TÜİK tarafından yapılan açıklamada, 29 Mayıs 2023 tarihinde duyurulan ve “Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (EPDK) 05.05.2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘Doğalgaz Tüketimine İlişkin Sistem Kullanım Bedelleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar’ konulu, 11835 Sayılı Kararının Tüketici Fiyat Endeksine Etkisi” başlıklı kamuoyu duyurusuna atıfta bulunuldu. Bu duyuruda, TÜFE’de doğalgaz fiyatının sıfır olarak kabul edileceği ve enflasyonun buna göre hesaplanacağı belirtilmişti.
DİSK-AR ise bu uygulamanın birçok soruna ve emekçiler için büyük kayıplara yol açabileceğini ifade etti. Açıklamada şu şekilde devam edildi:
“TÜİK tarafından 04521 olarak numaralandırılan ve ‘şehir gazı ve doğalgaz’ olarak adlandırılan madde, TÜFE’ye yüzde 2,9 etki etmektedir. Doğalgaz fiyatının sıfır olarak kabul edilmesiyle birlikte, enflasyonun geri kalan bütün maddeler üzerindeki etkisi yüzde 97,1’e denk gelir ve aylık TÜFE değeri, bu etkiden daha düşük bir oranda artarsa, negatif değerlere gerileyebilir veya çok az bir artış gösterebilir. Bu durumda, işçiler, memurlar ve emekliler için yılın ilk dört ayında kaydedilen yüzde 15,2’lik enflasyon oranı, Mayıs ve Haziran aylarında gerileyebilir veya artmayabilir. Bu durum, milyonlarca işçinin, memurun ve emeklinin gelirini olumsuz etkileyebilir.”
Zam oranları düşebilir
Ayrıca açıklamada, işçilerin, memurların ve emeklilerin ücret, maaş ve aylık gelirinin genellikle 6 aylık enflasyon artışına göre belirlendiği hatırlatıldı. Bu nedenle, doğalgaz fiyatının sıfır olarak açıklanmasının, Temmuz 2023 döneminde işçiler, emekliler ve memurların daha düşük oranda zam almasına yol açacağı belirtildi. Özel sektör işçileri ve toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçiler için ise enflasyon oranının daha da önemli hale geldiği vurgulandı.
Veri karartma iddiaları
Açıklamada, TÜİK’in uzun zamandır veri karartarak şaibeli enflasyon oranları açıkladığı ve madde fiyat listesini açıklamadığı da hatırlatılarak, DİSK tarafından açılan davada verilen yargı kararına rağmen TÜİK’in bu konuda açık ve şeffaf olmadığı ifade edildi. DİSK-AR, TÜİK’in doğalgazda “sıfır fiyat” uygulamasını terk etmesi çağrısında bulundu.
Bu gelişmelerle birlikte, TÜİK’in doğalgaz fiyatlarını enflasyon hesaplamasından düşmesi tartışmaları devam ediyor. İşçi sendikaları ve emek örgütleri, çalışanların ve emeklilerin mağdur olmaması için bu uygulamanın gözden geçirilmesini ve adil bir enflasyon hesaplaması yapılmasını talep ediyor.
