Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Nisan, Mayıs ve Haziran 2025 aylarını kapsayan yılın ikinci çeyreğine ilişkin Hanehalkı Yurt İçi Turizm istatistiklerini yayımladı. Açıklanan veriler, yüksek enflasyon ve artan hayat pahalılığının vatandaşların seyahat alışkanlıklarını nasıl derinden etkilediğini ortaya koydu. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla seyahat edenlerin sayısında belirgin bir düşüş yaşanırken, seyahat harcamalarında yaşanan artış, tatilin artık lüks bir tüketim haline geldiğini gözler önüne serdi.
Seyahatler azaldı, cüzdanlar daha çok zorlandı
TÜİK verilerine göre, 2025'in ikinci çeyreğinde yurt içinde ikamet eden yaklaşık 13 milyon 938 bin kişi seyahate çıktı. Bu kişilerin gerçekleştirdiği toplam seyahat sayısı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 13,9'luk kayda değer bir azalışla 17 milyon 76 bine geriledi. Seyahat sayısındaki bu düşüşe rağmen, seyahat harcamaları tam tersi bir yönde hareket etti. Yerli turistlerin bu dönemde yaptığı toplam harcama, geçen yıla göre yüzde 13,4 artarak 116 milyar 933 milyon 487 bin TL'ye ulaştı. Bu durum, seyahat başına düşen ortalama harcamanın da 6 bin 848 TL'ye fırlamasına neden oldu. Rakamlar, daha az kişinin seyahat etmesine rağmen artan maliyetler nedeniyle toplamda daha fazla para harcandığını net bir şekilde gösteriyor.
Aslan payı yeme-içme ve ulaştırmanın
Yapılan toplam 116,9 milyar TL'lik harcamanın kalemleri incelendiğinde, aslan payını yüzde 30,1 ile yeme ve içme harcamalarının aldığı görüldü. Onu yüzde 25,8 ile ulaştırma harcamaları ve yüzde 15,7 ile konaklama harcamaları takip etti. Geçen yılın aynı dönemiyle kıyaslandığında ise en dikkat çekici artış yüzde 26,2 ile konaklama harcamalarında yaşandı. Bu veri, otel ve diğer konaklama tesislerindeki fiyat artışlarının yerli turistin bütçesini ne denli zorladığının bir kanıtı niteliğinde. Ulaştırma harcamalarındaki yüzde 7,1'lik ve yeme-içme harcamalarındaki yüzde 3,1'lik artışlar da seyahat maliyetlerini yukarı çeken diğer önemli faktörler olarak öne çıktı. Harcamaların yüzde 85,2'si kişisel harcamalardan oluşurken, paket tur harcamalarının payı yüzde 14,8'de kaldı.
Tatil değil, akraba ziyareti
Ekonomik koşulların zorlaması, seyahatlerin amacını da doğrudan etkiledi. Verilere göre, bu çeyrekte yapılan seyahatlerin ezici bir çoğunluğu, yüzde 60,3'lük bir oranla "yakınları ziyaret" amacıyla gerçekleştirildi. Bu durum, vatandaşların tatil yapmaktan çok, memleket ziyareti veya eş-dost ziyareti gibi daha zorunlu ve daha az maliyetli seyahatlere yöneldiğini gösteriyor. "Gezi, eğlence, tatil" amacıyla yapılan seyahatlerin oranı ise yüzde 32,2'de kalarak ikinci sırada yer aldı. Sağlık amaçlı seyahatler ise yüzde 3'lük bir paya sahip oldu.
Otel yerine 'eş-dost' evi
Seyahat amacındaki değişim, konaklama tercihlerine de birebir yansıdı. Yerli turistler, konaklama için en çok "arkadaş veya akraba evini" tercih etti. Toplam 99 milyon 214 bin gecelik konaklamanın, 68 milyon 739 bini, yani yaklaşık yüzde 69'u arkadaş veya akraba evlerinde yapıldı. İkinci sırada 13 milyon 886 bin geceleme ile "kendi evi" (yazlık, devre mülk vb.) yer alırken, maliyetlerin rekor kırdığı otel konaklamaları ise sadece 9 milyon 727 bin geceleme ile üçüncü sırada kalabildi. Bu tablo, artan konaklama fiyatları karşısında vatandaşların, maliyeti düşürmek için oteller yerine ücretsiz konaklama imkanlarına yöneldiğini açıkça ortaya koyuyor.
