Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, temmuz ayında üretici ile market arasındaki fiyat uçurumunu gözler önüne serdi. Bayraktar’ın açıklamasına göre, üreticide 1 lira 18 kuruş olan karpuz, markette 8 lira 42 kuruştan satılarak yüzde 613,8’lik farkla rekor kırdı. Karpuzun ardından en fazla fiyat farkı görülen ürünler patlıcan, salatalık, yeşil soğan ve havuç oldu.
Temmuzun zam şampiyonu limon
Hem üretici hem de market fiyatlarında temmuzun en dikkat çeken artışı limonda yaşandı. Bayraktar, limon fiyatlarının markette bir ayda yüzde 37,8 oranında arttığını, üreticide ise bu artışın yüzde 55,6’ya ulaştığını belirtti. Depoda uzun süre kalan limonların fire vermesi ve arzın azalması, fiyatların yükselmesinde etkili oldu.
Markette fiyatı artan ve azalan ürünler
Temmuz ayında marketteki 37 ürünün 19’unda fiyat artışı yaşanırken, 17 ürünün fiyatı geriledi, 1 üründe ise değişim gözlenmedi. Limonun ardından fiyatı en fazla artan ürünler şöyle sıralandı:
-
Yumurta: %14,3
-
Elma: %12,8
-
Kuru incir: %5
-
Mısırözü yağı: %3
Fiyatı en çok düşen ürünler ise:
-
Kabak: %42,6
-
Karpuz: %39,8
-
Patates: %31,5
-
Kuru soğan: %24,6
-
Yeşil soğan: %19,5
Üretici fiyatlarında da dengesizlik sürüyor
Bayraktar’ın değerlendirmelerine göre, üretici fiyatlarında da benzer bir dalgalanma yaşandı. Temmuz ayında üreticide 29 ürünün 10’unda fiyat artışı görülürken, 14’ünde düşüş yaşandı. 5 üründe ise fiyat sabit kaldı.
Üreticide fiyatı en çok artan ürünler:
-
Limon: %55,6
-
Yeşil mercimek: %29,6
-
Sivri biber: %27,5
-
Yumurta: %17,8
-
Kırmızı mercimek: %13,1
Fiyatı en çok düşen üretici ürünleri:
-
Yeşil soğan: %41,2
-
Karpuz: %41
-
Patates: %39,1
-
Patlıcan: %38,5
-
Kabak: %38,3
Gübre fiyatları yükselmeye devam ediyor
Bayraktar, İran-İsrail çatışmasının ardından yükselen gübre fiyatlarına da dikkat çekti. Ateşkese rağmen gübre fiyatlarının hala yüksek olduğunu belirten Bayraktar, temmuz ayında:
-
DAP gübresi: %10,4
-
20.20.0 kompoze gübresi: %8
-
Amonyum sülfat: %2
-
Kalsiyum amonyum nitrat: %1
oranında arttığını; yalnızca üre gübresinin %1,5 gerilediğini söyledi. Ancak yıllık bazda üre gübresi %90, DAP gübresi %55, kompoze gübre %46, CAN gübresi %40 ve amonyum sülfat %32 oranında zamlandı.
Mazot ve yem fiyatlarındaki artış da çiftçiyi zorluyor
Tarımsal üretimin sürdürülebilirliği için girdi maliyetlerinin mutlaka kontrol altına alınması gerektiğini vurgulayan Bayraktar, temmuz ayında mazot fiyatlarının aylık bazda %9,3, yıllık bazda ise %23,4 arttığını söyledi. Ayrıca:
-
Besi yemi: Yıllık %34
-
Süt yemi: Yıllık %31
oranında zamlandı. Bayraktar, bu maliyet artışlarının hem üretimi hem de tüketiciyi doğrudan etkilediğini ifade etti.
