Mimar Sinan’ın 16. yüzyılda inşa ettiği ve UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Selimiye Camii’nin kubbesi için planlanan tezyinat projesi, uzun süredir tartışma konusuydu. Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne bağlı Bilim Kurulu’nca üç kez reddedilen, buna rağmen Yüksek Kurul’dan onay alan proje, restoratörler ve sanat tarihçileri tarafından “tarihi dokuya aykırı” bulunmuştu.
Kamuoyunda “16. yüzyıla dönüş” adıyla sunulan proje için imza kampanyaları düzenlenmiş, sosyal medyada binlerce kişi projenin durdurulmasını talep etmişti. Bu itirazların ardından açılan davada Edirne İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı verdi.
“Telafisi güç zararlar” uyarısı
Mahkemenin kararında, projeye ilişkin işlemlerin uygulanması hâlinde “yapıt açısından telafisi güç zararlar doğabileceği” vurgulandı. Mahkeme, Selimiye Camii’nin harim kısmı ile ana ve yarım kubbelerinde yapılması planlanan restorasyon projesine ilişkin Yüksek Kurul’dan onaylanan dosyadaki tüm bilgi ve belgelerin kendisine gönderilmesini de istedi.
Bu kararla birlikte Selimiye Camii’nin kubbesinde yapılacak çalışmalar şimdilik durdu. Uzmanlar, mahkeme kararını “kültürel mirasın korunması adına önemli bir adım” olarak değerlendiriyor.
Kültürel mirasın korunmasına örnek oldu
Selimiye Camii için hazırlanan restorasyon projesi, Türkiye’deki koruma ve restorasyon anlayışına dair önemli bir tartışmayı da gün yüzüne çıkarmıştı. Restoratörler ve sivil toplum kuruluşları, “bilimsel ve koruma ilkelerine uygun olmayan” projelerin uzun vadede geri dönüşü olmayan zararlara yol açabileceğini vurguluyor.
Mahkemenin yürütmeyi durdurma kararı, Türkiye’deki diğer tarihi eser restorasyonları için de emsal oluşturabilecek nitelikte görülüyor. Şimdi gözler, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Yüksek Kurul’un mahkeme kararının ardından nasıl bir yol izleyeceğine çevrilmiş durumda.