İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı İZSU Genel Müdürlüğü, kentin kronikleşen altyapı sorunlarını çözmek ve büyüyen nüfusun ihtiyaçlarını karşılamak adına 2025 yılını kelimenin tam anlamıyla bir "atılım yılı" ilan etti. Geride bıraktığımız yıl boyunca kentin dört bir yanında şantiyeler kuran kurum, yerin altını adeta yeniden ördü. Toplamda 7,3 milyar lirayı bulan devasa bütçeyle hayata geçirilen projeler, İzmir'in su ve kanalizasyon altyapısında köklü bir dönüşümü başlattı. Halkapınar iletim hatları ve yeni içme suyu depolarının tamamlanması, üç büyük atık su arıtma tesisinin devreye alınması gibi stratejik hamlelerle kentin arıtma kapasitesi yüzde 28 oranında artırıldı.
Son 11 ayda ortaya konan performans, bir yerel yönetim kurumunun tek başına gerçekleştirdiği en kapsamlı yatırım programlarından biri olarak Türkiye genelinde dikkat çekti. İZSU'nun bu hamlesi sadece bugünü kurtarmakla kalmayıp, önümüzdeki 20-30 yılın su güvenliği ve çevre sağlığı stratejisinin de temelini oluşturdu.
Kayıp kaçakla mücadelede tarihi başarı
Küresel ısınma ve kuraklık tehdidinin gölgesinde su kaynaklarının verimli kullanımı hayati önem taşırken, İZSU bu alanda önemli bir sınav verdi. Artan nüfus ve yaz aylarındaki yoğun tüketim dikkate alınarak içme suyu altyapısı baştan aşağı yenilendi. Yıl boyunca 2,4 milyar TL'lik bütçeyle 294 kilometre yeni hat döşenirken, 434 kilometrelik eski hat ise onarılarak modernize edildi. Ayrıca açılan 103 yeni sondaj kuyusuyla kente ek su rezervleri kazandırıldı.
Yürütülen bu titiz çalışmalar meyvesini verdi ve metropol ilçelerde içme suyundaki kayıp-kaçak oranı yüzde 25,8 seviyesine kadar geriledi. Bu oran, Türkiye'deki diğer büyükşehirlerle kıyaslandığında örnek bir başarı olarak öne çıkıyor. Kayıp suyun minimize edilmesi, hem doğal kaynakların korunması hem de kurum bütçesinde ciddi bir tasarruf sağlanması anlamına geliyor.
Kanalizasyon ağına 3,5 milyarlık neşter
Kent sağlığının ve çevre temizliğinin sigortası olan kanalizasyon sistemleri de bu büyük dönüşümden nasibini aldı. Özellikle aşırı yağışlarda yaşanan taşkın riskini azaltmak ve kötü koku sorununu bitirmek amacıyla kanal altyapısı güçlendirildi. 3,5 milyar TL'lik rekor bir yatırımla 51 kilometre yeni atık su hattı inşa edilirken, mevcut hatların 54 kilometresi yenilendi. Karabağlar, Bayraklı, Konak ve Bornova gibi yoğun nüfuslu ilçelerde yürütülen bu çalışmalar, hem taşkın riskini düşürdü hem de arıtma tesislerinin verimliliğini artırdı. Ayrıca 1.164 kilometrelik devasa bir hat uzunluğunda yapılan temizlik çalışmalarıyla sistemin tıkanıklık yaşamadan işlemesi sağlandı.
İklim değişikliğine karşı dirençli kent
İklim krizinin getirdiği ani ve şiddetli yağış rejimine karşı kenti koruma altına alan İZSU, yağmur suyu ve dere ıslah projelerine 1,1 milyar TL ayırdı. Sel baskınlarının önüne geçmek için 32 kilometre yeni yağmur suyu hattı döşendi, 92 kilometrelik ızgara sistemi temizlendi. Dere yataklarında yapılan 2 kilometrelik ıslah çalışması ve 1.045 kilometrelik temizlik operasyonu ile suyun akışı kontrol altına alındı.
İzmir Körfezi'nin temizlenmesi ve su sirkülasyonunun artırılması amacıyla yürütülen dip tarama faaliyetleri de hız kesmedi. Körfez'den 492 bin metreküp dip çamuru çıkarılarak hem su kalitesinde iyileşme sağlandı hem de kıyı bölgelerindeki taşkın riski minimize edildi. Balçova, Mavişehir ve Karşıyaka gibi kıyı ilçeleri bu çalışmalardan doğrudan olumlu etkilendi.
Enerjisini kendi üreten çevreci tesisler
Artan enerji maliyetlerini düşürmek ve karbon ayak izini azaltmak isteyen İZSU, kendi enerjisini üretme hedefine de emin adımlarla yürüdü. 272 milyon TL'lik yatırımla yenilenebilir enerji kapasitesini artıran kurum, üç yeni santrali devreye alırken yedi yeni santralin inşasına devam ediyor. Arıtma tesislerindeki 143 pompa ve ekipmanın enerji verimliliği yüksek modellerle değiştirilmesiyle de elektrik tüketiminde ciddi bir düşüş hedefleniyor. Bu strateji, İZSU'yu sadece bir altyapı kurumu olmaktan çıkarıp, enerji üreten çevreci bir yapıya dönüştürüyor.
Başkan Tugay döneminde 20 ayda 11 milyar TL
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay'ın göreve gelmesiyle ivme kazanan yatırımlar, son 20 ayda toplam 11 milyar TL'ye ulaştı. Bu süreçte içme suyuna 3,7 milyar, atık suya 5,3 milyar, yağmur suyuna 1,6 milyar ve enerjiye 360 milyon TL harcandı. Menemen İçme Suyu Projesi'nin tamamlanması, Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi'nin dördüncü fazının devreye girmesi ve Torbalı ile Yazıbaşı-Ayrancılar tesislerinin kapasite artışları, bu dönemin en önemli kilometre taşları oldu. İzmir'in toplam atık su arıtma kapasitesinin yüzde 28 oranında büyümesi, kentin çevre vizyonunun en somut göstergesi olarak kayıtlara geçti.
