Sayıştay denetçilerinin Ege Üniversitesi'nin 2024 yılı hesaplarında yaptığı denetimler, Kamu İhale Kanunu'nun temel ilkelerine aykırı uygulamalar tespit etti. Rapora göre, üniversitenin İdari Mali İşler ile Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlıkları, mal, hizmet ve yapım işi alımlarını açık ihale usulü yerine getirmesi gerekirken, bu alımları kısımlara bölerek doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirdi. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, alımların eşik değerlerin altında kalmak amacıyla parçalara bölünemeyeceğini açıkça belirtmektedir.
Denetimlerde, aynı firmadan aynı gün içinde birden fazla doğrudan temin yapıldığı ve bu alımların toplamının açık ihale limitini aştığı görüldü. Rapor, bu yöntemin yıl boyunca belirli firmalar üzerinden sürdürüldüğünü ve ilgili ödeneklerin büyük bir kısmının bu şekilde harcandığını belirtti. Bu durum, kamu alımlarında şeffaflık ve rekabet ilkelerinin zedelendiği şeklinde yorumlandı. Üniversite yönetimi, Sayıştay'a verdiği cevapta, benzer işlerin birleştirilerek ihale edileceğini ve alımlarda gerekli özenin gösterileceğini ifade etti.
2000 kişilik öğrenci köyü ruhsatsız
Raporun dikkat çeken bulgularından bir diğeri, yaklaşık 2000 öğrenciye barınma hizmeti sunan Ege Üniversitesi Öğrenci Köyü ile ilgili oldu. Tespitlere göre, 12 bloktan oluşan bu büyük tesisin, Yükseköğrenim Özel Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin gerektirdiği güncel işletme ruhsatı bulunmuyor. Raporda, özellikle İzmir İtfaiye Daire Başkanlığı'nın 2022'de işaret ettiği yangın güvenliği ile ilgili eksikliklerin (kazan dairelerindeki elektrik ve doğalgaz hatlarının ayrıştırılması gibi) giderilmediği için ruhsat alınamadığı belirtildi.
Üniversite yönetimi, bu durumu eksikliklerin giderilmesinin yüksek maliyetli olmasına ve bütçe yetersizliğine bağladı. Sayıştay ise binlerce öğrencinin güvenliğini ilgilendiren bu eksikliğin giderilerek tesisin bir an önce ruhsatlandırılması gerektiğini vurguladı.
Atıl durumdaki kamu kaynakları
Denetim raporu, üniversitenin elindeki bazı önemli kaynakları etkin bir şekilde kullanmadığını da ortaya koydu. Bu bulgulardan ilki, Menemen'de bulunan 4100 dekarlık Araştırma, Uygulama ve Üretim Çiftliği'yle ilgili. Arazinin yaklaşık 2500-3000 dekarlık verimli kısmının ekilmediği, bu nedenle önemli bir gelir potansiyelinden mahrum kalındığı tespit edildi. Raporda ayrıca, çiftlikteki tam otomatik süt sağım ünitesinin çalıştırılmadığı ve mandıra için gerekli sütün dışarıdan satın alındığı belirtildi. Bu durumun, kamu kaynaklarının verimli kullanılmadığına bir örnek olduğu ifade edildi.
İkinci bir atıl kaynak tespiti ise, üniversite kampüsünde TARİŞ'e (İncir, Üzüm, Pamuk ve Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birlikleri) tahsis edilen AR-GE binası ile ilgili oldu. 1986'da yapılan ve 2000'de yenilenen protokole göre, TARİŞ'in bu binada üniversite ile ortak AR-GE çalışmaları yapması gerekiyordu. Ancak rapor, binanın bu amaçla kullanılmadığını ve atıl durumda bekletildiğini ortaya koydu.
Diğer mali bulgular
Raporda öne çıkan bir diğer husus, üniversite döner sermaye işletmesinin sunduğu uzaktan sağlık hizmetleriyle ilgili. "Tıbbi danışmanlık" adı altında verilen bu hizmetler için Sağlık Bakanlığı'nın belirlediği fiyat tarifesinin üzerinde ücret talep edildiği tespit edildi. Üniversite, bunun bir danışmanlık hizmeti olduğunu belirtse de Sayıştay, bu uygulamanın mevzuattaki ek ödeme tavanını aşmaya yönelik bir yöntem olabileceğini değerlendirdi.
Son olarak, üniversiteye ait spor tesisleri, konukevleri gibi sosyal tesislerin 2024 sonunda mali hesaplara devredilmesi sırasında birikmiş borçlarına ilişkin bir karar alınmadığı belirtildi. 10 Aralık 2024 itibarıyla bu tesislerin SGK'ya yaklaşık 39 milyon TL ve Vergi Dairesi'ne 15.1 milyon TL borcu olduğu tespit edildi. Bu borçların nasıl ödeneceğine dair bir planlama yapılmamış olması, mali yönetimdeki bir eksiklik olarak raporda yer aldı.
