İzmir'in Karaburun ilçesinde, kentsel sit alanı ilan edilen ve Rum mübadele köyü olan Sazak, restorasyon çalışmalarının ardından Muğla'nın Fethiye ilçesinde bulunan Kayaköy gibi ulusal ve uluslararası turizme kazandırılacak.
Bugün terk edilmiş ve hüzünlü görüntüsü ile dikkat çeken, sadece bazı sanatsal etkinliklere ev sahipliği yapan Karaburun'a yaklaşık 20 kilometre mesafedeki Sazak köyü, İzmir 1 No'lu Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu Müdürlüğü tarafından bir süre önce 'kentsel sit alanı' ilan edildi.
Bölgede rüzgar enerji santrallerinin (RES) kurulmasıyla yola kavuşan, hayatın olmadığı, dar sokaklarında, birbirine yakın yapılmış 80 kadar yıkık evin yer aldığı köyde bir de şapel bulunuyor.
BARIŞ İÇİNDE YAŞADILAR
Köy Türklere aitmiş. Sazak, Rumların ve Türklerin barış içinde yaşamını sürdürdüğü nadide köylerden biriymiş . Bunun en güzel örneği köyün içerisinde bulunan kilise ve cami kalıntıları. Aynı zamanda hem gayrimüslim mezarlığı hem de köyün girişinde Müslüman mezarlığı vardır. Köyün aşağısına inen yolda, Osmanlı mimarisinden olduğu anlaşılan unutulmuş ve kurumuş bir çeşme bulunmaktadır. Sazak Köyü terk edilmeden önce Razaki üzümü, şarabı ve pekmezi ile ünlüymüş. Günümüze ulaşamayan iskelesi ise Rumlar zamanında önemli bir ticaret merkeziymiş.
1923 yılında, Yunanistan ve Türkiye arasında imzalanan nüfus mübadelesi ile Rumlar köyden ayrılmış. Köyde önce göç edenlerin arkalarında bıraktığı ev eşyaları sonra ise evlerin kapıları, pencereleri, kiremitleri, taşları yağmalanmış ve define avcıları tarafından talan edilmiş.Bölgede yaşanan depremlerden de olumsuz etkilenen bu güzel köy, günümüzde harabe görüntüsü almış. O günlerde Sazak’tan Sakız Adası’na ve Yunanistan’ın farklı bölgelerine göç edenlerin torunları günümüzde, özellikle de yaz aylarında atalarının yaşadıkları Sazak Köyü’nü ziyarete gelmektedir..
"MÜBADELE DERİN İZLER BIRAKTI"
Mübadelenin her iki halkın geçmişinde derin izler bıraktığı biliniyor. Kayaköy ve Sazak bu tarihi olayın izlerini taşıyan iki şirin köy aslında. İkisinin tarihi mirası ve hüznü arasında hiçbir fark yok. Ulaşımı çok zor olan Kayaköy'ü her yıl on binlerce turist ziyaret ediyor. Sazak için de benzer düşünce ve planlar var.
HOŞGÖRÜ İÇİNDE YAŞADILAR
Yöresel taş malzemeli olarak inşa edilen yapıların kalıntıları bulunan Sazak köyünün, kültürel miras olarak korunması kararı bölgede sevinç yarattı.
Yıllarca Rumlar ve Türkler ortak kültürde, aynı topraklarda yaşamışlar. Köyde cami ve kilise kalıntılarının olması barış ve hoşgörü içinde yaşantıyı temsil ediyor. Kültür ve Turizm Bakanlığımız tarafından yapılacak koruma planı ve restorasyon çalışmaları sonrasında, yoğun bir tanıtım faaliyetine başlaması ise heyecanla bekleniyor.
AHURA'NIN KLİBİ ÇEKİLDİ
Sazak köyü, bugüne kadar pek çok sanatsal etkinliğe imza atarken, bunlardan en fazla ses getireni ise İranlı def sanatçısı Sami Hosseini öncülüğünde kurulan ünlü ritim topluluğu Ahura'nın 'Gafil Gezme Şaşkın' şarkısına çekilen klip oldu. İzmirli yönetmen Serdar Narin'in yönettiği klipte, yüze yakın sanatçı Sazak Köyü'nde muhteşem bir gösteriye imza atmıştı. 16'ncı yüzyılda yaşayan halk ozanı Kul Himmet'in haksızlıklara karşı isyanını anlatan eserinden esinlenen 'Gafil Gezme Şaşkın', sosyal medya mecralarında milyonlarca kez izlenip paylaşılarak, Sazak'ın tanıtımına çok önemli katkı sağlamıştı.
Karaburun Sazak Köyü'ne nasıl gidilir?
Karaburun Sazak Köyü'ne gitmek isterseniz, Karaburun'dan sonra 20 dakika daha yol gitmelisiniz. Ancak köye ulaşım bir yere kadar var. Bu yüzden aracınızı bırakıp 15 dakika gibi bir süre köye yürümeniz gerekecek. Toplam seyehat süresi ise İzmir merkezden 2 saat 12 dakika.
