Ramazan ayının gelmesiyle birlikte, iftar sofralarının olmazsa olmazı Ramazan pidesinin fiyatı da merak konusu oldu. Türkiye Fırıncılar Federasyonu, bu yıl 250 gram Ramazan pidesinin 15 lira olacağını duyurdu. Bu fiyat, geçen yıla göre yüzde 50’lik bir artış anlamına geliyor. Peki, Ramazan pidesinin fiyatı neden bu kadar yükseldi? Ünlü ekonomist Mahfi Eğilmez, bu sorunun cevabını Twitter hesabından verdi. İşte, Ramazan pidesi fiyatıyla ilgili Mahfi Eğilmez’in yorumu…
Ramazan Pidesi Fiyatı 2024: Mahfi Eğilmez’den Çarpıcı Analiz
Türkiye Fırıncılar Federasyonu’nun açıkladığı Ramazan pidesi fiyatı, sosyal medyada büyük tepki çekti. Geçen yıl 300 gram Ramazan pidesi 10 liraya satılırken, bu yıl 250 gram pide 15 liraya yükseldi. Bu durum, Ramazan pidesinin hem gramajının hem de fiyatının arttığı anlamına geliyor. Peki, bu durumun ekonomik bir açıklaması var mı?
Ekonomist Mahfi Eğilmez, Ramazan pidesi fiyatıyla ilgili yaptığı paylaşımda, bu durumu “shrinkflasyon” ve “greedflasyon” kavramlarıyla açıkladı. Mahfi Eğilmez, şu ifadeleri kullandı:
“Geçen yıl 300 gram Ramazan pidesi 10 TL idi. Bu yıl 250 grama düşmüş, fiyatı da 15 TL’ye yükselmiş @barisesen. Shrinkflasyon + Greedflasyon söz konusu. Pide mi alıyoruz ekonomiye giriş dersi mi belli değil.”
Shrinkflasyon ve Greedflasyon Nedir? Ramazan Pidesi Fiyatıyla Nasıl İlgilidir?
Mahfi Eğilmez’in kullandığı shrinkflasyon ve greedflasyon kavramları, son yıllarda ekonomide sıkça karşılaşılan iki olgu olarak tanımlanabilir. Shrinkflasyon, ürünün gramajının azalması, fiyatının ise aynı kalması veya artması durumudur. Bu şekilde, ürünün kilogram fiyatı gizli bir şekilde yükseltilmiş olur. Örneğin, 100 gram olan bir ürün 80 grama düşürülüp, fiyatı aynı kaldığında, aslında ürünün kilogram fiyatı yüzde 25 artmış olur. Bu durum, özellikle ekmek, çikolata, cips gibi ürünlerde görülebilir.
Greedflasyon ise, açgözlülük anlamına gelen İngilizce “greed” sözcüğünden türetilmiş bir kavramdır. Bu durumda, üretici veya satıcı, enflasyon veya kur artışı gibi nedenlerle değil, sadece daha fazla kar elde etmek için fiyatları artırır. Bu şekilde, fiyat artışları, enflasyonun çok üzerine çıkar ve tüketiciyi zor durumda bırakır. Örneğin, bir ürünün maliyeti 10 lira, satış fiyatı ise 20 lira ise, bu ürünün yüzde 100 kar marjı vardır. Ancak, satıcı, bu ürünü 30 liraya satmaya karar verirse, kar marjı yüzde 200’e çıkar. Bu durumda, fiyat artışının arkasında bir maliyet artışı değil, bir açgözlülük artışı vardır.
Mahfi Eğilmez, Ramazan pidesi fiyatıyla ilgili yaptığı yorumda, bu iki kavramın bir arada olduğunu belirtti. Buna göre, Ramazan pidesinin hem gramajının azalması hem de fiyatının artması, hem shrinkflasyon hem de greedflasyon örneği olarak görülebilir. Bu durum, Ramazan pidesinin hem üretici hem de tüketici açısından ekonomik bir ders niteliği taşıdığını gösteriyor.
