Kruton, Fransızca "ekmek kabuğu" anlamına gelen "croûton" kelimesinden türemiş, temelde zeytinyağı veya tereyağı ile tatlandırılarak fırınlanmış ya da tavada kızartılmış küçük ekmek parçalarıdır. Genellikle küp şeklinde kesilen bu lezzet parçacıkları, özellikle Sezar salata ve kremalı domates çorbası gibi yemeklere kattığı doku ve lezzetle tanınır. Ancak kullanımı bunlarla sınırlı değildir. Ev yapımı kruton, hem israfı önleyen akıllıca bir yöntemdir hem de hazır paketlerde satılanlara kıyasla çok daha taze, sağlıklı ve lezzetlidir. Kendi damak zevkinize göre dilediğiniz baharatlarla zenginleştirebileceğiniz kıtır ekmekler, yemeklerinizi bir üst seviyeye taşıyacak o sihirli dokunuştur.
Lezzetli krutonlar için temel malzemeler
Kusursuz krutonlar yapmanın ilk adımı doğru malzemeleri seçmektir. Karmaşık listelere veya özel ürünlere ihtiyacınız yok; mutfağınızdaki temel malzemelerle harikalar yaratabilirsiniz.
-
Ekmek: Tarifin yıldızı şüphesiz ekmektir. En iyi sonucu almak için birkaç günlük, yani hafif bayatlamış ekmek kullanmak idealdir. Çünkü taze ekmek daha fazla nem içerir ve bu da onun çıtırlaşmasını zorlaştırır. Tost ekmeği, tam buğday ekmeği, ekşi mayalı köy ekmeği veya sandviç ekmeği gibi elinizdeki her türlü ekmeği kullanabilirsiniz. Önemli olan, ekmeğin kolayca dağılmayacak kadar kendini tutmuş olmasıdır.
-
Yağ: Ekmeklerin hem lezzetlenmesi hem de güzelce kızarması için yağ kullanımı şarttır. Burada iki ana seçeneğiniz var:
-
Zeytinyağı: Özellikle Akdeniz otlarıyla (kekik, biberiye) birleştiğinde harika, aromatik bir lezzet katmanı oluşturur.
-
Tereyağı: Daha zengin, dolgun ve klasik bir tat arayanlar için tereyağı mükemmel bir tercihtir. Eriyip ekmeklerin her yanına bulaştığında ortaya çıkan koku bile iştah açıcıdır.
-
-
Baharatlar ve Çeşniler: Burası tamamen sizin yaratıcılığınıza kalmış. İşte bazı popüler seçenekler:
-
Sarımsak tozu ve soğan tozu: Kruton tariflerinin olmazsa olmazıdır. Ekmeklere derinlikli ve lezzetli bir aroma katarlar.
-
Kurutulmuş otlar: Kekik, biberiye, fesleğen, nane veya dereotu gibi otlar, krutonlarınıza taze ve ferah bir lezzet verir.
-
Toz biber: Tatlı veya acı kırmızı toz biber, hem renk hem de hafif bir tatlılık veya acılık katmak için harikadır.
-
Tuz ve karabiber: Lezzet dengesini kurmak için temel gerekliliklerdir.
-
Fırında kruton yapımı: Altın rengi ve çıtır çıtır
Bu yöntem, özellikle daha büyük miktarlarda kruton hazırlamak için idealdir ve daha homojen bir sonuç verir.
-
Fırını Hazırlayın: Fırınınızı 180°C'ye ayarlayarak önceden ısıtmaya başlayın. Fırın tepsisine bir yağlı kağıt sermek, hem yapışmayı önler hem de temizliği kolaylaştırır.
-
Ekmekleri Doğrayın: Bayat ekmeğinizi yaklaşık 1,5 - 2 cm'lik küpler halinde kesin. Ekmeklerin eşit büyüklükte olması, hepsinin aynı anda ve eşit şekilde pişmesi için önemlidir.
-
Lezzetlendirme Aşaması: Geniş bir karıştırma kabının içine doğradığınız ekmek küplerini alın. Üzerine zeytinyağı veya eritilmiş tereyağını gezdirin. Ardından tuz, karabiber, sarımsak tozu ve seçtiğiniz diğer baharatları ekleyin. Bir kaşık yardımıyla veya temiz ellerinizle, tüm ekmek küplerinin yağ ve baharatlarla kaplandığından emin olana kadar nazikçe harmanlayın.
-
Pişirme Süreci: Baharatlı ekmek küplerini, tek bir katman halinde fırın tepsisine yayın. Ekmeklerin üst üste gelmemesine özen gösterin; bu, her bir parçanın çıtır çıtır olmasını sağlayacaktır.
-
Kızartma ve Kontrol: Tepsiyi önceden ısıtılmış fırına sürün ve yaklaşık 15-20 dakika kadar pişirin. Pişirme süresinin yarısında (yaklaşık 10 dakika sonra) tepsiyi çıkarıp bir spatula yardımıyla ekmekleri karıştırarak diğer yüzlerinin de kızarmasını sağlayın. Krutonlarınız altın sarısı bir renk alıp dokunduğunuzda sertleştiğinde fırından çıkarabilirsiniz. Unutmayın, soğudukça daha da çıtırlaşacaklardır.
Tavada kruton yapımı: Hızlı ve pratik çözüm
Az miktarda ve hızlıca kıtır ekmek yapmak istediğinizde tava yöntemi hayat kurtarır. Daha fazla dikkat gerektirse de sonuçları bir o kadar lezzetlidir.
-
Tavayı Isıtın: Geniş ve yapışmaz yüzeyli bir tavayı orta ateşte ısıtın.
-
Yağı Ekleyin: Tavaya bir miktar tereyağı veya zeytinyağı ekleyin. Tereyağı kullanıyorsanız, yanmaması için tamamen erimesini bekleyin. Daha yoğun bir sarımsak aroması isterseniz, bu aşamada birkaç diş ezilmiş taze sarımsağı yağda hafifçe soteleyip, sarımsaklar yanmadan tavadan alabilirsiniz.
-
Ekmekleri Ekleyin: Küp şeklinde doğradığınız ekmekleri sıcak tavaya ekleyin ve her tarafının yağa bulanması için hızlıca karıştırın.
-
Sürekli Karıştırarak Pişirin: Tava yönteminde ekmeklerin yanmaması için sürekli tetikte olmanız gerekir. Bir spatula yardımıyla ekmekleri sık sık çevirerek her yüzeyinin altın rengi ve çıtır bir doku kazanmasını sağlayın. Bu işlem yaklaşık 5-10 dakika sürecektir.
-
Baharatları Ekleyin: Ekmekler kızarmaya başladıktan sonra tuz, karabiber ve diğer baharatları üzerine serpip son bir kez daha karıştırın. Baharatları sona doğru eklemek, yanmalarını önleyecektir.
-
Servise Hazırlayın: İstediğiniz çıtırlığa ulaşan krutonları ocaktan alın ve bir kağıt havlu üzerine sererek fazla yağını çektirin.
Krutonları nerede kullanabilirsiniz? Çorbalardan salatalara yaratıcı fikirler
Ev yapımı mis gibi krutonlarınız hazır! Peki onları nasıl değerlendirebilirsiniz?
-
Klasik Kullanımlar: Mercimek, domates, brokoli gibi her türlü kremalı çorbanın üzerine serpiştirerek yemeğinize harika bir doku katabilirsiniz. Sezar salatanın ise olmazsa olmazıdır.
-
Ana Yemeklerde: Fırında pişen tavuk veya balık yemeklerinin üzerine son birkaç dakikada ekleyerek yemeğe çıtır bir katman kazandırabilirsiniz.
-
Atıştırmalık Olarak: Sadece bir kaseye koyup tek başına bile keyifle yiyebilirsiniz. Hatta en sevdiğiniz dizinin, belki de Kanal D'de yayınlanan Arka Sokaklar'ın en heyecanlı anında, cips yerine sağlıklı ve lezzetli bir atıştırmalık olarak harika gider.
Kıtır ekmekleri taze tutmanın yolları: Saklama ipuçları
Yaptığınız krutonları hemen tüketmeyecekseniz, tazeliklerini korumak için doğru şekilde saklamanız önemlidir. Bunun için ilk kural, krutonların saklama kabına konulmadan önce tamamen soğumuş olmasıdır. Henüz sıcakken kaba konulan krutonlar, buhar nedeniyle yumuşayacaktır. Soğuyan krutonları hava geçirmez bir kavanozda veya saklama kabında, oda sıcaklığında bir haftaya kadar muhafaza edebilirsiniz. Daha uzun süre saklamak isterseniz, buzdolabı poşetlerine koyarak dondurucuda aylarca taze tutabilirsiniz.
