Haber/ Didar DEMİRCİ

Koronavirüs pandemisi ile birlikte işten çıkarma yasağı ve Kısa Çalışma Ödeneği (KÇÖ) gibi uygulamalar getirilmişti. İşten çıkarma yasağına karşı iş veren Kod 29’u kullanırken, KÇÖ de son kez Mart ayına kadar uzatıldı. Böylece işten çıkarma yasağı da kalkacak. Konuya ilişkin Emeğin Sesi'ne açıklama yapan Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı, işten çıkarma yasağının ve KÇÖ’nün devam etmesi gerektiğini söyledi. Türkiye’nin pandemi sürecinde diğer ülkelere kıyasla ve milli gelire oranla vatandaşına en az destek veren iki ülkeden biri olduğunu vurgulayan Sarı, “İşten çıkarma yasağı getirildi ama ona da bir istisna konuldu. O nedenle işten çıkarmalar devam ediyor. Hem de çok daha kötü bir biçimde devam ediyor. Çünkü istisna dediğimiz İş Kanunu'nun 25/2 maddesi Kod 29 diye son dönemde çok da konuşulan bir konu; ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller adı altında bir kara liste oluşturularak işten çıkarmalar devam ediyor. İşten çıkarma yasağı ile birlikte işverenlere işçileri tek taraflı olarak ücretsiz izine çıkarma hakkı verildi. Oysa ücretsiz izin işçilerin onayına tabi idi. Türkiye tarihinin en büyük iş ve istihdam kaybı yaşanıyor. Çok ciddi bir gelir kaybı var. İşsizlikte müthiş bir artış söz konusu. Kovid-19 pandemisi süresince, pandeminin etkileri devam ettiği sürece işten çıkarma yasağının tüm istisnalar kaldırılarak devam etmesi, ücretsiz izin dayatmasına son verilmesi, kısa çalışma uygulamasının da koşulları sürdürülmelidir. En düşük kısa çalışma ödeneği miktarı da en az asgari ücret olmalıdır” dedi.

Ücretsiz izne çıkan ne olacak?

KÇÖ’nin 2021’de 8 lira zamlanarak günlük 47 liraya çıktığını hatırlatan Sarı, bu paranın işsizlik sigortası fonundan yani işçilere ait olan birikimden karşılandığını vurguladı. Sarı, “Tam bir belirsizlik var ücretsiz izine çıkan işçilerin ne olacağı, ne zaman işe çağırılacağı, çağırılıp çağırılmayacağı bile belli değil. Cumhurbaşkanı sürekli ifade ediyor yine son konuşmasında da söylemişti şu kadar nakit destek sağladık diye rakamı da söylüyor, 53 milyara ulaştı diyor. Doğru 52 milyar 720 bin Çalışma Bakanı'nın açıkladığı rakam. İşçilere, kısa çalışma ödeneği olarak, ücretsiz izin desteği olarak, işsizlik maaşı olarak verilen yaklaşık 53 milyarın yüzde 83’ü zaten işçiye, işsiz işçilere ait olan işsizlik sigortası fonundan, geri kalanı da 8 milyon aileye bir kereye mahsus olarak verilen bin liralık nakit destek. Bunun da tamamı sosyal yardımlaşma ve dayanışma fonundan ve biz bize yeteriz kampanyası ile toplanan. Yani devlet bütçeden hepimizin çalışarak ürettiği toplam değerden vatandaşına, işçisine, emeklisine, emekçisine tek kuruş vermiş durumda değil. Kod-29 adı altında işten çıkarmaların devam etmesi ve bu maddenin de ahlak ve iyi niyet kuralları halleri dışındaki durumları tarif etmesi ve bunun da çok ciddi bir kara listeye dönüşmesi, işverenleri çok ciddi bir biçimde suiistimal etmesi işçiler açısından büyük mağduriyet yaratmaktadır. Salgın bitene dek işten çıkarma yasağı uzatılmalı ve Kod 29’a karşı önlem alınmalı. Mart ayında son kez ödenecek olan kısa çalışma ödeneği devam etmeli ve yükseltilmeli. Bu ülkenin kaynakları, bu ülkenin işçisini, işsizini, emeklisini, esnafını, emekli bile olamayan EYT’lisini korumak için yeterlidir” şeklinde konuştu.