2025 yılı, mevsim normallerinin çok üzerindeki hava sıcaklıkları nedeniyle şimdiden “rekor yılı” olarak tanımlanıyor. Türkiye’nin birçok bölgesinde termometreler haftalardır yüksek değerleri gösterirken, uzmanlar bu durumun yalnızca bunaltıcı bir his yaratmadığını, aynı zamanda beyin kanaması gibi ölümcül sağlık sorunlarının da tetikleyicisi olduğunu vurguluyor.
Yüksek sıcaklık beyin damarlarını zorluyor
Aşırı sıcaklarda vücut ısısının dengelenmesi zorlaşıyor, kan basıncında ani dalgalanmalar meydana geliyor. Bu durum, özellikle damar yapısı zayıflamış kişilerde beyin damarlarının yırtılmasına veya çatlamasına neden olabiliyor. Beyin dokusu içinde veya beynin yüzeyinde gerçekleşebilen bu kanamalar, çoğu zaman şiddetli baş ağrısı, mide bulantısı ve kusma gibi ani belirtilerle kendini gösteriyor.
Belirtiler göz ardı edilmemeli
Beyin kanaması, kısa sürede tedavi edilmediğinde felç, kalıcı sakatlık veya ölüm gibi ağır sonuçlara yol açabiliyor. Vücudun bir tarafında güçsüzlük, konuşma bozukluğu, uyuşma, denge kaybı, baş dönmesi, ani görme veya işitme problemleri, tek taraflı yüz felci gibi bulguların kesinlikle hafife alınmaması gerektiğini belirten uzmanlar, “Her dakika değerli” uyarısını yineliyor.
Bazı hastalarda epileptik nöbet, bilinç kaybı, hafıza karışıklığı ve ışığa karşı aşırı hassasiyet de gelişebiliyor. Bu ani semptomlar, yürümeyi veya günlük aktiviteleri imkânsız hâle getirebiliyor.
İki ana tip beyin kanaması
Uzmanlara göre beyin kanamaları genellikle iki bölgede görülüyor:
-
Beyin dokusu dışında (subdural veya epidural): Kafatası içinde ancak beyin dokusunun dışında kan birikmesi.
-
Beyin dokusunun içinde (intraparankimal): Kanamanın doğrudan beyin dokusunun içinde oluşması.
Her iki durumda da riskin son derece yüksek olduğu ve acil tıbbi müdahale gerektiği belirtiliyor.
Risk grupları daha dikkatli olmalı
Hipertansiyon, damar sertliği, diyabet, obezite, ileri yaş gibi faktörler, sıcak havalarda beyin kanaması riskini önemli ölçüde artırıyor. Ayrıca uzun süre güneşe maruz kalanlar, yoğun fiziksel aktivite yapanlar ve yeterli sıvı tüketmeyenler de risk altında. Bu kişilere mümkün olduğunca serin ve gölgeli ortamlarda bulunmaları tavsiye ediliyor.
Sıcak havada korunma yolları
Uzmanların önerileri şöyle:
-
Bol su tüketin, sıvı dengenizi koruyun.
-
Doğrudan güneş ışınlarından uzak durun, özellikle 11.00-16.00 saatleri arasında dışarı çıkmamaya çalışın.
-
Ağır fiziksel aktivitelerden kaçının, tempolu yürüyüş veya spor gibi aktiviteleri sabah erken saatlere ya da akşam serinliğine bırakın.
-
Dengeli beslenin, tuz ve mineral dengenizi koruyun.
-
Vücudun verdiği uyarı sinyallerini (baş ağrısı, görme bulanıklığı, konuşmada bozulma, uyuşma) ciddiye alın ve vakit kaybetmeden acil servise başvurun.
