Listeria hastalığı, listeriosis olarak da bilinen, Listeria monocytogenes adlı bir bakterinin neden olduğu gıda kaynaklı bir enfeksiyondur. Bu bakteri çevrede, hayvanlarda ve insanlarda yaygın olarak bulunabilir. Özellikle pastörize edilmemiş süt ürünleri, işlenmiş etler, taze sebze ve meyveler, deniz ürünleri gibi gıdalarda kontamine olabilir. Bu gıdaların tüketilmesi sonucunda insanlarda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Listeriosis Hastalığı Belirtileri
Listeria hastalığı belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Bazı kişilerde hiçbir belirti gözlenmeyebilir. Bazı kişilerde ise grip benzeri belirtiler, ishal, mide bulantısı, kusma, ateş, kas ağrısı, baş ağrısı gibi hafif şikayetler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler genellikle enfeksiyondan 2-30 gün sonra görülür.
Ancak bazı riskli gruplarda, listeria hastalığı daha ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Bu gruplar şunlardır:
- Hamile kadınlar: Listeria hastalığı hamile kadınlarda düşük, erken doğum, ölü doğum, bebeğin enfeksiyon kapması gibi sorunlara yol açabilir. Hamile kadınlar listeria hastalığına karşı daha duyarlıdır, çünkü gebelikte bağışıklık sistemi zayıflar.
- Yenidoğanlar: Listeria hastalığı anne karnında veya doğum sırasında bebeğe geçebilir. Bu durumda bebeklerde menenjit, kan enfeksiyonu, solunum sorunları, sarılık, cilt döküntüsü gibi ciddi belirtiler görülebilir.
- Yaşlılar: Yaş ilerledikçe bağışıklık sistemi zayıflar ve listeria hastalığına yakalanma riski artar. Yaşlılarda listeria hastalığı beyin iltihabı, sinir sistemi hasarı, felç, koma gibi hayati tehlike oluşturabilir.
- Bağışıklık sistemi zayıf olanlar: Kanser, AIDS, şeker hastalığı, böbrek hastalığı, karaciğer hastalığı, organ nakli, steroid kullanımı, kemoterapi gibi durumlar veya ilaçlar bağışıklık sistemini baskılar ve listeria hastalığına karşı savunmasız bırakır. Bu kişilerde listeria hastalığı kan zehirlenmesi, beyin iltihabı, sinir sistemi hasarı, felç, koma gibi hayati tehlike oluşturabilir.
Listeria Tedavisi
Listeria hastalığı tanısı için kan, idrar, dışkı, beyin omurilik sıvısı, plasenta, amniyon sıvısı gibi örneklerden bakteri kültürü yapılır. Listeria hastalığı tedavisinde genellikle antibiyotikler kullanılır. Enfeksiyonun şiddetine ve kişinin durumuna göre tedavi süresi ve dozu değişebilir. Tedaviye erken başlanması, komplikasyonları önlemek için önemlidir.
Listeria Hastalığından Korunma Yolları
Listeria hastalığından korunmak için gıda güvenliği kurallarına uyulması gerekir. Bu kurallar şunlardır:
- Gıdaları uygun şekilde yıkayın, pişirin, saklayın ve tüketin. Çiğ veya az pişmiş gıdalardan kaçının. Gıdaları yeterli derecede ısıtın. Gıdaları buzdolabında veya dondurucuda saklayın. Gıdaların son kullanma tarihlerine dikkat edin.
- Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünlerini, işlenmiş etleri, tütsülenmiş deniz ürünlerini, çiğ sebze ve meyveleri tüketmeyin. Bu gıdalar listeria bakterisi içerme riski taşır.
- Gıda hazırlarken hijyene dikkat edin. Ellerinizi, mutfak eşyalarınızı, tezgahınızı, bıçaklarınızı, kesme tahtalarınızı sık sık yıkayın. Çiğ ve pişmiş gıdaları birbirinden ayırın. Çapraz bulaşmayı önleyin.
- Riskli gruplara mensup kişiler, listeria hastalığına karşı daha dikkatli olmalıdır. Doktorlarına danışarak, tüketebilecekleri ve kaçınmaları gereken gıdalar hakkında bilgi almalıdırlar.
