ABD Başkanı Donald Trump, ikinci döneminin 100. gününü 30 Nisan Çarşamba günü tamamladı.
Toplantıya 'Hayatımı seviyorum. Çok çalışıyorum' diyerek başlayan Trump, sözlerine şöyle devam etti: 'İlk 100 günümüzü geride bıraktık. Bu süre zarfında, Amerika’nın en iyi ilk 100 gün performansını sergileyen başkanlarından biri oldum. 8 trilyon dolara yakın yatırım taahhüdü aldık. Göreve geldiğimizde iki büyük adım attık: gümrük vergileri getirildi – bu harika bir gelişme. Şimdi size en sevdiğim kelimelerden bahsedeceğim. ABD'de benzeri görülmemiş gelişmeler yaşanacak. Bu hafta, 100 gün önce, dört yıllık bir enkaz devraldık. Bu felaketin baş sorumlusu Joe Biden’dır. Ülkeye milyonlarca kişi kontrolsüz şekilde giriyordu. Şirketler zarara uğruyordu. Tarihimizin en kötü enflasyonu yaşandı ve binlerce insan işini kaybetti. Ancak şimdi tablo hızla değişiyor. Artık ABD’yi öncelik haline getiren bir başkan var. Ekonomi %3’ten fazla büyüdü, özel sektör güçlü bir ivme kazandı. Yurt içi yatırımlar %20 arttı. Yeni fabrikalar kuruluyor, geleceğe dair güven ortamı sağlandı. İşlerin daha hızlı ilerlemesi için adımlar attık. Birçok ülkeyle görüşmeler sürüyor, anlaşmalar yapılacak. Yeni fabrikalar vergi muafiyetiyle inşa edilecek. Bu politika dört yıl sürecek. Trilyonlarca dolar ülkeye geri döndü. Bunu ülkedeki şirket temsilcileri çok iyi anlıyor. Amerika’da üretim yaparsanız verginiz sıfır olacak. Yatırımlar artarak devam ediyor. Bazı şirketler bizimle iletişime bile geçmeden doğrudan fabrikalarını kuruyor. Amerika değişecek, dünya değişecek. Amerika her zaman önceliğimiz olacak.
Trump’ın “Amerika değişecek, dünya değişecek” sözlerini destekleyen en somut örneklerden biri, son dönemde ABD’ye yönelik büyük ölçekli üretim yatırımları oldu. Aşağıdaki tabloda, bazı önemli şirketlerin ABD’ye yaptığı yatırımlar yer alıyor:
ABD’ye Büyük Ölçekli Yatırım Yapan Şirketler
| Şirket Adı | Menşei Ülke | Yatırım Türü | Tahmini Yatırım Tutarı | Lokasyon (Eyalet) | Faaliyet Başlangıcı | Açıklama |
|---|---|---|---|---|---|---|
| TSMC | Tayvan | Yarı iletken üretimi | 40 milyar $ | Arizona | 2025 | 2 üretim tesisiyle ABD çip tedarikini güçlendiriyor |
| Samsung | Güney Kore | Çip üretim tesisi | 17 milyar $ | Texas | 2024 | Gelişmiş üretim hattı kuruyor |
| Intel | ABD | Mikroçip üretimi | 20 milyar $ | Ohio | 2025 | ABD'nin çip bağımsızlığı için büyük hamle |
| Hyundai-Kia | Güney Kore | Elektrikli araç fabrikası | 5.5 milyar $ | Georgia | 2025 | Yıllık 300 bin araç üretim kapasitesi |
| Toyota | Japonya | Batarya fabrikası | 13.9 milyar $ | North Carolina | 2025 | Elektrikli araç batarya üretimi |
| Ford Motor Co. | ABD | EV ve batarya üretimi | 11.4 milyar $ | Tennessee & Kentucky | 2025 | "Blue Oval City" ile dev otomotiv üssü kuruluyor |
| Volkswagen | Almanya | Elektrikli araç ve yazılım | 7.1 milyar $ | Çoklu eyalet | 2024–2025 | ABD’de üretim ve yazılım altyapısını geliştiriyor |
| Honda & LGES | Japonya & G. Kore | EV batarya üretimi | 4.4 milyar $ | Ohio | 2025 | Yıllık 40 GWh kapasiteyle ortak girişim |
| Micron | ABD | Bellek çipi üretimi | 15 milyar $ (ilk etap) | Idaho & New York | 2025–2026 | Toplam yatırım 100 milyar $'a ulaşabilir |
| Amazon | ABD | Lojistik ve veri merkezleri | 10+ milyar $ | Çoklu eyalet | Sürekli | AWS ve e-ticaret altyapısı yatırımları |
| Apple | ABD | Çip tasarımı ve üretim | 1+ milyar $ | Arizona | 2024–2025 | TSMC ile iş birliği yapıyor |
| Tesla | ABD | Gigafactory genişlemesi | 3.6 milyar $ (Nevada) | Nevada & Texas | 2024–2025 | Yeni batarya ve kamyon üretim hatları |
| Johnson & Johnson | ABD | İlaç üretimi ve Ar-Ge tesisi | 1.3 milyar $ (yaklaşık) | Pennsylvania, Indiana | 2024–2025 | Biyoteknoloji ve üretim kapasitesi artırılıyor |
Trump: "Amerika değişecek, dünya değişecek"
ABD Başkanı Donald Trump, ikinci başkanlık döneminin 100. gününü değerlendirirken yaptığı açıklamalarda ekonomi, dış yatırımlar ve sanayi politikalarına geniş yer verdi. Toplantıda “Hayatımı seviyorum. Çok çalışıyorum” sözleriyle konuşmasına başlayan Trump, Amerika’nın yeni dönemde yeniden öncelikli hale geldiğini söyledi.
Trump, sıfır vergi politikasıyla yabancı yatırımcıya fabrika açma imkânı sağladıklarını belirterek, “Bu uygulama dört yıl boyunca sürecek. Şirketler artık bizi aramıyor, doğrudan fabrikalarını kuruyor. Amerika değişecek, dünya değişecek. Amerika bizim en büyük önceliğimiz” dedi.
"8 trilyon dolara yakın yatırım aldık"
Trump, göreve geldikten sonra gümrük vergileriyle birlikte yatırım ortamının hızla değiştiğini, 8 trilyon dolara yakın yatırım taahhüdü alındığını ve ABD’de sanayi üretiminin yeniden canlandığını vurguladı.
Çin ile Artan Rekabetin Gölgesinde Stratejik Yatırım Hamleleri
Trump’ın bu açıklamaları, ABD ile Çin arasındaki ekonomik rekabetin giderek tırmandığı bir döneme denk geliyor. Son yıllarda yarı iletkenlerden enerji teknolojilerine, nadir toprak elementlerinden dijital altyapıya kadar birçok alanda ABD, Çin'e bağımlılığı azaltmak için agresif adımlar atıyor.
Özellikle Çin’in teknolojik üstünlük hedefi doğrultusunda uyguladığı politikalar karşısında, Trump yönetimi Amerikan topraklarında üretimi yeniden canlandırmayı ve tedarik zincirlerini "ülke içine çekmeyi" ulusal güvenlik önceliği haline getirmiş durumda.
Bunun somut bir yansıması olarak Trump, vergi muafiyeti sağlayarak TSMC, Samsung, Intel, Hyundai ve Toyota gibi dev şirketleri ABD'de yatırım yapmaya teşvik ettiklerini belirtiyor. Bu adımlar sadece ekonomik değil, aynı zamanda jeopolitik bir strateji olarak görülüyor.
"Bu sadece ekonomi değil, jeopolitik bir yeniden yapılanma"
Brookings Enstitüsü dış politika uzmanlarından Prof. Daniel Kurtz-Phelan, Trump’ın 100. gün açıklamalarını değerlendirirken şu ifadeleri kullanıyor:
“Trump yönetiminin uyguladığı sıfır vergi ve yerli üretim teşvikleri, yalnızca ekonomik kalkınmayı değil, küresel tedarik zincirlerinde Amerika’nın stratejik kontrolünü yeniden kazanma hedefini yansıtıyor. Bu politikalar, doğrudan Çin’in küresel üretim ve teknoloji liderliğine karşı bir meydan okumadır.”
Kurtz-Phelan’a göre Çin’in “Made in China 2025” programı, ABD’de siyasi bir karşılık bulmuş durumda. Teknoloji, çip üretimi ve batarya gibi stratejik alanlarda ABD’nin kendi altyapısını kurması, yalnızca ekonomik verimlilik için değil, aynı zamanda ulusal güvenlik gerekçesiyle de tercih ediliyor.
“Amerika artık ‘daha ucuz nerede üretiriz’ yerine ‘en güvenli nerede üretiriz’ sorusunu soruyor. Bu da Çin’e bağımlılığı kesme ve müttefik ülkelerle yeni üretim hatları kurma sürecini hızlandırıyor.”
