İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Biyomedikal Mühendisliği Bölüm Başkan Vekili Doç. Dr. Osman Doluca, yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) İngiltere, Güney Afrika ve Brezilya varyantlarına duyarlı, yanlış negatif sonuç verme riski düşük tanı kiti geliştirdiklerini bildirdi. Doç. Dr. Osman Doluca, üniversite ve Genz Biotek firması iş birliğiyle Kovid-19 mutasyonlarına karşı duyarlı tanı kiti geliştirmek için 5 ay önce başladıkları Ar-Ge projesinin son aşamasında olduklarını belirtti. Özel bir yazılımla geliştirdikleri tanı kitiyle koronavirüs gen dizilimlerinin analiz edilebildiğini ifade eden Doluca, geçen ay yapılan ilk deneyde kitin İngiltere, Güney Afrika ve Brezilya mutant virüslerini başarıyla saptadığını söyledi.
Hata payı çok az
Kovid-19'un mutasyonun belirlenmesinin tedavide önemli olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Doluca, şöyle konuştu: “Virüsün tespit edilmesi için kullanılan yöntemin adı 'PCR'. Test yapılırken virüs RNA'sının ufak bir kısmına bakılıyor. Hastadan alınan örnekte bulgu varsa sonuç da pozitif oluyor ancak virüsün gelecek dönemde mutasyona uğrama riski, tespit edilememe ihtimalini de ortaya çıkarıyordu. Geliştirdiğimiz yazılımla PCR sonuçları yorumlanarak hastadan alınan örneğin Güney Afrika ya da Brezilya varyantı mı, İngiltere varyantı mı yoksa ilk vahşi tip varyantı mı olduğu kolayca anlaşılıyor.”
Virüs mutasyona uğradığında tanı kitlerinin çalışmaması ya da yanlış sonuç vermesi gibi bir ihtimalin bulunduğunu aktaran Doluca, “Kitimizin, ortaya çıkabilecek yeni mutasyonu belirlemek gibi bir görevi yok ancak kit, bilinen mutantları, mevcut kitlerden daha iyi şekilde saptayacak. Virüs yeni mutasyona uğrasa bile geliştirdiğimiz yazılım, kitin yanlış negatif sonuç verme riskini azaltacak” diye konuştu.
3 saatte sonuç
Kitin yaklaşık 3 saatte, mümkün olduğunca hızlı sonuç verdiğini aktaran Doç. Dr. Doluca, şöyle dedi: “Salgın sürecinde birçok biyoteknoloji firması tanı kiti geliştirdi. Ancak bizim hazırladığımız tanı kitinin en önemli avantajı, yanlış negatif sonuç verme riskini en aza indirmesi. Çünkü virüs mutasyona uğradığında, bazı tanı kitleri çalışmayabiliyor ya da direkt negatif sonuç çıkarıyor. Bu kit, yazılım sayesinde riski en aza indiriyor ve 3 mutantı saptıyor. Elbette yüzde 100 denemez ancak hata payını minimize ediyor.”
Kitin iş birliği yapılan firmaya teslim edildiğini ifade eden Doç. Dr. Osman Doluca, iyileştirme çalışmalarının ardından üretimine geçileceğini sözlerine ekledi. AA
Hastanelerde aşı mesaisi sürüyor
Tüm Türkiye'de olduğu gibi, İzmir'deki hastanelerde de Kovid-19 salgınıyla mücadele kapsamında yapılan aşı uygulaması, "tam kapanma" sürecinde devam ediyor. Kentteki büyük hastanelerden İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde BioNTech ve Sinovac aşısı olmak isteyenler, randevu saatlerinde hastaneye gelerek sıraya giriyor. Aşı olmak için hastaneye gelenlerden 61 yaşındaki İlhan Gündüz, “Şimdiye kadar zamanımızı evde geçirdik. Bugün aşımı oldum. Herkese aşı olmasını tavsiye ediyorum” dedi.
