Gazze’de ateşkes arayışlarının hızlandığı bir dönemde ABD Başkanı Donald Trump, ikinci başkanlık döneminin dördüncü görüşmesini İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile gerçekleştirmeye hazırlanıyor. Trump, Birleşmiş Milletler 80. Genel Kurulu marjında Türkiye’nin de aralarında bulunduğu sekiz Müslüman ülke lideriyle ana hatları üzerinde mutabakata vardığı yeni Gazze barış planını İsrail’e kabul ettirmeye çalışıyor. Görüşme, Netanyahu hükümetinin savaşın sona erdirilmesi için uluslararası baskı altında olduğu bir ortamda yapılacak.
BM Genel Kurulu’nda protestolar ve baskılar
Filistin meselesinde diplomatik tablonun sertleştiği bir süreçte Netanyahu, BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmaya birçok delegasyonun Gazze protestosu için salonu terk etmesiyle neredeyse boş bir salona hitap etti. Son dönemde Batılı ülkelerin Filistin Devleti’ni tanıması, AB’nin İsrail’e yaptırım seçeneğini değerlendirmesi ve spor-kültür alanlarında artan boykot çağrıları, İsrail hükümetinin üzerindeki baskıyı daha da artırdı.
Trump yönetiminin memnuniyetsizliği
Trump, bugüne kadar Netanyahu hükümetine destek verse de, özellikle Katar’da Hamas müzakere delegasyonunun hedef alındığı İsrail hava saldırısının Washington’u Müslüman müttefikleri karşısında zor durumda bıraktığı belirtiliyor. Bu nedenle yeni barış planı, ABD yönetiminin de Orta Doğu’da dengeleri gözeten bir yol haritası arayışını yansıtıyor.
21 maddelik Gazze Barış Planı
Basına sızan bilgilere göre Trump’ın üzerinde çalıştığı 21 maddelik barış planı, Filistinlilerin ülkelerinden ayrılmadan Gazze’nin imarını, Hamas’ın silah bırakmasını ve tamamen tasfiye edilmesini öngörüyor. Planda tüm İsrailli esirlerin serbest bırakılması, karşılığında ise İsrail’in elindeki Filistinli tutukluların özgürlüklerine kavuşması yer alıyor. Washington ve Müslüman garantör ülkelerin planın detaylarında esnek olduğu, ancak asıl sorunun İsrail’in henüz plana yeşil ışık yakmamış olması olduğu vurgulanıyor.
Erdoğan-Trump görüşmesi ve Gazze
Trump’ın BM Genel Kurulu kapsamında düzenlediği yan toplantının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile de Beyaz Saray’da bir araya gelmesi dikkat çekti. Görüşmede Türkiye’nin F-35 programı, CAATSA yaptırımları, F-16 satış anlaşması ve Halk Bank davasının yanı sıra Gazze konusu da gündeme geldi. İki liderin Oval Ofis’te yaptıkları basın toplantısında bu hususu doğrulamaları, ancak ayrıntıya girmemeleri dikkat çekti.
Washington’da kritik gün
Bugün gerçekleşecek Trump-Netanyahu görüşmesi, planın İsrail tarafından kabul edilmesi için son şans olarak görülüyor. Netanyahu’nun görüşmeden bir gün önce Amerikan basınına yaptığı açıklamada “ABD’li muhataplarımızla anlaşma üzerinde çalışıyoruz” demesi, temasların ilerlediğine işaret etti. ABD Başkanı Trump da Truth Social hesabından “Orta Doğu’da harika şeyler için gerçek bir şansımız var” diyerek görüşmenin önemini vurguladı. Trump paylaşımında, “Hepimiz hayatta ilk kez özel bir şey için hazırız. Başaracağız” ifadelerini kullandı.
