Amerika Birleşik Devletleri'nin kuruluşunun 250. yıl dönümü yaklaşırken, ABD Hazine Bakanlığı tarafından hazırlanan özel bir hatıra parası projesi, ülkeyi ikiye böldü. Gelecek yıl, yani 2026'da ABD'nin bağımsızlığını ilan etmesinin 250. yılını anmak amacıyla üretilmesi planlanan 1 dolarlık madeni paranın taslak tasarımı, hem içeriği hem de sembolizmiyle büyük bir tartışmanın fitilini ateşledi. Normalde, ABD paralarının üzerinde George Washington, Abraham Lincoln gibi ülkenin kurucu babaları ve tarihi başkanlarının portreleri yer alırken, bu özel para için mevcut ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin seçilmesi, benzeri görülmemiş bir hamle olarak değerlendirildi.
Yumruklar sıkılı, slogan: "Savaş, savaş, savaş"
Madeni paranın kamuoyuyla paylaşılan taslak tasarımı, alışılmışın dışında agresif ve militarist bir dil kullanmasıyla dikkat çekiyor. Paranın bir yüzünde, Başkan Donald Trump'ın klasik bir profil portresi yer alıyor. Ancak asıl tartışma yaratan kısım, paranın diğer yüzü. Bu yüzde, Trump, dev bir Amerikan bayrağının önünde, her iki yumruğunu da sıkmış bir şekilde, adeta bir dövüşe hazırlanır gibi tasvir ediliyor. Bu güçlü ve meydan okuyan görselin hemen yanında ise büyük harflerle "Savaş, savaş, savaş" (War, war, war) sloganının yer alması, paranın barışçıl bir kutlama amacı taşıyıp taşımadığına dair ciddi soru işaretleri doğurdu. Bu tasarım, Trump'ın başkanlık dönemindeki "Önce Amerika" (America First) politikalarını, korumacı ticaret savaşlarını ve uluslararası anlaşmalardan çekilme gibi agresif adımlarını sembolize ettiği şeklinde yorumlanıyor.
Başkanlık mirasını ölümsüzleştirme hamlesi mi?
Bu hamle, siyasi analistler tarafından Donald Trump'ın, görev süresi bitmeden kendi başkanlık mirasını somut ve kalıcı bir şekilde tarihe not düşme çabası olarak görülüyor. Geleneksel olarak, görevdeki bir başkanın portresinin paralara basılması alışılmış bir durum değilken, Trump'ın bu geleneği yıkarak kendi resmini 250. yıl parasına koydurma planı, narsisizm ve yetkiyi kişiselleştirme eleştirilerini de beraberinde getirdi. Destekçileri, bu paranın Trump'ın Amerika'yı yeniden "güçlü" yapma vizyonunu yansıtan cesur bir adım olduğunu savunurken, muhalifleri ise bunun Amerikan demokrasisinin temel ilkelerine ve alçakgönüllülük prensibine aykırı olduğunu, ülkeyi kutuplaştıran bir liderin parasal bir sembol haline getirilmesinin yanlış olduğunu dile getiriyor.
Uluslararası tepkiler ve ekonomik kaygılar
Trump'ın portresini taşıyan ve "Savaş, savaş, savaş" gibi kışkırtıcı bir slogan içeren bir paranın dolaşıma girmesi, uluslararası alanda da yankı buldu. Özellikle ABD'nin diplomatik ve ticari ilişkilerinin gergin olduğu ülkeler, bu durumu bir meydan okuma ve Amerikan militarizminin yeni bir göstergesi olarak algılayabilir. Ekonomistler ise, bu kadar politik ve tartışmalı bir paranın, Amerikan dolarının küresel rezerv para birimi olma statüsüne ve güvenilirliğine zarar verip vermeyeceğini tartışıyor. Tasarımın henüz taslak aşamasında olduğu ve son halini alana kadar değişebileceği belirtilse de, şimdiden yarattığı polemik, 250. yıl kutlamalarının oldukça gergin bir atmosferde geçeceğinin sinyallerini veriyor.
