ABD’de Texas Üniversitesi MD Anderson Kanser Merkezi tarafından yapılan yeni bir çalışma, şekerli içeceklerin sadece kansere yakalanma riskini artırmakla kalmayıp, mevcut bağırsak kanserlerinin daha hızlı yayılmasına neden olabileceğini ortaya koydu. Araştırmada, gazlı içeceklerden enerji içeceklerine kadar pek çok ürünün içerdiği glikoz-fruktoz karışımının, tümör hücrelerini daha hareketli hâle getirdiği ve özellikle karaciğere metastazı tetiklediği belirlendi.
Bağırsak kanseri (kolon ve rektum kanseri), hem erkekler hem kadınlar arasında en sık görülen ölümcül kanser türlerinden biri. Amerikan Kanser Derneği’ne göre, yalnızca 2025 yılında ABD’de yaklaşık 154 bin yeni vaka ve 52 bin ölüm bekleniyor. Vakaların büyük kısmı, aşırı kilo ve şekerli içecek tüketimi gibi değiştirilebilir yaşam tarzı faktörleriyle ilişkili bulunuyor.
Metastazı hızlandıran mekanizma
Araştırmacılar, şekerli içeceklerdeki glikoz-fruktoz karışımının, sorbitol dehidrogenaz (SORD) adlı enzimi aktive ettiğini tespit etti. Bu enzim, glikoz metabolizmasını artırarak kolesterol yolunu harekete geçiriyor ve böylece tümörlerin metastaz hızını yükseltiyor. Karaciğer, bağırsak kanserinin en sık yayıldığı organ olduğundan, bu bulgu özellikle endişe verici bulundu.
Çalışmada ayrıca, SORD enzimini engellemenin metastaz hızını düşürdüğü ve bunun yeni tedavi yöntemlerine kapı açabileceği bildirildi. Diyetle şekerli içeceklerin kesilmesinin bile ileri evre kanserde tümör yayılımını yavaşlatabildiği kaydedildi.
Uzmanlardan beslenme uyarısı
Araştırmanın başyazarı Prof. Jihye Yun, “Şekerli içecekleri kesmek, tümörler oluştuktan sonra bile yayılmayı yavaşlatabilir. Bu, ileri evre hastalarda bile beslenme değişikliklerinin fark yaratabileceğini gösteriyor” ifadelerini kullandı. Ancak Yun, çalışmanın henüz preklinik (insan dışı modellerde) olduğunu ve kesin sonuçlar için klinik çalışmalara ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.
Uzmanlar, özellikle enerji içecekleri, gazlı içecekler ve tatlandırılmış içeceklerin yüksek tüketimine karşı dikkatli olunması gerektiğini belirterek, sağlıklı bir beslenme düzeni ve şeker alımının sınırlandırılmasının kanserin ilerlemesini yavaşlatmada kritik rol oynayabileceğini ifade ediyor.
