Bir okurumuz soruyor: “8 yıldan beri, … belediyesinde ihale sürelerine bağlı olarak değişen taşeron şirketlerde çalışıyorum. Emeklilik sürem doldu ve ayrılacağım. Kıdem tazminatım ile kullanmadığım izinlerimin ücretlerini kim ödeyecek?”
4857 sayılı İş Yasası’nın 112'nci maddesinde 10.09.2014 gün ve 6552 yasa ile yapılan değişikliğe göre Kamu İhale Yasası kapsamında yapılan ihaleler sonucu alt kamu kuruluşlarında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatı ile ilgili önemli bir değişiklik yapılmış olup bu değişiklikte “4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62'nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları; “a) Alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışmış olanların bu şekilde çalışmış oldukları sürelere ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunur. Bunlardan son alt işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14'üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatları ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından, b) Aynı alt işveren tarafından ve aynı iş sözleşmesi çerçevesinde farklı kamu kurum veya kuruluşlarında çalıştırılmış olan işçilerden iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14'üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanlara, 4734 sayılı Kanunun 62'nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında farklı kamu kurum ve kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınarak çalıştırıldığı son kamu kurum veya kuruluşu tarafından, işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir.” hükmü getirilmiş, ayrıca eklenen diğer bir fıkra ile “Alt işveren ile yapmış olduğu iş sözleşmesi sona ermediği gibi, alt işveren tarafından 4734 sayılı Kanun kapsamında bulunan idarelere ait işyerleri dışında bir işyerinde çalıştırılmaya devam olunan ve bu şekilde çalıştırıldığı sırada iş sözleşmesi kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona eren işçinin kıdem tazminatı, işçinin yazılı talebi hâlinde, kıdem tazminatının söz konusu kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerlerinde geçen süreye ilişkin kısmı, kamu kurum veya kuruluşuna ait çalıştığı son işyerindeki ücretinin yılları itibarıyla asgari ücret artış oranları dikkate alınarak güncellenmiş miktarı üzerinden hesaplanmak suretiyle son kamu kurum veya kuruluşu tarafından işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir. Bu şekilde hesaplanarak ödenen kıdem tazminatı tutarının, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden aynı süreler dikkate alınarak hesaplanacak kıdem tazminatı tutarından daha düşük olması hâlinde, işçinin aradaki farkı alt işverenden talep hakkı saklıdır.” düzenlemesi getirilmiştir.
Bu düzenlemelere göre göre yaygın bir şekilde belediyeler ile üniversiteler gibi kamu kuruluşlarında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin iş sözleşmelerinin kıdem tazminatı alabilecek şekilde sona ermesi halinde işçinin öncelikle işyerinin asıl işvereni olan kamu kuruluşuna yazılı şekilde başvurması ve hizmet süresine göre kıdem tazminatının ödenmesini talep etmesi gerekir.
Diğer yandan İş Yasası’nın 56'ncı maddesinde yıllık ücretli izinle ilgili olarak yine 6552 sayılı yasa ile “Alt işveren işçilerinden, alt işvereni değiştiği hâlde aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık ücretli izin süresi, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanır. Asıl işveren, alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek ve ilgili yıl içinde kullanılmasını sağlamakla, alt işveren ise altıncı fıkraya göre tutmak zorunda olduğu izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene vermekle yükümlüdür.” değişikliği getirilmiş olup, bu düzenlemeye göre de asıl işverene alt işverenin çalıştırdığı işçilerin yıllık ücretli izinlerini takip edip izinlerinin kullandırılmasını sağlaması görevi getirilmiştir. Buna göre de ödenmeyen izin ücretinin sorumlusu asıl işveren belediyedir.