Kentin içme suyu ihtiyacını karşılayan 6 ana barajın doluluk oranları açıklandı. İzmir’in ana kaynağı olan Tahtalı Barajı’ndaki doluluk oranı %12,97’ye gerilerken, Gördes %2,46’ya kadar düştü. Açıklanan oranlara göre durum şöyle:
Gördes Barajı: %2,46, Tahtalı Barajı: %12,97, Balçova Barajı: %42,71, Ürkmez Barajı: %22,01, Güzelhisar Barajı: %62,89, Alaçatı Kutlu Aktaş Barajı (Çeşme): %12,03
Barajlardaki alarm verici seviye üzerine Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar değerlendirdi.
Prof. Dr. Yaşar “Şu anda Tahtalı Barajı’nın doluluk oranı %12,97. Bu oranla Eylül ayında artık rahatlıkla %5’leri, hatta %3’leri bile göreceğimizi söyleyebilirim. Tahtalı bizim ana barajımız. Diğerleri onunla kıyaslanamaz bile. Örneğin Balçova Barajı, Tahtalı’nın %60’ı kadar, Kutlu Aktaş ise %50’si kadar kapasiteye sahip. Gördes Barajı ise şu anda aktif değil; %2 civarına kadar düştü. Ağustos’tan sonra oradan su alımı da zorlaşır. Bu yıl biraz sıkıntılı geçecek. Gerçi İZSU ‘Bu yıl kuyulardan 32 milyon metreküp su çekeceğiz’ dedi. Ama suyu hep yanlış kullandık, hala da yanlış kullanıyoruz. 2009–2019 arasında çok iyi yağışlar aldık, barajlarımız doluydu. Ama biz ne yaptık? Hala yer altı suyunu çektik. Baraj doluyken neden yer altından su çekersiniz? Günde yalnızca Manisa’dan 220 bin metreküp su çekiyoruz. İzmir’in altından da 140–150 bin metreküp. Toplamda 400 bin metreküp suyu her gün yer altından çekiyoruz. Bu kadar çekerseniz yer altı suları elbette tükenir. Manisa’daki kuyular 40 metreden 450 metreye kadar düştü. Her gün Manisa’nın altından 550 bin metreküp su çekilirse Gölmarmara kurur. Zaten kurudu. Şu anda Tahtalı Barajı’ndan günlük 80–100 bin metreküp su çekiliyor. Geçen yıl bu miktar 200 bin metreküptü. Bu yıl daha az çekilse de sonuca etkisi sınırlı. Eylül ayında Tahtalı’da %4–5 seviyelerine düşeceğimizi düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Su krizine karşı dünyada alınan önlemlere dikkat çeken Yaşar, Türkiye’deki yetersiz denetimi de şöyle eleştirdi:
“2020’de tüm dünyada önlemler alındı. İngiltere, Fransa, İspanya, ABD... Araba yıkama, çift çim ekmek yasaklandı. Fransa bireysel yüzme havuzlarından suyu itfaiyeyle çekti. Bebek havuzlarının satışı bile yasaklandı. Ayrıca İspanya’da 256 kaçak kuyu tespit edildi ve hepsinin sahibi hapse girdi. Bizdeyse 120 bin kaçak kuyu var ve hala işlem yapılmıyor.”
Çeşme Belediyesi’nin aldığı önlemleri olumlu bulan Prof. Dr. Yaşar, şöyle devam etti:
“Çeşme Belediyesi birkaç önlem açıkladı, geç kalındı ama yine de önemli. Çeşme’nin kışlık nüfusu 40 bin ama yazın yerleşik nüfus 300 bine, günlük ziyaretçilerle birlikte 1 milyona ulaşıyor. Su kesilirse turizm biter, Çeşme biter. O nedenle suyu kesemezsiniz, ama evlere sınırlama gelebilir.”
Ayrıca bireysel tüketim alışkanlıklarına da dikkat çeken Yaşar, “Kışın kişi başı su kullanımı 130 litre, yazın ise 200 litre. Çünkü herkes çim suluyor, balkon ve araba yıkıyor. Bu durum kontrol altına alınmazsa sorun büyür. Nüfusumuz arttıkça su, gıda ve enerji ihtiyacı da artıyor. 1960’larda kişi başı su potansiyeli 4.500 metreküptü, bugün 1.340 metreküpe düştü. İklim değişiyor diyorlar ama biz zaten ne zaman ne kadar yağacağını biliyoruz. Sorun yönetim. Bilgileri değerlendirip plan yapacak yöneticiler gerekiyor. Şu anda yok. İlk defa Çeşme Belediyesi somut önlem aldı” dedi.
Tugay’dan ve su krizi açıklaması
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay da küresel iklim krizine dikkat çekerek şu değerlendirmeyi yaptı:
“Her geçen yıl, dünya iklim şartları ve çevresel sorunlar açısından daha kötüye gidiyor. Herkes kuraklığın, susuzluğun farkında. Havanın daha sıcak olduğunun farkında. Üzülerek söylüyorum; İzmir dahil Akdeniz Bölgesi büyük, durdurulamayan orman yangınları ile mücadele ediyor. Önlemler alarak başa çıkmaya çalışıyoruz ama kuru ve rüzgarlı havada o yangını durdurmayı çoğu zaman başaramıyoruz.”
Çeşme’de Sıkı Tasarruf Tedbirleri
Doluluk oranı %12’ye gerileyen Kutlu Aktaş Barajı için harekete geçen Çeşme Belediye Başkanı Lal Denizli “Çocuklarımızın geleceği için bugünden önlem alıyoruz” dedi.
Belediye, şu uygulamaları zorunlu hale getirdi: Hortumla kaldırım, bina önü ve çevresi yıkamak yasaklandı. Halı, kilim, paspas gibi eşyaların açık alanda yıkanması yasaklandı. Ev önünde araç yıkamak yasak; sadece ruhsatlı oto yıkama işletmelerinde yapılabilecek. Bahçe sulaması için zaman kısıtlaması getirildi.
