Karot testi, binaların depreme karşı ne kadar güvenli olduğunu belirlemek için yapılan bir testtir. Karot testi, betonun kalitesini ve dayanımını ölçmek için özel bir matkapla bina duvarlarından silindir şeklinde beton örnekleri alınmasını içerir. Bu örnekler laboratuvarda incelenir ve betonun sınıfı belirlenir. Karot testi, deprem yönetmeliğine göre binaların riskli olup olmadığını tespit etmek için önemli bir yöntemdir.
Karot testi nasıl yapılır?
Karot testi yapmak için öncelikle binanın uygun bir yerinden karot almak gerekir. Karot alınacak yer, binanın taşıyıcı kolonları, kirişleri veya perde duvarları olabilir. Karot alınacak yerin binanın demirlerine zarar vermemesi ve binanın sağlamlığını etkilememesi gerekir. Karot alınacak yer belirlendikten sonra, karot makinesi adı verilen özel bir matkapla beton delinir ve silindir şeklinde bir beton parçası çıkarılır. Bu parça, karot örneği olarak adlandırılır. Karot örneği, binanın yapım tarihine, betonun kalınlığına ve karot makinesinin çapına göre değişen bir boyutta olabilir. Genellikle 10 cm çapında ve 20 cm uzunluğunda karot örnekleri alınır. Karot örneği alındıktan sonra, delinen yer beton harcı ile doldurulur ve kapatılır.
Karot örneği alındıktan sonra, laboratuvarda test edilir. Karot örneği, basınç testi adı verilen bir testle sıkıştırılır ve betonun ne kadar kuvvet uygulandığında kırıldığı ölçülür. Bu test sonucunda, betonun sınıfı belirlenir. Beton sınıfı, betonun basınca dayanabilen en yüksek kuvveti ifade eder. Örneğin, C20 sınıfı bir beton, 20 N/mm2 basınca dayanabilir. Deprem yönetmeliğine göre, binalarda kullanılan betonun en az C20 sınıfı olması gerekir. C20’nin altında kalan betonlar, riskli olarak kabul edilir ve binanın yıkılması veya güçlendirilmesi gerekebilir.
Karot testi zararlı mı?
Karot testi, binaya zarar vermeden yapılan bir testtir. Karot testi, binanın taşıyıcı unsurlarını kesmez, sadece küçük bir beton parçası alır. Karot alınan yer, beton harcı ile doldurulduğu için binanın sağlamlığına etki etmez. Karot testi, binanın depreme dayanıklılığını ölçmek için en etkili yöntemlerden biridir. Karot testi, binanın yapısını bozmaz, aksine binanın güvenliğini sağlar.
Karot testi sonucu olumsuz olursa ne olur?
Karot testi sonucunda, betonun sınıfı belirlenir. Eğer betonun sınıfı, deprem yönetmeliğine göre yeterli değilse, binanın riskli olduğu anlamına gelir. Riskli binalar, yıkılması veya güçlendirilmesi gereken binalardır. Riskli binaların tespiti için, karot testi dışında başka testler de yapılabilir. Örneğin, zemin etüdü, jeolojik etüd, malzeme testi, statik hesap raporu gibi testler de binanın risk durumunu belirlemeye yardımcı olur. Riskli binaların tespit edilmesi, kentsel dönüşüm kapsamında yapılır. Kentsel dönüşüm, riskli binaların yıkılarak yerine daha güvenli ve modern binaların yapılması anlamına gelir. Kentsel dönüşüm için, binanın riskli olduğunu gösteren bir rapor almak ve binanın maliklerinin yüzde 51’inin onayını almak gerekir. Kentsel dönüşüm, binanın yıkılması, yeniden yapılması, tahliye, taşınma, kira yardımı, konut kredisi gibi konuları içerir. Kentsel dönüşüm, binanın malikleri, belediyeler, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TOKİ gibi kurumlar arasında yürütülür.
