Türkiye’de ilk kez hayata geçirilen Aile Temelli Ulusal Erken Müdahale Sistemi, 0-8 yaş arası gelişimsel gerilik riski taşıyan çocuklara tek noktadan hizmet sunmaya başladı. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yürütülen pilot uygulama; Ankara, Kahramanmaraş, Mersin ve Bursa illerinde başlatıldı. Bu merkezlerde çocukların gelişimi için gerekli bakım, sağlık, rehabilitasyon ve eğitim hizmetleri aynı çatı altında veriliyor.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı koordinasyonunda, Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı iş birliğiyle yürütülen proje, UNICEF teknik desteğiyle geliştirildi. Bu uygulama, gelişimsel geriliği veya engeli bulunan çocukların erken dönemde tespit edilmesi ve doğru yönlendirmeyle gerekli desteğe ulaşabilmesini sağlıyor.
Erken çocukluk gelişim merkezleriyle yeni bir dönem
Pilot illerde kurulan Erken Çocukluk Gelişim Merkezleri, ailelerin ve çocukların yaşam kalitesini artırmayı hedefliyor. Bu merkezlerde çocukların gelişimsel durumu izlenirken, ailelerin bilinçlendirilmesi de öncelikli amaçlar arasında yer alıyor.
Ankara, Kahramanmaraş ve Mersin’de Bakanlığa bağlı gündüzlü bakım merkezlerinde oluşturulan birimlerle başlayan uygulama, geçtiğimiz hafta Bursa Celal Sönmez Gündüzlü Bakım Rehabilitasyon ve Aile Danışma Merkezi’nde hayata geçirildi. Böylece Türkiye genelinde dört ilde sistem aktif hale geldi.
Bugüne kadar 115 çocuk ve ailesine ulaşılan pilot uygulama, erken çocukluk döneminde risk altında bulunan çocukların geleceğini şekillendirecek önemli bir adım olarak görülüyor.
“Her çocuğa temas edebilmek istiyoruz”
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Bursa’daki açılışta yaptığı konuşmada, çocuğun gelişimini desteklemenin en doğru yolunun ailesini güçlendirmek olduğunu belirtti. Göktaş, “Hedefimiz bu modeli ülkemizin dört bir yanında yaygınlaştırarak her çocuğa temas edebilmek. Ailelerle birlikte çocuğun güçlü yanlarını ve ihtiyaçlarını belirlemek için özel bir rehber kullanıyoruz. Akademisyenler tarafından geliştirilen bu rehber, dünyada 30’dan fazla ülkede başarıyla uygulanıyor” dedi.
Göktaş, ailelerle yapılan görüşmelerde bireysel planlamalar yapıldığını ve her çocuğun gelişiminin yakından izlendiğini söyledi. “Kimi zaman aileler merkezimize geliyor, kimi zaman biz onları evlerinde ziyaret ediyoruz. Bazen de telefonla görüşüyoruz. Fakat her koşulda aileyle sürekli iletişim hâlindeyiz,” diyen Göktaş, sistemin sürekli izleme ve destek yaklaşımına dayandığını ifade etti.
Erken müdahale toplumsal geleceğe yatırım
Bakan Göktaş, konuşmasında erken müdahale sisteminin yalnızca bir sağlık veya eğitim projesi olmadığını, aynı zamanda bir toplumsal yatırım olduğunu vurguladı. “Erken müdahale alanına yapılan her yatırım, sadece bir çocuğun değil, bir ailenin ve toplumun geleceğine yapılan yatırımdır. Zamanında verilen her desteğin gelecekte paha biçilmez bir toplumsal ve ekonomik kazanç olarak geri döneceğine inanıyoruz,” ifadelerini kullandı.
Bu kapsamda, sistem yalnızca çocukların gelişimini değil, ailelerin psikososyal destek süreçlerini de kapsıyor. Aileler; çocuklarıyla doğru iletişim kurma, evde gelişimi destekleme yöntemleri ve uygun eğitim kaynaklarına erişim konusunda bilgilendiriliyor.
