemleri netleşti.
Bu açıklamayla birlikte, Türkiye'nin dört bir yanındaki üniversitelerde akademik kariyer planı yapan adaylar için zorlu çalışma maratonunun takvimi de resmen başlamış oldu. Adayların, özellikle başvuru sürelerinin kısalığını dikkate alarak takvimi yakından takip etmesi gerekiyor.
Bahar maratonu 10 mayıs’ta başlıyor
2026 yılının ilk akademik sınavı olan ALES/1, 10 Mayıs 2026 Pazar günü gerçekleştirilecek. Genellikle bahar dönemi lisansüstü başvurularında kullanmak ve akademik kadro ilanlarına yetişmek için adayların yoğun ilgi gösterdiği bu ilk oturum, yılın en kritik sınavlarından biri olarak kabul ediliyor.
Adayların bu sınava girebilmek için bahar aylarında başvurularını tamamlamış olmaları gerekecek. ÖSYM takvimine göre ALES/1 için başvuru tarihleri 25 Mart 2026'da başlayacak ve sadece 9 gün gibi kısa bir süre sonra, 2 Nisan 2026'da sona erecek. Başvuru süresinin bu denli kısıtlı olması, adayların tarihleri kaçırmaması gerektiğini bir kez daha ortaya koyuyor.
Yaz aylarındaki ikinci şans: ALES/2
Bahar dönemindeki ilk sınavı kaçıran veya istediği puanı alamayan adaylar için ikinci bir fırsat yaz aylarında sunulacak. Takvime göre ALES/2 oturumu, 26 Temmuz 2026 Pazar günü uygulanacak.
Bu sınav, özellikle yeni mezun olan ve Güz dönemi yüksek lisans veya doktora programlarına yetişmek isteyen adaylar için hayati bir önem taşıyor. Yaz tatili dönemine denk gelmesi nedeniyle adayların başvuru sürecine ayrıca dikkat etmesi gerekecek. ALES/2 için başvurular, sınavdan yaklaşık bir buçuk ay önce, 10 Haziran 2026 ile 18 Haziran 2026 tarihleri arasında alınacak.
Yılın son virajı: ALES/3 kasım ayında
ÖSYM, 2026 yılındaki akademik maratonu 29 Kasım 2026 Pazar günü yapacağı ALES/3 sınavı ile tamamlayacak. Yılın bu son sınavı, genellikle bir sonraki yılın (2027) Bahar dönemi lisansüstü program başvurularını hedefleyen adaylar için son şans niteliği taşıyor.
Adaylar, bu sınava girebilmek için sonbahar döneminde harekete geçmek zorunda. ALES/3 için başvuru tarihleri 7 Ekim 2026 Çarşamba günü başlayacak ve 15 Ekim 2026 Perşembe günü sona erecek.
ALES puanı neden bu kadar önemli?
ALES, sadece bir sıralama sınavı değil, aynı zamanda Türkiye'deki akademik dünyanın temel giriş kapısıdır. Bu sınavdan alınan puan, binlerce adayın geleceğini doğrudan şekillendirmektedir. ALES puanı, öncelikli olarak yüksek lisans (master) programlarına başvurularda zorunlu bir kriter olarak aranmaktadır. Yüksek lisanstan sonra akademik yola devam etmek isteyenler için doktora ve sanatta yeterlik başvurularında da yine bu puan belirleyici olmaktadır.
Bununla da kalmayan ALES, üniversitelerde açılan akademik personel kadroları için de bir zorunluluktur. Üniversitelerin öğretim görevlisi, okutman, uzman ve en önemlisi araştırma görevlisi kadrolarına yapılacak başvurularda, adayların geçerli bir ALES puanına sahip olması şart koşulmaktadır. Ayrıca, mevcut akademisyenlerin yükselme süreçlerinde de ALES puanı kritik bir rol oynamaktadır. Bu nedenle ÖSYM'nin yıl içinde üç kez sınav fırsatı sunması, adaylara esneklik ve planlama imkânı tanıyor.
