ABD Başkanı Donald Trump, ikinci kez başkanlık koltuğuna oturduğu günden bu yana yalnızca göç politikalarında değil, üniversitelerde de radikal adımlar atıyor. Kampüslerde Gazze protestolarına katılan yabancı öğrencilerin gözaltına alınması, Çinli öğrencilere yönelik vizelerin “agresif bir şekilde” iptal edileceğinin açıklanmasıyla birlikte, akademi dünyasına dönük ideolojik ve güvenlik merkezli müdahaleler yeni bir boyut kazandı.
Çarşamba günü, Trump’ın Dışişleri Bakanı Marco Rubio tarafından yapılan açıklamada, Çin Komünist Partisi ile bağlantılı olduğu düşünülen ya da stratejik alanlarda eğitim alan Çinli öğrencilerin vizelerinin iptal edileceği duyuruldu. Aynı gün Trump, Gazze protestolarında yer alan yabancı öğrenciler için “derhal sınır dışı edilmeli” açıklamasında bulundu.
İki uygulama da aynı siyasi vizyonun ürünü: Trump yönetimi, yükseköğretimi yalnızca bilimsel üretim değil, siyasi sadakat alanı olarak da yeniden şekillendirmek istiyor.
"CASUS" MU "AKTİVİST" Mİ
Rubio’nun açıklamasına göre, vizeler sadece Çin Komünist Partisi üyeleriyle sınırlı değil; “kritik” görülen alanlarda çalışan ya da geçmişinde dolaylı parti bağlantısı olan herkes bu çerçevede değerlendirilebilecek. Çin’de 99 milyon parti üyesi olduğu göz önüne alındığında, bu ölçüt, neredeyse her Çinli öğrenciyi kapsayabilir.
Benzer bir belirsizlik, Gazze protestolarında da yaşanıyor. Columbia Üniversitesi ve UCLA başta olmak üzere birçok kampüste Filistin yanlısı gösteriler düzenleyen öğrenciler hedef alınırken, bunlar arasında yabancı uyrukluların gözaltına alındığı ve vize süreçlerinin askıya alındığı bildirildi.
Trump’ın yaklaşımı net: ABD üniversitelerinde “yanlış tarafa düşen” öğrenciye artık yer yok.
SADAKAT TESTİ
Trump’ın ilk döneminden farklı olarak bu kez uygulamaların kapsamı daha geniş. Harvard gibi üniversitelerde yabancı öğrenci oranlarının sınırlandırılması öneriliyor. Beyaz Saray, bazı okulların “liberal ve antisemitik” oldukları gerekçesiyle milyarlarca dolarlık federal fonlarını dondurdu.
Çinli öğrenciler için başlatılan vize iptalleri de yalnızca bireysel düzeyde kalmıyor. Bu öğrencilerin büyük bölümünün kayıtlı olduğu teknoloji ve mühendislik bölümleri doğrudan hedefte.
Notre Dame Üniversitesi’nden Çin uzmanı Prof. Mary Gallagher şöyle diyor:
“Bu yaklaşım yalnızca ABD-Çin akademik ilişkilerini değil, ABD'nin bilimsel ve teknolojik üstünlüğünü de tehlikeye atıyor.”
EKONOMİK SONUÇLAR GÖZ ARDI EDİLİYOR
Politico'nun haberine göre ABD’de uluslararası öğrenciler, 2023–2024 akademik yılında ülke ekonomisine yaklaşık 44 milyar dolarlık katkı sağladı ve 400 bine yakın istihdamı destekledi. Şimdi bu kaynak, siyasi gerekçelerle tıkanma riskiyle karşı karşıya.
ABD-Çin İlişkileri Ulusal Komitesi Başkanı Stephen Orlins, uyarıyor:
“Bu vizeleri iptal etmek, Silikon Vadisi’ne yetenek akışını kesmek demektir.”
Gazze protestolarındaki yabancı öğrenciler için de benzer bir akademik ve ekonomik kayıp söz konusu. Yüksek lisans ve doktora seviyesindeki bu öğrenciler, üniversitelerin araştırma kapasitesinde hayati bir yere sahip.
